Zuid-Nederlandse letteren in de achttiende eeuw
De Franse filosoof Voltaire (1694-1778) was al op tamelijk jonge leeftijd een Europese beroemdheid. Het zal dus niemand verwonderen dat deze ‘verlichte geest’ ook in onze Zuidelijke Nederlanden een brede belangstelling genoot. Zijn veelzijdige publicaties werden er verspreid, gelezen, vertaald, becommentarieerd. En zijn vele theaterstukken trokken massa's kijkers in dorp en stad.
Jozef Smeyers, de pionier van de studie van de Voltaire-receptie in Vlaanderen, Brabant en Limburg, brengt nu een synthese in ‘Voltaire in de Zuid-Nederlandse Letterkunde van de Achttiende Eeuw’ (Cahier nr 23 van het Studiecentrum 18de-eeuwse Zuid-Nederlandse Letterkunde). Een eerste hoofdstuk behandelt ‘De Rederijkers en het theater van Voltaire’. Het zal West-Vlamingen zeker interesseren dat opvoeringen (Alzire, Olympia, Mahomet enz.) vermeld worden in Kortrijk, Wakken, Veurne, Roeselare, Tielt enz. Nog heel wat meer kan hen boeien, b.v. de vertalingen door de Bruggeling J.T. Neyts, of de antivoltairiaanse uitlatingen van de kunstschilder en theaterman K.L. Fournier te Ieper. Of een merkwaardig lied van de marktzanger Dominicus van Han uit Brugge, getiteld Zedelijk Dispuut op de Bekeeringe van eenen vermaarden theologant Mijnheer de Voltaire. Ook Frans-Vlaanderen (Belle, St.-Winoksbergen enz.) komt ruim aan bod.
Op een uiterst boeiend wijze verdiept J. Smeyers zich in de psyche van enkele auteurs die stelling hebben genomen in het alom gevoerde debat pro en contra: J. de Wolf, C.M. Spanoghe, S.M. Coninckx.
J. Smeyers verrast ons met een tweede synthese, zijnde de verbeterde en aangevulde tekst uit de uitgave van het Gemeentekrediet (nu Dexia Bank) ‘Oostenrijks België, 1713-1794’ (Brussel, 1987): ‘Van traditie naar vernieuwing. De 18de-eeuwse Zuid-Nederlandse Letterkunde: een overzicht.’ (Cahier nr 24 van het Studiecentrum 18de-eeuwse Zuid-Nederlandse Letterkunde.) Naast een De Wolf en een Coninckx worden o.a. ook Verhoeven, Verlooy en de West-Vlaamse dichters Van Daele, Hofman, De Borchgrave besproken.
J.H.
Cahier nr 23 (53 blz. plus 7 ill.) kost 7,5 euro. Cahier nr 24 (39 blz. plus 9 ill.) kost 6,5 euro. De twee Cahiers samen: 12,5 euro. Te bekomen door storting op het nummer 431-2017069-21 van Cahiers XVIIIde Eeuw (Studiecentrum 18de-eeuwse Zuid-Nederlandse Letterkunde). Facultés universitaires Saint-Louis, Kruidtuinlaan 43, 1000 Brussel.