Biekorf. Jaargang 104

Gemeentelijke kostschool in Lauwe

De meeste kostscholen die in onze gouw in de 19de eeuw een soort voortgezet onderwijs verschaften en inwonende leerlingen hadden, waren instellingen die in handen zaten van schoolmeesters en schoolvrouwen (soms kloosterzusters) die dit onder meer deden om een centje bij te verdienen. Officiële gemeentelijke kostscholen zijn dus eerder zeldzaam.

Midden de 19de eeuw bestond er in Lauwe een école-communale-pensionnat. Over die kostschool is er weinig bekend. Lescouhier, die nochtans voor de 19de eeuw talrijke bijzonderheden weet mee te delen, bevestigt onder Lauwe alleen dat er naast de gemeenteschool sedert ca. 1840 in Lauwe ook een meisjesschool ontstond (Geschiedenis van het kerkelijk en godsdienstig leven in West-Vlaanderen, 1927, dl. III, blz. 440).

De kostschool waar wij het hier over hebben stond onder de directie van ene P. Viaene. Medegaande prijskaart, toegekend aan een leerling van deze kostschool op 6 september 1866, leert ons dat er een 1er cours bestond met minstens twee afdelingen (2e division). Deze school zal dus vermoedelijk een nogal groot aantal leerlingen hebben geteld. Te noteren valt ook de datum. Was 6 september misschien het begin van het jaarlijks zomerverlof?

[p. 197]

Typograhie d'Eugène Beyaert, á Courtrai.

In 1841 geeft de Provinciale Wegwijzer (Brugge, C. De Moor, blz. 138) ene G. Wyseur op als kostschoolhouder in Lauwe. Dit kan een voorganger geweest zijn van P. Viaene.

Over deze kostschool, zoals trouwens over de talrijke gelijkaardige instituten uit het 19de-eeuwse West-Vlaanderen, weten we eigenlijk te weinig af om er ons een algemeen en betrouwbaar beeld over te vormen. Wij vermoeden dat er veel meer zulke kostschooltjes bestonden dan wij heden weten en dat ze een beter peil bereikten dan wij tot hiertoe dachten.

Zeker vóór 1842, het jaar waarin de eerste ernstige Belgische wet op het lager onderwijs verscheen, waren zij basiselementen in de opvoeding van de Vlaamse jeugd die de kleine landelijke schooltjes ontgroeid was, geen verdere Latijnse studies wilde beginnen en toch een voortgezet onderricht wilde volgen om later als geletterde door het leven te gaan.

L.V.A.