Witte en zwarte magie in het Nederlands taalgebied
Onder deze titel slaagde W.L. Braekman erin in dertig jaar tijd het Gecommentarieerd Compendium van Nederlandse Bezweringsformules van J. Van Haver uit 1964, toen gebaseerd op uit boek en tijdschriften bekende incantatieteksten, te completeren met wat in handschrift zowel in het Nederlands als het Latijn afkomstig is uit het Nederlandse taalgebied. Witte magie betreft de Medische Zegens, de blz. 48-256 van dit boekwerk, zwarte magie de niet-medische Incantamenta of bezweringen, de blz. 255-501.
Bouwstoffen voor dit werk werden 57 handschriften en 7 gedrukte titels, 1486-1599, met als belangrijkste de unieke collectie tractaten Univ. Bibliotheek Gent, Hs. 1021A, 148 fol. en Ibid., Hs. 1021B, 56 fol., Clavicula Salomonis, naast de oudste Nederlandse vertaling van de reis van sir. John Mandeville, 161 fol., Hs. Y 302 van de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag.
Dit vlot te consulteren compendium is meteen een welkome aanvulling op het Repertorium van de Middelnederlandse Artes-Literatuur uit 1989 van R. Jansen-Sieben. En voor bv. Brugge blijken de notities van de pastoor van de Walburgakerk Jan van Waas († 1402), blz. 270-274, 78 bladen die bewaard bleven op de Wissenschaftliche Allgemeinbib. te Erfurt, zowel om eenige noot die du zelve of eenich sijn vrient heves gode te bidden, als een oratie tot Venus of een veterinaire zegen bevattend, bijzonder aantrekkelijk.
A. Dewitte
W.L. BRAEKMAN, Middeleeuwse witte en zwarte magie in het Nederlands Taalgebied. Gecommentarieerd compendium van incantamenta tot einde 16de eeuw. Gent, Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letterkunde, 1997, 525 blz., ill., met handige index en in Appendix A inhoudsoverzicht van Hs. 1021A te Gent.