Biekorf. Jaargang 98

[p. 95]

Vraagwinkel

Qualeziec en weegheziec

R.C. Van Caenegem vermeldt in zijn onvolprezen Geschiedenis van het strafprocesrecht in Vlaanderen van de XIe tot de XIVe eeuw, p. 255, ziekte als een grond van verschoning voor wie voor de rechtbank moet verschijnen. Uit het recht van Scheldewindeke citeert hij o.m. ‘weegheziec’ en ‘qualeziec’, waarvoor hij suggereert dat ze betekenen dat iemand zo ziek is dat hij binnenshuis moet blijven, resp. lijdt aan een slepende ziekte.

Is dit zo en zijn deze termen ook in West- of Frans-Vlaanderen bekend?

J. Jore

Rederijker Jan Alliet uit Tielt

Zonder liefde niet was de kenspreuk van rederijker Jan Alliet uit Tielt, die in de jaren 1733 een ‘Refereyn’ publiceerde dat hij opdroeg aan de rederijkers van de Kamer van Tielt. A. De Vlaminck (Jaerboeken der Kamer van Rhetorica te Thielt, 1862) kent hem niet. Hij staat opgegeven bij Huberts, Elberts en Vanden Branden (Biografisch Woordenboek, 1878, blz. 677).

Wie was hij? Wat publiceerde hij nog en wat is er nog meer geweten over deze man?

A.B.

Pamente als handelswaar

In een notarisakte van 1738 (J. Coopman, De Westhoek in het Oostendse notariaat Van Caillie in Westhoek-info, 10 (1995), p. 154) wordt als lading van een billander (binnenscheepvaartuig) suiker, koper, lood en pamente vermeld. Wat is dit laatste?

J.V.A.

Wetgeving uit het Ancien Régime

Men zegt wel eens dat de Franse Revolutie een definitieve streep onder heel het toenmalige bestel getrokken heeft, zodat alle wetten en rechtspraak uit het Ancien Régime opgeheven zouden zijn. Anderzijds wordt soms gesteld dat de oudste nog geldende wettekst uit de 16de-eeuwse zeevaartwereld stamt, of dat bijvoorbeeld inzake de afschaffing van kerkwegels andere regels gelden voor Oost- en West-Vlaanderen dan voor de rest van België, gebaseerd op het oude costumiere Vlaamse recht.

Is dit zo? Bestaat er een overzicht van oude wetten uit onze gewesten, die de Franse Revolutie overleefd hebben en nog steeds van kracht zijn?

J.V.A

Publieke briefschrijvers

Naar het schijnt zouden er hier en daar, maar vooral in de steden, sommige personen een soort (bij)beroep hebben uitgeoefend dat erin bestond dat ze allerlei brieven schreven voor hun ongeletterde medeburgers.

Bestaat er daar literatuur of enige documentatie over?

B.V.

[p. 96]

Hollandse begijnen in Vlaanderen

Na de geuzentijd werden de begijnhoven in Noord-Nederland eenvoudig afgeschaft en werden de begijnen verstrooid. Zo zijn er een aantal Noord-Nederlandse begijnen terechtgekomen in Vlaamse begijnhoven, o.m. in Leuven.

Zijn er ook in Vlaamse begijnhoven zulke Hollandse ‘vluchtelingen’ toegekomen?

L.V.A.

Ryckenvrecke

In de staat van goed van Tanneken, fa. Pieter Venant, die gehuwd was met Joris Blomme, in 1624 verleden voor de wet van Hondschoote, wordt onder meer vermeld: een tafereel beduedende de historie van Ryckenvrecke ende een ander beduedende Belgica, tzamen van olieverwe...

Wat wordt met dit (blijkbaar) schilderij bedoeld?

J.C.

Pastoor Verhaeghe van Assebroek

Pastoor Pieter Verhaeghe van Assebroek gaf in 1731 een dichtwerk uit te Gent, getiteld Den nieuwen berg Parnassus.

Wie weet er iets meer over deze dichterlijke pastoor?

L.R.

Rennekokenne avepias

De Bo citeert in zijn Idioticon (uit ‘Kortr. hs. 1736’), maar hij verklaart (buiten bleunen: bevreesd, blood, verlegen zijn) wel heel weinig woorden: ‘Met da caroi scaveelde de pisvinaigre, die bleunde, al houlaisen en paijbeenen glinck een rennekokenne avepias eup ne pipegael deur d'hobette bachten en barbecaen’.

Wat betekent dit?

J.R.

Paardenmarkt van Oudenburg

De tableau des foires van het Leiedepartement vermeldt voor Oudenburg op 2 januari een foire de chevaux peu remarquable. In de omgeving was de paardenmarkt van Jabbeke bekend.

Zijn er meer gegevens over de Oudenburgse paardenmarkt te vinden?

A.B.

Tolenaer als beroep

In een tekst van halfweg de 19de eeuw uit de regio Veurne wordt als beroep van een landsman (?) ‘tolenaer’ opgegeven. Welk beroep wordt hiermee bedoeld?

J. Hindryckx, Veurne