Biekorf. Jaargang 96

Huwelijken tussen oudere vrouwen en jonge mannen

Tijdens opzoekingen over negentiende-eeuwse Bruggelingen is me bij herhaling het leeftijdsverschil opgevallen bij huwelijken.

Oudere mannen, vaak weduwnaars, huwden met veel jongere vrouwen. Burgemeester Jean-Jacques van Zuylen van Nyevelt van de Haar huwde op 64-jarige leeftijd met zijn nicht die er 23 was. Ze hadden nog dertien kinderen. Bakker Benoit Mestdagh was 71 toen hij voor de derde maal trouwde met Marie-Thérèse Coucke die 23 was. Ze hadden nog vier kinderen. Vrijgezel Jean-Baptiste Lauwereyns de Roosendaele de Diepenhede, 61 jaar, huwde met de 28 jaar jongere Philippine de Brulois. Ze hadden nog drie kinderen.

Het omgekeerde gebeurde evenwel ook vaak. Een oudere vrouw trad in het huwelijk met een (veel) jongere man. Leeftijdsverschillen waarbij de

[p. 370]

vrouw vijf tot tien jaar ouder was dan de man, waren niet ongewoon. Er waren evenwel nog grotere verschillen.

In 1791 huwde de goudborduurder Jan-Baptist Grossé die 23 was met Maria Quique die 44 was: éénentwintig jaar verschil. In 1797 (An V) huwde vishandelaar Gerbo die 23 was met een Desan die 62 was. Bijna veertig jaar verschil. In 1804 huwde de kaarsenfabrikant en later krantenuitgever Rombout Boeteman, die 22 was met de twintig jaar oudere Thérèse Janssens, weduwe van de kaarsenfabrikant Albert Verstraete.

De redenen voor dergelijke huwelijken, waarbij nog weinig verwachting van nakomelingschap was, waren vooral te zoeken in materiële kwesties: opvolging in een handelszaak, de hand leggen op een interessant patrimonium, enz. Het ‘verstandshuwelijk’ dus.

Mijn vraag gaat over de maatschappelijke acceptatie van deze in leeftijd onevenwichtige huwelijken. Wat dacht de geestelijkheid hiervan? De mogelijkheid tot procreatie, essentieel element bij het afsluiten van een huwelijk, was niet of nauwelijks aanwezig. En wat was de algemeen gangbare opinie hierover? Werden deze huwelijken als normaal aanvaard of waren ze aanleiding tot grappen of zelfs tot een zekere maatschappelijke uitsluiting?

Bestaan er hierover studies, enerzijds over de omvang van het fenomeen, anderzijds over wat men hierover dacht en hoe families en algemene opinie hierop reageerden?

AVdA