Biekorf. Jaargang 94

[p. 207]

Vraagwinkel

Oorlogsdeuntjes en rijmpjes

In Nederland werd in de eerste wereldoorlog een deuntje gezongen dat ongeveer als volgt luidde:

De Duitsers beschieten Parijs,
met witte en rode radijs,...

Is er iemand die kan laten weten hoe dit liedje verder gaat?

In 1938-39 kende heel Brugge het volgend wijsje:

Hitler had nen platte kop,
Daladier dien blaast hem op en
Churchill die speelt er voetbal mee.

Ik meen te weten dat er van die laatste tekst nog meer varianten bestaan. Zijn er onder de lezers soms gewezen ‘zangers’, die zich zulke liedjes herinneren?

W. Minne

Bastaardzuster van Lodewijk van Nevers

Lodewijk van Nevers of van Crécy, graaf van Vlaanderen (†1346) had een bastaardzuster Grielle (Margriet), die ingetreden was als non in het klooster van Sint-Clara te Brugge.

In 1333 schonk haar broer, de graaf van Vlaanderen, haar een lijfrente van 12 pond par., te nemen op de inkomsten van het baljuwschap van Brugge (Arch. Dép. du Nord Lille, série B, nr. 1565, f^o 33r).

Is iets meer bekend over deze grafelijke religieuze in Brugge?

L.V.A.

Vogelzaad in de streek van Diksmuide

In de omgeving van Diksmuide zou er in de 17de eeuw vogelzaad gekweekt zijn. Het zal hier gaan om kanariezaad. Naar het schijnt zouden er rond deze teelt betwistingeen inzake het innen van de tienden voorgevallen zijn. Weet iemand daar meer over?

A.B.

Identificatie van rederijkers

Ik ben in het bezit van een werkje getiteld: Treur-dichten / over het vroegtijdig afsterven van den heer Sebastiaen Canneel / in zijn leven deken / der / Koninglijke Maetschappij / van dichtkunde, gezeyd rhetorica / onder tytel / Kunst en Eendragt, en kenspreuk / Slaet d'oog op Christi Kruys / Binnen Brugge / onder het bewind van den heer / Willem Van den Bogaerde / de Merlebeke / derzelver hoofdman. Te Brugge / Uyt de Drukkery van Bogaert - Verhaeghe / in de Kuyper-straet, Nr. 16.

Hieronder geef ik de namen van de drie winnaars van de wedstrijd die het treurgedicht op Canneel hadden gemaakt:

J.L. Van Caster, met kenspreuk: Hoop doet Leven (eerste bekroond antwoord), S. Verbrugge, met kenspreuk: Gunst Baert Nyd (tweede bekroond antwoord) en J. Callebert, met kenspreuk: Kent U zelven, die de kamervraag beantwoordde.

Kan iemand deze drie rederijkers thuiswijzen?

A. Lowyck

[p. 208]

Spreekwoord over Torhoutfeeste

In de eerste jaargang van Vaderlandsch Museum van C.P. Serrure (1855), blz. 214, staat een spreekwoord dat luidt als volgt: De Pauwen komen in het Land met de Waels, op Thourouts feeste.

‘dit gezegde, hetwelk eigen is aen West-Vlaenderen, beteekent zoo veel als: De dazen komen in het Land met de Walen, op Thourouts kermis’, aldus Serrure.

Dazen zijn paardenvliegen. En Torhouts feest is zeker te verstaan als de bekende en befaamde paardenmarkt einde juni.

Er wordt evenwel geen verdere uitleg van deze oude uitdrukking gegeven. Wat wil deze spreuk eigenlijk zeggen? Wat betekenen hier Waels en Pauwen?

A.B.

Morme berd en hoeselemmers berd

Betreffende de nieuwe grote graanwindmolen te Gistel in 1667 wordt het volgende bepaald: ‘het Schuttsel van de wintweegh ghedect met morm berdt ende nieuwe hautte schaeillien’. ‘Item de veurst is gedect met morme berdt ende houtten schaillien’.

Voor de bouw van een nieuwe schorswindmolen te Brugge in 1665 zijn o.a. nodig ‘hoeselhemmers berdt ghesaeght op syn maete van 25 voet’.

Welk houtsoort was hier bedoeld en uit welke stad was dit hout afkomstig?

Luc Goeminne, Zulte

Boude crachten

Omstreeks 1400 was er een geschil tussen Jan van Gistel, heer van Dudzele, en zijn zus Maria, vrouw van Praet en Woestine, weduwe van Lodewijk de Fries (bastaardzoon van Lodewijk van Male). In 1402 kwamen familieleden, die als scheidsrechters fungeerden, tot een uitspraak, die door twee schepenen van Brugge geoorkond werd (Algemeen Rijksarchief Brussel, Familiearchief Arenberg, Charters, nr. 7). Bij twee betalingen, waartoe Jan veroordeeld werd, staat te lezen dat hij zijn schulden moest voldoen ‘up viere waerve twintich boude crachten’, resp. ‘up veertich boude crachten’.

Wat wordt met deze sancties bedoeld?

J.V.A.

Vlaanderen in Egmond

In de ‘Annales Egmundenses’ (geschreven vanaf einde 12de eeuw) werden enkele zaken met betrekking tot Vlaanderen opgenomen (A. Uitterhoeve (vert.), Annales Egmundenses. De jaarboeken van Egmond, Alkmaar, 1991). We vermelden onder 1108 een soort wijnwonder in Harelbeke en een vleesdiefstal in Poperinge tijdens de vasten, onder 1109 een analoog verhaal in Veurne en onder 1126 een optreden van de duivel in Eggewaartskapelle. Ook wordt vermeld dat er in 1137 in Vlaanderen zeer veel kloosters door de bliksem in de vlammen opgingen, terwijl de Duinenabdij in 1170 met schepen tussenkwam bij een overstroming.

Wat is van dit alles bekend uit andere bronnen?

J.V.A.

[achterplat]

Mengelmaren
Koning Willem I in Diksmuide (1817) (L. Van Acker)	129
Maatregel tegen vandalisme, Veurne 1686 (J. Van Acker)	147
Confrerie van de vrijwillige slaven in Ieper (A.B.)	171
Zwarte zusters en begijnen hersteld in Diksmuide (A.B.)	186
Ieperse bedevaartgangster naar Rome (A.B.)	199
Recept tegen verstoptheid (A.B.)	202
Hij heeft O.-L.-Heer overgeblauwd (A. Lowyck)	204
Blaaszintjes (Fr. Debrabandere)	204
Verachterde fundatie in Izegem, 1787 (L. Van Acker)	205
Een kristelijke meiboom in Ieper (A.B.)	206
Boekbesprekingen
J. Boets, Guido Gezelle. Spreuken en gezegden (A.B.)	201
Remi Van Duyn, portret van een Vlaming (L. Van Biervliet)	201
Taal, humor	142, 152
Bouwstoffen 6 (A. Dewitte)	200
Voorhovet ende scep. Paradysekin
Beantwoorde vragen
Nog over pastoor Ameloot (L. Van Acker)	202
De dood van Ieper (J. Huyghebaert)	203
Sint-Jorisbeeld in de kerk van Sint-Joris-ten-Distel (H. Pauwels)	206
Prenten
Reconstructie engien Brugge	131
Verzekeringskaart Guido de Baldella	134
Doodsprentje Guido de Baldella	140
Antieke triomfstoet in het album Van der Stricht	154
Portret van Charlotte Bedingsfeld	155
Zogeheten kasteel van Lovendegem	158
Vraagwinkel	207