De legende van Sente Anne
screef broeder gillis snibbele religieus huut eenen boucke des cloesters van tsartreusinnen te sente anne buten brugghe...
Dit handschrift, Kon. Bibl. Brussel II 56, ontstond in het Wilhelmietenklooster te Brugge doch kwam uit de librije van de Brugse Karthuizerinnen voor wie wellicht ook Die historie der alder heilschster vrouwen Sijnte Anna, Universiteitsbibl. Gent, Hs 895, fol. 62v-110, bedoeld was.
Dit laatste werk, een Dietse vereenvoudiging van de Historia perpulchra de anna sanctissima van Pieter Dorlant, karthuizer van Zelem (Diest), zou dan via Arnold Vastaert of de prior van Zelem Nicasius van Lichtervelde zijn aangevraagd. Deze laatste had zowel Margaretha als Arnold Adornes als oom en tante in het Brugse klooster.
Meteen twee Anna vereringen te Brugge naast het anonieme paneel in de Salvatorkerk, eind 15de eeuw, met de legende van Sint-Anna en haar ouders Emerantia en Stellanus. Helaas zijn hiervan de opdrachtgevers niet bekend, terwijl van een Anna-broederschap te Brugge geen sporen overbleven?
Deze en meer over Verspreiding en waardering van de Historie van Sint-Anna in de stedelijke cultuur in de Nederlanden en het Rijnland 15e.-16e. eeuw maakt het onderwerp uit van een proefschrift van TON BRANDENBERG uit Zierikzee (Ed. SUN, 1991 onder de titel Heilig Familieleven, 1991, 317 blz., ill.). Hij behandelt daarin uitvoerig Jan van Denemarken als auteur van tractaten en een processiespel voor de Jozef- en Mariadevotie en wellicht van twee Anna-levens, dit in afwijking van A. Ampe die hem de gehele tijd tot leidraad diende. Een zeer verzorgde bibliografie en een overzicht van tekstproductie en verspreiding van de Annahistories - het betreft 17 nrs. - maken van dit werk een duidelijke aanwinst in de mentaliteitsgeschiedenis op het keerpunt van oude naar nieuwe tijd.
A.D.