Biekorf. Jaargang 90

[p. 231]

Vraagwinkel

Afbraak van de stad Terwaan

In 1553 verwoestte keizer Karel V de stad Terwaan, gelegen in Artesië, dichtbij de grens van het graafschap Vlaanderen. De stad werd op bevel van de keizer met de grond gelijk gemaakt en helemaal afgebroken.

Het is bekend dat onder andere de Staten van Vlaanderen op vraag van keizer Karel een subsidie toestonden om dit reuzenwerk van afbraak, vernieling en opruiming uit te voeren. Zo werden er o.m. in de stad Gent metsers en ticheldekkers aangeworven om Terwaan af te breken.

Hebben ook ambachtslui uit onze streken aan deze afbraak meegeholpen? Is daarover enig spoor aan te treffen in het archief uit die jaren?

A.B.

Wilskoorn

In 1845 schrijft Ch.-L. Desmedt van Woumen dat hij in de streek van Wisconsin in de Verenigde Staten, zijn nieuw vaderland, allerlei vruchten opdoet zoals ‘wilskoorn, tabak, aardappelen’, enz.

Wat was wilskoorn? Het woord is in geen woordenboeken of idioticons te vinden.

L.V.A.

Vlaamse spreekwoorden van J. De Smet

Jos. De Smet, oud-leraar van G. Gezelle, is de auteur van ‘Platte of gemeene Vlaemsche spreekwoorden’, verschenen in 1860 te Brugge bij Delplace.

Fr. De Potter (Vlaamsche Bibliographie, I, 159) citeert enkele van zijn werken en deelt mee dat hij onderpastoor was in Oudenburg. Zijn Vlaamse spreekwoorden werden volgens De Potter uitgegeven bij Delplace in 1862 en zouden niet in één, maar in twee delen verschenen zijn (167 en 144 blz.).

Wie bezit dit boek of beide boeken? Ze zijn blijkbaar zeldzaam.

J. de M.

Literaire nalatenschap van kan. van de Walle

In Biekorf 1963 (blz. 161-168) schonk Tillo van Biervliet osb een overzicht van de literaire nalatenschap van kanunnik Jacob van de Walle (Brugge 1734-1820), oom van Theodoor Van de Walle - van Zuylen van Nyevelt.

De auteur sloot zijn bijdrage af in de hoop ‘later nog iets mee te delen’ over o.m. de gevleugelde woorden en spreekwoorden die de verlichte vlaamsvoelende kanunnik in zijn boeken bespreekt. Bestaat er hieromtrent enig verband met rederijkerskamers? Waarom de lezers zo lang op hun honger laten?

J. de M.

[p. 232]

Werken van O. Derveaux

Wie kan mij iets mededelen over de werken van Octave Eugeen Leopold Derveaux, geb. te Harelbeke 18 aug. 1867 en overleden te Moeskroen 9 juni 1935, waar hij muziekleraar was? Het betreft hier dicht- en prozawerken uitgegeven tussen 1908 en 1922 in vier delen, o.m. bij J. Moreels-Bekaert (Kerkstraat te Marke) en bij Alf. Gallet (Zuidstraat 31 te Roeselare).

Derveaux woonde ook een tijdje te Lauwe.

Waar is iets over deze auteur te vinden?

R. Derveaux

Spaanse sarge

In de goederen van Antoinette du Mont, overleden onder de heerlijkheid van Carpentieringhe, op Menen-buiten in 1758, worden opgegeven op de voute van het voorhuis: twee caffen bedden, twee Spansche sarsen, behangh, cuijpe en twee manden.

Sarse is een sarge of deken. Maar waarom zijn het Spaanse sarges?

R.D.

Kostschool in Oostkamp 1820

‘Oostcamp, waar een jongenspensionaat vermeld staat in 1820’, schrijft kan. D. Lescouhier in zijn Geschiedenis van het kerkelijk en godsdienstig leven in West-Vlaanderen, dl. III (Brugge, 1927) blz. 467.

Waar is iets meer te vinden over deze oude kostschool?

L.V.A

Jan Hendericx, pastoor en predikant

H.Q. Janssen (De Kerkhervorming in Vlaanderen, I, 422-423 en II, 220-221, 224) spreekt over ene Jan Hendricx, die zich te Torhout in de hervormde gemeente aldaar opgedrongen had als predikant. Na zowat een jaar dienst wordt hij door de synode te Brugge op 4 november 1579 geëxamineerd, te licht bevonden en tot ontslag gedwongen.

Opdat echter ‘de heerlijke plaatse van Thorout niet en soude sijn sonder verkondinge des heiligen Evangeliums’ werd predikant Joannes Martin bewilligd naar Torhout te gaan tegen zondag 8 november 1579.

In november 1568 was pastoor Daniël Carre gesuspendeerd ‘pro suis demeritis’’ (omwille van zijn ondienst) en hem werd verbod opgelegd de volgende jaren dienst te doen in Koekelare. In zijn plaats werd Joannes Henrici aangesteld als ‘vicepastor’ (plaatsvervangend pastoor). In dezelfde tekst komen beide namen voor: zowel Joannes Henrici als Joannes Hendricx.

Ik vermoed dat vicepastor Joannes Henrici (Hendricx) en predikant Jan Henderix dezelfde persoon is. Wie weet daar meer over?

J. Pollet

[binnenkant achterplat]

Mengelmaren
Coefficiënt 5 (A. Dewitte)	124
Zijn puiste scheuren (A. Vanhuyse)	142
Geen jezuïetinnen te Brugge 1631 (J.L. Meulemeester)	157
Op het schavot met geselroeden tentoongesteld (L. Van Acker)	199
Repertorium van het oude boekenbezit in België (A. Dewitte)	224
Raming van een brouwte. Veurne 1703 (L. Van Acker)	224
Bernardus van Clairvaux te Brugge (AZ. Hoste)	225
150 jaar Emulatie (L. Van Acker)	228
God beware je voor de koeke (R. Derveaux)	229
Boekbesprekingen
Zedelgem 900 jaar 1089-1989 (A.B.)	225
F. Deleu en M. Loncke, Met het hoofd naar de brug van Schoorbakke (A.B.)	226
L. François, Les mémoires d'un orangiste: L.A. Reyphins, ex-Président de la seconde Chambre des Etats Généraux (A.B.)	228
H. Van Miegroet, Gerard David (A. Dewitte)	229
J. Monballuy, Costumen van de Stad en van de Kasselrij Kortrijk, dl. II. Turben afgenomen door de Kortrijkse Schepenbank (1485-1581) (J. Van Acker)	230
J. Van Walleghem, Merckenweerdigste voorvallen en dagelijcksche Gevallen, Brugge 1793 en 1794 (A.B.)	230
Taal, humor	182
Beantwoorde vragen
Zuid-Afrika In Vlaanderen (A. Vanhuyse)	226
De Legerziekte (R. Tempelaars)	227
Kostschool in Gistel (R. Derveaux)	227
Prenten
Buiten Boeveriepoort Brugge, watermolen omstreeks 1878, blz.	190, 191 en 193
Vraagwinkel	231

Dit nummer wordt verstuurd vóór aflevering 1.