Biekorf. Jaargang 89

[p. 311]

Vraagwinkel

Zoole en zaad

Gelezen in een oude akte van overname van een erfenis van een landbouwgoed in Napoleons tijd, in de streek van Brugge: land bezaaid ‘zal geschat worden voor zoole en zaed bij aldien het overlijden plaetse had voor Sint-Jansdag in den zomer, dit volgens het aloud plaetselyk gebruyk’.

Wat betekent zoole en zaad? Het gelijkt sterk op een ‘paarwoord’, waarvan enkele jaren terug in Biekorf hele rijen opgetekend staan!

H. De Puydt

Vlaams zoolleder

Uit de inboedel van een leerlooierij uit Brugge (1846): ‘halve stukken Vlaemsch zoolleder’.

Wat is Vlaams zoolleder?

H. De Puydt

Crempelyncksteen en zoonsput

Bij de nieuwbouw van het Kapucijnenklooster te Veurne in het begin van de 17de eeuw verwerkte men o.m. een ‘crempelyncksteen’, mogelijks een soort mislukte baksteen. Verder werd ook, ditmaal vermoedelijk als gereedschap, een ‘zoonsput’ gebruikt.

Wat is de precieze betekenis van deze beide bouwtermen?

F. Becuwe

Veurnse Slapers; ook voor tin?

Dat de inwoners van Veurne de spotnaam ‘Slapers’ dragen, is reeds lang bekend. Hij zou verwijzen naar het hoge aantal renteniers (die dus lang konden uitslapen) in het rustige polderstadje, en dit reeds vanaf de late Middeleeuwen (Biekorf, 1977, blz. 129-133). Maar in de 18de eeuw werd ‘slaeper’ schijnbaar ook gebruikt in verband met het ambacht van de tingieters.

Wat betekent de Slaper hier?

J.V.A.

C-Beek

Een beek die Beveren en Roeselare doorkronkelt draagt welverdiend de naam Kromme Beek, maar wordt door de omwonenden C-beek genoemd. Désiré Denys schrijft in zijn Toponymie van Roeselare (1952) het volgende: ‘C is de aanvangsletter van het woord in zijn voormalige spelling Crombeke, doch de volksmond ziet er thans “de-ché-beek” in, waarin de afval (fr. déchet) van het vlas tot verder gebruik werd gewassen, terwijl weer anderen er de talrijke c-vormige kronkelingen van de bedding willen in onderscheiden.’

Wat denkt Biekorf?

J. Huyghebaert

[p. 312]

Papieren van pastoor Ameloot

Pastoor Ameloot van Bavikhove schijnt veel afgeweten te hebben van geschiedenis en legenden uit vroeger dagen. In Rond den Heerd jg. 7 (1872), blz. 173 wordt geschreven over ‘de nagelaten papieren van pastor Ameloot’.

Ook pastoor L. Slosse kende Ameloot. Hij zegt dat hij Carolus Emmanuel Ameloot de Cruyslande heette, geboren was te Ieper in 1791 en van 1822 tot zijn dood in 1859 pastoor was te Bavikhove. ‘Hij was t'huis in geschiedenis en oudheidkunde; stond met menig geleerd man in betrekking en liet eene belangrijke bibliotheek achter’ (Rond Kortrijk, dl. I, 1902, blz. 40-41).

Weet iemand waar die papieren gevaren zijn en heeft Ameloot ergens gepubliceerd? Hij zou o.m. goed op de hoogte geweest zijn van de geschiedenis van Ieper.

A.B.

Fasen van een standaard

In 1774-77 wordt sieur Martinus Lotu uit Gent, vergulder van beroep, vergoed over ‘het vergulden van de fasen van den standaert’ van de gilde der glazeniers of glasmakers in Gent, gevestigd in de kerk van de paters Karmelieten.

Wat waren de fasen van een standaard?

L.R.P.A.

Handboek van Arent van der Cruycen

Waar wordt het handschrift van Arent van der Cruycen thans bewaard? Het is vermeld bij pastoor Slosse in zijn nota's over Heestert (Rond Kortrijk, dl. I, 1902, blz. 486-487).

Dit handboek bevatte onder meer andere nota's gegevens over de jaren 1580 in de streek van Heestert en Outrijve. In 1580 zouden wel duizend mensen van de pest omgekomen zijn in Heestert, en de streek was zodanig verwoest en onbewoond dat de dichtste bewoner bij Outrijve op het Hof van Heestert woonde. De landbouwer op die hoeve het op zeker ogenblik ‘vergruwd van zijne eenzaamheid’ de klok in Heestert luiden om te weten of er nog mensen leefden op zijn parochie!

Waar heeft Slosse destijds dit handboek ingezien?

L.V.A.

Pères de famille réunis

In 1809 bestond er te Brugge een vennootschap of een soort gemeenschappelijke verzekeringskas om remplacementen in de militie te betalen voor conscrits die in de loting een slecht lot hadden getrokken en soldaat onder Napoleon moesten worden. Tresorier van deze sociëteit was Jacques Dujardin van de (latere) bekende bankiersfamilie.

De naam van deze kas was ‘Geunieerde vaders van familie’ of ‘Pères de famille réunis’ (E. Coppieters, Histoire professionnelle et sociale de la famille Coppieters, dl. I, 1966, blz. 360).

Zijn daar meer gegevens over bekend?

A.B.