Plantijn en de Brugse humanisten: een open vraag
Bij de vierde eeuwherdenking van de dood van Christoffel Plantijn († 1 juli 1589) werd te Antwerpen, in het museum dat zijn naam draagt, een tentoonstelling gewijd aan zijn relatie als drukker en uitgever tot de exacte wetenschappen in zijn eeuw. Wie wat tijd over had kon, in de andere zalen van het voormalig woonhuis, exemplaren gaan bekijken van drukken die niet alle tot deze disciplines behoren. Het loont altijd de moeite, en er is in de reeks Musea Nostra voor zo'n bezoek een nieuwe gids verschenen, een voortreffelijke handleiding.
De gelegenheidscollectie telde 104 nummers waarover men in de catalogus uitgebreid werd geïnformeerd. Van de zeven publicaties in het vak wiskunde behoorden drie tot het oeuvre van de Brugse wiskundige Simon Stevin, namelijk zijn Tafelen van interest, die hij in 1582 bij Plantijn heeft laten uitgeven, toen hij in Antwerpen werkzaam was als kassier en boekhouder, en twee werken uit zijn Leidense tijd maar in 1585 toch nog bij Plantijn gepubliceerd: De thiende, over het decimaal rekenen, en L'arithmétique & La pratique d'arithmétique, een franstalige bewerking. Die drie titels vormden op de expositie het enig aandeel van Brugse intelligentia in de gegeven context.
Geschiedschrijving moet óók aandacht besteden aan leemten die zich aftekenen. Het aandeel dat geleerden uit een bepaalde stad of streek hebben in het kunst- en geestesleven van hun tijd, kan ondermeer gemeten worden aan hun relaties tot de drukkers én uitgevers buiten hun onmiddellijk milieu, konkreet dat van Brugse ‘namen’ bij 'n Plantijn in Antwerpen. L. Voet heeft destijds een beeld geschetst van de kontakten die Christoffel Plantijn gehad heeft met Brugse humanisten. Of die kontakten tot publicaties hebben geleid kan worden nagegaan aan de hand van de edities zelf. Of hebben de Brugse heren hun teksten alleen bij stadsgenoten laten drukken? Wij hebben niet de indruk dat die studie al is afgerond.
G. Gyselen
Auteursrechtelijk beschermd