Biekorf. Jaargang 89

Schoolfeest met hanengevecht in Blankenberge
1826

Dinsdag 11 april 1826 had in Blankenberge de ‘jaerlykse prysdeeling’ plaats in de aldaar ‘sedert zeven jaeren gevestigde laeger school onder de bestiering van Joseph Vanderhaeghen’. Deze onderwijzer was geboren te Zuienkerke in 1791, en onder zijn ambtgenoten zeker een vooraanstaande schoolmeester. Zo was hij in 1821 één der weinige Westvlaamse lagere onderwijzers nevens wiens naam werd geschreven: ‘pensionné par l'Etat’⁽¹⁾, wat er ongetwijfeld op wijst dat zijn onderricht door de Overheid hoog werd aangeslagen en dat hij algemeen beschouwd werd als een onderlegde pedagoog.

De feestelijkheid werd 's avonds tevoren, en nog eens de feestdag zelf te zes uur in de morgen, aangekondigd met klokgelui en tromgeroffel. Tegen acht uur trokken de scholieren in stoet naar de kerk ‘voorgegaen door hunne eer-medalien, slaenden trommel, vliegende vaendels en onder het geluyd der klokken’. Daar werd een solemnele Mis ter ere van de grote schoolpatroon Sint-Gregorius opgedragen, waarna in de school de prijsuitreiking plaats had. De bekroonde leerlingen waren samen met de onderwijzer 's middags in de pastorie aan de feestdis genodigd.

(1) Zie o.m. Recueil des Actes... (Brugge, 1821), blz. 186. Hij is ook te vinden bij R. BOTERBERGE, Honderd jaar Sint-Pieterscollege Blankenberge (1979).

[p. 45]

‘Ten tween ueren naer-middag had een gevegt plaets van een zestigtallig haens op het hof van het Stadhuys, die nae eenen stryd van ruym de vier ueren, den geenen van Guilielmus Bossier, van Zuyenkerke, overwinnaer is gebleven.’

Een geschikter winnaar had men zich niet kunnen dromen, want de volgende dinsdag, 18 april, toog de hele schoolbevolking, honderd leerlingen sterk, Zuienkerkewaarts naar de hofstede van de weduwe Bossier, niet om er honger te lijden. Ze waren vanzelfsprekend ‘voorgegaen van trommel, fyfer en vaendels’. Op de plaats van bestemming aangekomen ‘vereerden zy aldaer het pronk-teeken aen hunnen nieuwen Koning, onder het geduerig geroep van viva!, waer nae zy zig aen tafel plaetsten, welke ten dien eynde voor hun bereyd was. Ook was er een schoone maeltyd opgerigt voor d'heeren Pastors van Blankenberge en Zuyenkerke, als mede voor d'heeren Burgemeester en Assessoren van Blankenberge en verscheyde andere aenzienlijke persoonen.

Tegen den avond kwamen de schoolieren alhier (d.w.z. in Blankenberge) onder het geluyd van de stads-klok terug. Op hunne aenkomst weergalmde de locht door het geduerig geroep van viva! Een ontelbaere menigte volk was op de been, immers de vreugd was op de aengezigten van ouders en kinderen te lezen.

Den 19, voor 't sluyten van de feest, was er een maeltyd in het school lokael, welk gegeven wierd door de ouders der prys-winnaeren.’

Zo kostten zowel de beste hersenen als de beste haan een traktaat. Van hanengevechten op schoolfeesten horen we overigens al in de twaalfde eeuw⁽²⁾.

Aangezien de hele feestelijkheid plaats had tussen 11 en 18 april en Sint-Gregorius' feestdag viel op 12 maart, en men pas in april de Mis opdroeg ter ere van de H. Gregorius, zou men zelfs gaan denken dat de modelschool van Blankenberge voorrang gaf aan een hanengevecht boven de traditionele schoolpatroon!

J. Huyghebaert

(2) Ph. ARIÈS, De ontdekking van het kind (vert uit het Frans) (Amsterdam, 1987), blz. 79-80.