De goedertierendheid van keizer Jozef
Biekorf bevatte twee jaar geleden een boeiend artikel van Gaby Gyselen: La Clémence de Joseph II. Een politieke prent uit 1783 (jg. 1984, blz. 25-33). Het betrof een zeer gedetailleerde analyse van een gravure waarin onze toenmalige Oostenrijkse soeverein op een zeer symbolische (en dus voor onze eigen tijd ontoegankelijke) manier was verheerlijkt.
Hier nu een bijkomende opheldering uit het Gentse tijdschrift Den Vlaemschen Indicateur, zaterdag 3 september 1785 (blz. 258 van de lopende tweede jaarhelft)
BERICHT
Aengaende eene nieuwe Print, naemlyk:
DE GOEDERTIERENDHEYD VAN ZYNE KEYZERLYKE MAJESTEYT JOSEPHUS DEN II.
Deze zinspelende Afbeelding verteghenwoordigd ons dat gelukkig tydstip, op het welk Zyne Keyzerlyke Majesteyt in zyne Staeten de PROTESTANTEN hunne vrye Godsdienst-oeffening toestond, en tevens de Landslieden van hun Juk onthefte, waer mede zy door hunnen respectieve Heeren als Slaeven gedrukt wierden.
Uytlegging van de Print-verbeelding.
Zyne Keyzerlyke Majesteyt in de Kleeding van Roomsch-Koning, verzeld van de Verdraegzaemheyd, Goedertierenheyd en Voorzichtigheyd. De Verdraegzaemheyd bied de Acte van Verdraegzaemheyd aen de Protestanten aen, de welke men onderscheyden kan door hunne Hongaersche Kleeding, en de Goedertierendheyd met een bevallig oog de Boeren aenziende, toont hun den Keyzer, als of zy hun wilde zeggen: ziet uwen Verlosser. Den Keyzer schynt met de eene Hand als de Protestanten en Boeren te ontfangen, de welke aen zyne Voeten liggen en die hem hunne Herten uyt erkentenisse opdraegen, en hy toont met de andere, dat men reeds bezig is voor hen Kerken te bouwen. Den Keyzer word gekroond door den Geest der Wysheyd, en den Keyzerlyken Adelaer, draegende de Wapenen van Zyne Majesteyt, vliegt naer de Onsterffelykheyd, die in de eene Hand de Kroon houd, de welke voor dezen Grooten Prins bereyd is, dar by ziet men de Faem, die uytroept: Ite ad Josephum. De Vryheyd, welke haren toegepasten Schild draegt, heeft Gods Naem op de Borst en een gebroken juk aen de Voeten, verjaegd van voor het aenschyn des Keyzers, de Dwingelandye en Onwetendheyd.
N.B. Deze Print is te bekomen by d'Heer Spruyt, Professor der Keyzer- en Koninglyke Akademie van Teeken- Schilder- en Bouwkunde dezer Stad Gend, woonende op het Sluyzeken binnen gemelde Stad.
Den Prys is 4 Guldens.
J. Huyghebaert