Biekorf. Jaargang 85
(1985)– [tijdschrift] Biekorf–
Auteursrechtelijk beschermd
[pagina 184]
| |
Peter de Smet, alias Vulcanius, uit Brugge, tot notaris benoemd voor de gehele Nederlanden (1545).Specialisten van de institutionele geschiedenis maar ook vele historisch geïnteresseerden weten dat het notarisambt tijdens het Ancien Régime aan een paar strikte reglementen was onderworpen en dat men slechts benoemd werd tot notaris na een specifiek onderzoek door de provinciale of de centrale overheden. Aldus was de provinciale raad bevoegd om de notarissen in het betrokken gewest aan te stellen terwijl de Geheime Raad de aangewezen instantie was om de notaris een ambtsgebied over de gehele Nederlanden toe te kennen. De meesten vergenoegden zich met een ‘provinciale’ tussenkomst; slechts enkelen zochten het veel uitgestrekter gebied van alle gewesten der toenmalige Nederlanden en richtten daartoe een aanvraag tot de genoemde Geheime Raad. Onlangs werd die laatste procedure nog aangetoond voor de Bruggeling Louis Felicx die in 1555 een dergelijk admissieoctrooi kon verkrijgenGa naar voetnoot(1).
Een analoog voorbeeld biedt het geval Peter de Smet uit Brugge van 1545. Het bij de Geheime Raad ingediend rekwest vermeldde dat de betrokkene reeds sedert 1531 toegelaten was tot het notarisambt par ceulx du Conseil en Flandres. Nu vroeg maistre Pierre de Smet, alias Vulcanius aan de heren van de Geheime Raad l'admettre audit notariat pour l'exercer par tous les pays de par deça, à cause de la diversité des langaiges qu'il scet sicomme espaignol, françois, latin, englois et thioys et qu'il est cogneu de plusiers estrangiers, lesquels voulontiers se serviroient de luy en sondit officeGa naar voetnoot(2). De Smet wenste dus een uitbreiding van zijn ambtsgebied gezien vele vreemdelingen van zijn notarisdiensten wilden gebruik maken, vooral ook omdat hij verschillende talen kende.
De aanvrager was niet de eerste de beste. Dank zij een paar indringende studies van de Brugse humanisten-kenner Alfons Dewitte is men goed ingelicht over de figuur en de | |
[pagina 185]
| |
carrière van de aanvrager. Peter de Smet werd te Brugge geboren in 1503 en werd als ‘pauper’-student te Leuven ingeschreven in 1523 waar hij, tot 1529, klassieke talen en rechten studeerde. Na een verblijf te Londen werd hij in 1531 notaris in zijn geboortestad en tevens taelman en clerc van de vierschaere. Na een Romereis in 1543 en een nieuw verblijf te Leuven in 1549 werd hij in 1550 tot stadspensionaris van Middelburg in Zeeland benoemd. Op 1 februari 1557 volgde zijn benoeming tot procureur bij de Grote Raad van Mechelen. Hij overleed aldaar in 1571. Zijn meest bekende zoon is Bonaventure de Smet, alias Vulcanius, hoogleraar te Leiden in de klassieke talen Latijn en Grieks van 1581 tot 1614 en geboren te Brugge in 1538Ga naar voetnoot(3).
Het door Peter de Smet ingediende rekwest werd gunstig bekeken, gezien le bon rapport de la personne dudit maistre Pierre De Smet et attendu laditte admission desdits du Conseil en Flandres. Het octrooi werd te Brugge uitgevaardigd op 12 november 1545. De betrokkene had zich goed te gedragen selon les ordonnances faites sur le fait des notaires, en verder was hij nog verplicht de faire le serment pertinent ès mains de mesdits seigneurs du conseil privéGa naar voetnoot(4). Na deze eedaflegging werd het ambtsgebied van Peter de Smet dus uitgebreid tot de gehele Nederlanden. Met deze korte notitie kon aldus een bescheiden maar reële bijdrage tot de biografie van Vulcanius senior afgeleverd worden.
m. baelde |
|