Biekorf. Jaargang 84

Gezworen koornwegers en -dragers in de 19de eeuw

Ten jare 1848 behoorde het koorndragers officie - zoals de meeste officies in verband met wegen en vervoeren - steeds tot de officieel erkende ambten, overblijfsels uit het Ancien Regime.

In het nieuwsblad ‘De Hoop van Brugge’ (dd. 8 juni 1848, nr. 216, blz. 4) adverteerde notaris H. Van Sieleghem-Questier voor een aantal door zijn ambt te koop gestelde goederen. Tussen de huizen bevond zich ook als uit de hand te kopen: ‘Een koorndragers officie, ten Braemberge in Brugge’.

Meer dan een halve eeuw na de afschaffing van de middeleeuwse maatschappelijke ordening, behoorde het koorndragers-officie dus nog steeds tot de beschermde en gesloten beroepen, en werd het als een vast aktief van de titularis beschouwd, die het te koop kon aanbieden.

Gedurende heel de 19de eeuw en tot in de 20ste eeuw werkten de officies, ondanks afschaffing van voorrechten en verenigingsverbod ongestoord verder, beschermd door de gemeentelijke overheid.

De gezworen koornwegers hadden hun kantoor in een stadsgebouw, Langerei nr. 20. Nog in 1892 bracht de deken van het officie, Charles Delanghe. een uithangbord met de tekst ‘Bureel der Koornwegers’ tegen de gevel aan⁽¹⁾.

De geschiedenis van de Brugse officies in het Ancien Regime werd door stadsarchivaris A. Van de Walle geschreven en hij behaalde er vorig jaar een schitterend doctoraat mee. Binnen afzienbare tijd mag men er de publicatie van tegemoet zien⁽²⁾.

Over het merkwaardig fenomeen van het overleven van deze middeleeuwse instituties, meer dan een eeuw na hun officiële afschaffing, is tot hiertoe weinig gepubliceerd⁽³⁾.

Het betreft één van die ‘accidenten’ die niet passen in de vaak wit-zwart behandeling van de geschiedenis en wellicht daarom in de vergeethoek raken.

Bij het stadsarchief berusten over deze late nazomer van de stadsofficies nog heel wat documenten die het bestuderen waard zijn.

A. VAN DEN ABEELE

(1) A. VAN DEN ABEELE, Ik kom u te vragen een uytsteekbart, (Brugge 1983), blz. 77, nr. 1745.

(2) Een uitgave van ‘Pro Civiate’ die het doctoraat bekroonde.

(3) Ch. GILLES de PELICHY, l'Organisation du travail dans les ports flamands sous l'ancien régime et à l'époque moderne, (Bruxelles 1899).
R. VAN EENOO, Een bijdrage tol de geschiedenis der arbeidersbeweging te Brugge (1864-1914), (Leuven-Parijs 1959), blz. 41-44