Biekorf. Jaargang 84

Het Rijsels archief in een tentoonstelling

Na de val van Rijsel in 1667 heeft Louis XIV de ambtenaren van de Vlaamse rekenkamer naar huis gestuurd met achterlating van hun ongemeen rijk archief. Vandaar dat de Archives du Nord tot op vandaag een onuitputtelijke bron gebleven zijn voor al wie zich inlaat met de geschiedenis van Vlaanderen.

Onder de titel Notre Région au Moyen-Age gunt het betrokken archief in de Rue Saint-Bernard 22 te Rijsel, van 24 februari tot 22 juni van dit jaar, een bescheiden kijkje in zijn rijkdommen. De tentoonstelling behelst 121 documenten over vijf afdelingen gespreid. De eerste schetst een historisch overzicht van Clovis tot Keizer Karel. De aandacht gaat daarin hoofdzakelijk naar de graven van Vlaanderen en de hertogen van Bourgondië die met behulp van o.a. zegels en miniaturen vertegenwoordigd zijn. In de tweede afdeling wordt de bezoeker vertrouwd gemaakt met de belangrijkste types van geschreven documenten en dit met behulp van streekgebonden voorbeelden. De derde handelt over de economische en maatschappelijke geschiedenis van de streek zowel op het platteland als in de steden. Zij bevat o.a een tiental zegels van Brugse ambachten en neringen uit 1407 en een grafelijk octrooi uit 1224 waarmee wolbewerkers zich te Kortriik konden gaan vestigen. Afdelingen vier en vijf tenslotte hebben betrekking op het geestelijk en tijdelijk wel en wee van de abdijen en op het godsdienstig leven in het algemeen.

Het is een magere troost dat zoveel historische schatten over de grens bewaard zijn gebleven. De 17de eeuw heeft de Zuidelijke Nederlanden niet gespaard. De scheiding tussen Noord en Zuid (1648) werd twintig jaar later gevolgd door het verlies aan Frankrijk van nog twaalf steden in het zuiden. Louis XIV heeft die buit ingehaald op grond van het zg. versterfrecht waarmee hij in naam van zijn vrouw en na de dood van ‘onze’ Spaanse koning Filips IV ons land voor zich heeft opgevorderd. Wie Rijsel en de Archives du Nord gaat bezoeken, moeten zulke herinneringen onvermijdelijk door het hoofd gaan. Nog dit: de catalogus is goed gemaakt, doch alleen gestencild, wat o.a. de schaarse illustraties daarin niet te goede komt. Men kan hem ook schriftelijk op het bovengenoemd adres bestellen à 250 F Jammer dat zo'n expo niet even naar Kortrijk of Brugge over komt.

G. GYSELEN