Biekorf. Jaargang 82

[p. 319]

Vraagwinkel

De Vlucht van de H. Godelieve

Over het algemeen wordt aangenomen dat Godelieve moegetergd en met de dood bedreigd, via het land (bossen en wegen) naar het ouderlijk huis te Londesvoorde (Bonen Boulogne) is gevlucht. Kon die vlucht, gezien de toenmalige ligging van Gistel op de kust (omstreeks 1070) niet even goed of zelfs veiliger over het water zijn gebeurd, althans voor een hele afstand (naar Nieuwpoort, de IJzer stroomopwaarts, de Aa)? Wat vermoeden de historici?

K.d.B.

Luucknaghels

Bij het houten timmerwerk aan een schuur werden in Torhout (1530) nagels gebruikt, ook lattenaghels en luucknaghels. Wat waren deze laatste?

L.V.A.

Canevas in molenzeilen

Op welke breedte werd het canevas-linnen geweven in de Middeleeuwen? Dit linnen werd onder andere aangewend tot het vervaardigen van molenzeilen.

L. GOEMINNE

Spaans vergif

Wat wordt er verondersteld met ‘Spaensch groen’, een dodelijk vergif dat o.a. eens gevonden was in een ketel waer in de soep bereyd wierd?

- (Gazette van Gend. 1 febr. 1838).

L.V.

O.-L.-Vrouw van Ruiselede

Te Brugge bestond er in de 16de eeuw een gilde van Onze-Lieve-Vrouw van Ruiselede. In welke kerk of kapel was ze gevestigd en is er over deze confrerie iets bewaard gebleven?

L.V.A.

[p. 320]

Drukker van Eeck uit Brugge

Wanneer en waarheen is drukker Franc. van Eeck uit Brugge weggetrokken? Vermoedelijk tussen 1805 en 1810. Wie kent de precieze toedracht?

J.H.

Brieven uit Indië 1903

Het boek - een verzameling brieven uit Indië - door Dame Maria-Augustine van Yper naar Mùlagùnùdù, Yper, 1903, schijnt een vertaling te zijn uit het Frans (pensionaat-Frans). Schrijfster was van de Roesbrugge-Damen te Ieper en ging over naar De Jacht (Heverlee) bij de Damen-Louise (De Meester) en werd er de tweede algemeen overste... Wie is die man of vrouw die in zo'n vinnig en vonkelend Westvlaams de brieven in haar eigenlijke moedertaal heeft overgezet? Was beslist iemand die de volkstaal volstrekt machtig was.

K.d.B.

Ter bevestiging van de taalvaardigheid zoals voorhanden in het Boek uit Yper 1903 (zie Vraagwinkel) volgt een korte bloemlezing (wat in de Paarwoorden voorkomt blijft natuurlijk buiten beschouwing). - Die vertaler doet zoals Streuvels, hij gebruikt het woord bemelke voor een klein kind (blz. 70). Naar alleroudst en eenvoudigste fatsoen ende geplogenheid, schrijft hij, blz. 142; de lezer kan het verband vermoeden en merkt de voorliefde voor oude woordvormen op. Niet Westvlamingen lachen zich krom als ze ons horen spreken van: 'k Ben dikke klaar van de baais da'k drage 's winters, maar hier vinden wij ook: ‘'k Zijn dood klaar van schrijven en krabbelen’ Sierlijk beschrijft hij: ‘Daar lopen wij over end weder lijk schoolmeiskes in verlof, lekende en spelende tegen de baren, die dansen, klotsen, klapoteren, schuimende breken en weer achteruitrollen om eeuwig en ervig hetzelfde ruisende spel te hergaan en te herbeginnen’ blz. 131). Het gelijkt niet kwalijk op de legaardsmarkt, als je een bende luieriken gadeslaat (blz. 25). Wie gebruikt nog de uitdrukking oppewaart uit met de betekenis: absoluut, volstrekt (blz. 95-96)? Ik heb het nog gehoord in Frans Vlaanderen, omstreeks 1950, maar hier is het nu absoluut absoluut! ‘Ze geven daar arms en benen speeltijd tot dat er een andere trein komt (blz. 52). Als dat niet schoon gezeid is! En verkoopmanschappen (verkwanselen) lezen wij daar ook, blz. 34. Het doet aan de oude catechismus denken. Kommenschepe, zei mijn vader z.g. nog af en toe! 't Is nu allemaal commerce! Vliegens of in vliegende vaart (blz. 121). Te vierklauwe of ten dorse (orse = peerd) waren even schilderachtig Wil je een oud eerbiedigweerdig woord voor functie? We lezen: ‘Z'en kennen daar nog al die weerdigheden niet die gij hier bekleedt’. Met een zwalpe water die overboord slaat (blz. 18) kunnen we geboeid besluiten.

K.d.B.