De cartoteek 15e en 16e eeuwse drukken op de Brugse stadsbibliotheek
Wat de 15e eeuw betreft, dus met name het incunabelenbezit is het overzicht vlug gemaakt. Onder de rubriek Wiegedrukken komen 72 nrs voor op steekkaart. Noch de nrs. uit de collectie J. Everaert († 1910), noch de aanduidingen sinds M.L. Polain (1932) en het Supplément erop (1978) werden hieraan toegevoegd. De meest merkwaardige drukken, naast de Mansions, zijn drukken uit Lyon (J. Trechsel, Perrin le Masson, J. Klein, J. Maillet), Bazel (J. Amerbach), Ferrara (Severinus), Reggio d'Emilia (François de Mazalis), Ulm (L. Holle), Straatsburg (J. Gruniger), en dichterbij Zwolle (Peter van Os), Gouda (Gerard Leeu) en Brussel (Broeders van het Gemene Leven).
Ten aanzien van de 16e eeuw kwam van de hand van M.L. Ghyssaert een cartoteek tot stand, ingedeeld naar postincunabels, drukken tot 1600 ‘België’, drukken tot 1600 ‘buitenland’, mét ook een indeling naar de drukkers. Het betreft dus niet een analytische, wel een titel-beschrijvend overzicht van het boekenbezit, zonder vermelding van eigendomsinscripties, zonder vermelding van band en bandstempeling. Hopelijk kan dit het onderwerp van een licentieproefschrift uitmaken.
Globaal gezien bezit de bibliotheek 207 steekkaarten voor de postincunabels (tot 1540), 238 items voor Belgische drukken 1540-1600, 622 voor buitenlandse drukken 1540-1600 Jammer genoeg maken die 1067 nrs. (voor de zestiende eeuw) niet evenveel boektitels waar, gezien een serie boeken én naar de bewerker, én naar de auteur zelf van de tekst worden opgenomen; bovendien geeft meer dan één auteur meteen ook meer dan één steekkaart. Bullen, ordonnanties en meer drukken van heel beperkt volume worden mee als eenheid beschouwd.
Wat is nu het meest opvallend aan dit stadsbezit? Bij de postincunabels springt naar voor de Thesaurus linguae latinae van R. Stephanus, 1536, aangevuld mét het Dictionarium Hebraicum van S. Munster, Froben, 1564, een achttalige Calepinus, Parijs 1588 en de Leidse Thesaurus (Latijn-Grieks), 1600, van Bon. Vulcanius.
Driemaal komt de Excellente Chronicke van Vorsterman voor, éénmaal diens Bijbeleditie 1532; éénmaal de Chronicke van Vlaanderen van Jan van Doesborch, éénmaal de Annales van J. De Meyere 1538, net als éénmaal zijn Rerum Flandricarum Tomi X (uit het bezit van de Duinen), 1531.
De Malleus Maleficarum uit 1520 komt één keer voor doch met drie steekkaarten.
Fraaie drukken t.a.v. het humanisme zijn gematigd vertegenwoordigd. Het bredere humanisme vindt men terug in zes Vives-edities uit de jaren 1520-1536; twee Horatiusuitgaven van J. Bade (1516, 1519); driemaal J. Despauter; de Opera Omnia van Th. More in de Leuvense editie 1565; Les six livres de la Republique, 1581-83 van J. Bodin e a.
Typisch Brugse namen, naast de hoger geciteerde Vives en De Meyere zijn - wij citeren chronologisch - de 8 drukken van P. De Ponte; 1 van Corn. de Sceppere; van J. de Corte o.m. de druk uit 1539; A. van Meetkerke is met 1; J. De Damhoudere met zes: J. Reyvaert met zeven drukken (waarvan 6 bij Goltz); H. Goltz