Biekorf. Jaargang 78

[p. 85]

Stalhille voornamelijk in de zeventiende eeuw

Geheel onverwacht werden ons 13 Rekeningen vanden disch van Stalhille ter inzage gegeven, samengebonden tot één geheel.

De Rekeningen lopen over de jaren 1579-80 en 1639-66, in het totaal 13, waarvan slechts zeven een vroegere klassering hebben ondergaan: 1579; 1580; 1639-40 (nr. 31); 1641, 42, 43 (nr. 32); 1644, 45; 1646, 47; 1648 (nr. 35); 1649-50 (nr. 36); 1651-52 (nr. 37); 1653-56 (nr. 38); 1657-58 (nr. 39); 1659-60; 1661-66.

De hierin voorkomende pastoors van Stalhille zijn:

1579	(fol. 7)	Fransois Andries
1639	(fol. 15)	Thobias de Mey † 1652 (1652-53, fol. 23v)
1652	(fol. 1)	Guillaume vande Vi(j)vere, nog in functie in 1668 (1665-66, fol. 17).

In de Rekening 1639-40, fol. 14v, komt Meester J. Bollaert voor als pastoor van Jabbeke.

Slechts een beperkt aantal hoofdmannen kunnen worden gerecupereerd: in 1580 Aernoudt Drubbele (1580, fol. 7), in 1582 Xristiaen Deus (1580, fol. 10) en in 1642 Jan Henderijcx (1639-40, fol. 17).

De lijst van de ontvangers van de disch is natuurlijk volledig:

1579-80	Jacob, fs Jan de Heere
1639-1645	Anthone Willaeys
1646-1666	Anthone Roels

De Rekeningen werden afgehoord, sinds 1639, in aanwezigheid alleen van de deken van Damme, doch wel met naast zich een vertegenwoordiger van de Doornikse bisschop. als patronus van de kerk van Stalhille. De namen van resp. de Damse deken en de legaat uit Doornik:

1639-40	Joannes Jennijns	Jan Godefroot
1641-43	Pieter de Blende	Jacques Roels
1644-45	Id.	Id.
1646-47	Anthonis van Bourgoingen	Id.
1648	Id.	Id.
1649-50	Franciscus Rotsaert	Franciscus van Torre
1651-52	Id.	Matheus Wouters
1653-56	Id.	Jacques Roels
1657-58	Joannes Pynckel	Id.
1659-60	Id.	Id.
1661-66	N. Gerseken	Id.

Koster en schoolmeester

Het is niet zo dat telkens de koster bij name wordt genoemd; wel wanneer hij daarnaast tot taak heeft de arme kinderen te leeren inde bouck lesen, ende scriven, vier maenden (ten tyde vande winter), waarover hij een globaal bedrag van aanvankelijk drie pond, daarna twee pond gr. krijgt. De teruggevonden namen van deze schoolmeesters dateren pas vanaf 1646 hoewel ook in 1643-44 wordt bevestigd dat de koster de arme kinderen à 3 pond leren zal.

1646-49

Jacques Kempinck

[p. 86]

1650-59	Joos Courtois
1659-69	Jan Cloet, de nieuwe koster

Zowel in 1653 (Rek. 1651-52, fol. 26) als in 1665-67 (Rek. 1661-66, fol. 24v) komt Jacques Kempinck opnieuw tussen, om een deel van de schooltaken over te nemen, wat impliceert dat hij wellicht te Stalhille of in de buurt een privéschool had. Bij Courtois wordt ook gestipuleerd dat hij instaat voor de levering van pennen, inck ende pampier (Rek. 53-56, fol. 37). Bemerk dat te Stalhille de koster naast het bedienen van de uitvaarten en het luiden der klokken ook de graven klaar maakt en daerinck voor de armen levert (Rek. 1651-52, fol. 23).

Opvallend is verder dat in de beroerde tijd, waarvan toevallig hier twee rekeningen voorkomen, het innen der pachten en cijnzen normaal doorgang kon vinden, en bovendien slechts éénmaal moeilijkheden voorkwamen op het dorp naar aanleiding van vijandige troepen: hier de walen-sauldaten, omtrent paesschen 1580, die Olivier de Heere in de foule blijken vermoord te hebben (Rek. 1579, fol. 9v; 1580, fol. 8v).

Armenzorg

De aankopen van de disch blijken gecentreerd te zijn omheen volgende feestdagen: Kerstmis, Lichtmis, Pasen, Sinksen en kermisdag zelf. Het gaat op die dagen over aankopen van zwijnvleesch, spijnden tarwe om wittebroot of te backen; op kermisdag om een schaap dat up den disch wordt gherecht, terwijl daarnaast hopen darijncx, naast spijnden meels worden aangekocht. Leuk is tenslotte het assortiment dat in 1654-57 (Rek. 53-57, fol. 41) aan Zegher van Maele wordt gekocht à thien ponden acht schell. en thien gr.: linwaet, lijnnen broucken, casacken, schabben, schorten, hemden, saergen ende anders. Op dezelfde manier had de disch ervoor gezorgd dat de vrouw van bovenvernoemde Olivier de Heere, de welcke zeere belast es met vele kijnders, drie ellen en half bocraen kreeg omme huut een rock af te maecken, midts dat hare cleeren van hare lijve af ghedaen wierden vande walen voorseit (Rek. 1580, fol. 8v).

A. Dewitte