Geschiedenis van Roeselares tweede parochie
Sint-Amands 1872-1972
Een parochie stichten was eertijds ook ‘nen torre bouwen’ (G.G.) en voor het uitgroeiende Roeselare was, in de jaren van het Pauselijke Zouavenleger, het uur aangebroken om er een te bouwen ter weerzij van de spoorweg. De ‘tweelingparochies van Sint Amand en Onze Lieve Vrouw’: zo luidt de titel van de studie waarmede J. Huyghebaert zijn monografie over de jubilerende St.-Amands-parochie heeft voorbereid.
De geschiedenis van een jonge parochie mag, onbelast met feodale kaders en instellingen, een geschiedenis zijn van de menselijke gedragingen onder religieus opzicht. Uit veel verspreide bronnen heeft de auteur zijn dokumentatie moeten samenbrengen, een parochie ‘in de steigers’ heeft immers andere bekommernissen dan het systematisch aanleggen van een archief.
De periodisering in drie tijdvakken met de eeuwwisseling en de tweede wereldoorlog als scharnieren valt wel zo goed uit dat ze voor andere gelijktijdige stichtingen als model kan dienen. De tijdvakken trekken voorbij ‘per pastoor’ met telkens een kroniek en de rubrieken:: vroomheid, parochiale verenigingsleven, onderwijs, materiele uitrusting. Bijzonder boeiend en sociologisch belangrijk is die beschrijving van het verenigingsleven dat moeizame opzoekingen heeft gevergd. De jonge auteur wist begrijpend door te dringen tot in de jaren van zijn groot- en overgrootouders, een periode die voor de tieners van deze tijd even ver ligt als de middeleeuwen. Bij die peilingen speelt zijn grondige historische kennis van het Roeselaarse stadsleven vruchtbaar mede. En hij weet, hoe eigentijds ook ingesteld, de verhoudingen en gedragingen van elke periode te relativeren. Ook de geschiedschrijver in het jaar 2072 zal kritisch tewerkgaan en dan uiteraard zijn waardering voor de mensen en dingen van 1972 (en later) zonder veel moeite weten te matigen.
De indeling onder de zeven pastoraten heeft soms een nadelige kant, de chronologische cesuur doorsnijdt o.m. de rubriek onderwijs juist gedurende de schoolstrijd van 1878-1884, met het gevolg dat de lezer een overzichtelijk beeld van deze felle strijd en zijn inzet moet missen.
Het Roeselaarse willen-en-kunnen heeft zich in een gedenkwaardige viering van het jubeljaar veelzijdig uitgesproken. Dit gedenkboek, dat in een levendig appèl de namen van zoveel taaie en trouwe Roeselarenaars oproept, is een markant en voor onze tijd weldoende bindteken tussen oud en nieuw. -
A.V.
- JOZEF HUYGHEBAERT. Geschiedenis van de Sint-Amands-parochie te Roeselare 1872-1972. Uitgegeven met de steun van de Bank van Roeselare en West-Vlaanderen en zijn beheerder Directeur-Generaal de heer Jozef Camerlynck. Met een inleiding van pastoor André Carpentier. Roeselare 1972. In-8, 252 blz.; geïllustreerd. - Prijs: 300 F († 10 F verzendingskosten) te storten op P.R. 5434.65 (G. Desmet, Roeselare).
Auteursrechtelijk beschermd