De blijde inkomst van prins Karel in 1515
Een bibliografische prioriteit van Brugge gehandhaafd
In de bibliografie van geïllustreerde werken over grote plechtigheden en blijde inkomsten in de Nederlanden is de stad Brugge topfiguur. Einde 1515 verscheen bij Gilles de Gourmont te Parijs het relaas der blijde inkomst van de (meerderjarig geworden, toekomstige keizer) prins Karel van Habsburg in zijn ‘stede van Brugghe’ op 18 april 1515. Dit zeldzame franstalige werk: ‘La tryumphante et solemnelle entree...’ bevat 33 houtsneden die de vertoningen in de straten van Brugge illustreren. In feite is dit postinkunabel, dat op de naam staat van de officiële historiograaf Remy Dupuys, het oudste bekende illustratie-boek over een blijde inkomst in de Nederlanden. Chronologisch staat het aan de spits van een genre illustratie-boeken dat in de Nederlanden tot en met 1791 een bibliografie van 300 nummers weet samen te brengen.
Deze bibliografie werd inderdaad op voorbeeldige wijze verzameld en uitgegeven door John Landwehr, een specialist van het oude geïllustreerde boek. De titel van het werk: Splendid Ceremonies, wordt duidelijk gemaakt door de ondertitel: ‘State Entries and Royal Funerals in the Low Countries, 1515-1791. A Bibliography’. Leiden, Sijthoff, 1971. Een belangrijke en keurig geïllustreerde bibliografie, die alleen hier en daar een ‘historisch’ slippertje maakt.
Een toeval wil dat, op de kop van de lijst, een chronologische verwarring de eerste plaats ontneemt aan Brugge om ze toe te kennen aan Brussel.
Als nummer 1 van de bibliografie prijkt inderdaad het kleine werk dat Remy Dupuys heeft samengesteld over het plechtige requiem dat te Brussel werd gehouden ter ere van de grootvader van prins Karel, koning Ferdinand van Aragon, die op 23 januari 1516 overleden was. De requiem-mis in de Sint-Goedele had plaats ‘le vendredi xiiii. Mars quinze centz et quinze’ Deze datum, uitgedrukt in de gebruikelijke oude stijl (vóór Pasen), werd door J. Landwehr niet omgezet in nieuwe stijl. Vandaar de verkeerde datering. Het requiem te Brussel voor de in januari 1516 overleden koning Ferdinand werd gecelebreerd op 14 maart 1516, d.i. ongeveer een jaar na de blijde inkomst van prins Karel in Brugge. Dit kleine werk van Dupuys (Les exeques Et pompe funerale de... Don Fernande...) verscheen zonder drukkersnaam; zelfs de toekenning van een plaats (Leuven?) is onzeker.
De beschrijving van de blijde inkomst in Brugge in 1515 behoudt dan ook de eerste plaats in de bibliografie. En wel met twee nummers. Immers een ander drukje ‘De triumphe ghedaen te brugghe...’ (nr. 3 bij Landwehr) dringt samen met Dupuys' Entree naar voren. Het Brusselse requiem van 1516 (dat slechts één kleine houtsnede bevat) moet dan ook de derde plaats gaan overnemen.
Als kandidaat voor de eerste plaats in de bibliografie staat dan, nevens de Entree van Dupuys, een Vlaams rederijkerswerkje dat dezelfde inkomst van 1515 beschrijft en berijmt. Dit werkje moeten we hier even voorstellen. De berijming dient zich aan als een groeps-
Auteursrechtelijk beschermd