Biekorf. Jaargang 68

[p. 399]

Mengelmaren

De windmolens in 1967

Aan de stenen molen te Sint-Denijs kwamen een nieuwe staart en kap, die nu meer recht staat vooraan. De kap werd aangebracht in december 1966 en de werken waren voltooid in maart 1967.

Te Sint-Eloois-Winkel werden de lange schoren, waarop de molen tijdelijk stond, weggenomen. Een nieuw beleg kwam op de molen, horizontaal gespijkerd. Daarmede verdween de afschuwelijke reclame op de windweeg. De voet werd met platen afgedekt. De roeden werden hersteld en geel geschilderd. De molen wordt af en toe enkele uren in werking gesteld door een liefhebber, de h. Maurice Vanden Bussche.

De molen te Bikschote werd in het voorjaar geheel gerestaureerd. Nieuwe windweeg, kap en trap. Hij werd volledig en grondig nagezien. De eigenaar wenst hem te zien in bedrijf nemen.

De stenen molen te Zarren wordt ook volledig hersteld Deuren en vensters zijn reeds vernieuwd. Kap en kruis komen ook aan de beurt. Bikschote en Zarren zijn zeer belangrijke werken.

In 1968 wordt een nieuw kruis ingetrokken aan de Bonne Chiere te Brugge. De roeden zijn volledig opgeroest en stukken ijzer vielen neer tijdens de stormwind van 17 oktober 1967. De steenbalk wordt ook versterkt.

Vermoedelijk worden ook Hulste en Oostkerke hersteld. Er wordt ook geijverd om de stenen molenkuipen van Koekelare en Marke opnieuw van wieken te voorzien. Belangrijk is dat deze twee gemeentebesturen daarvoor belangstelling hebben.

Te Brugge werd door het stadsbestuur een molenaar in dienst genomen: Jozef De Waele, die het beroep leerde bij Maurice Vienne. Zo draaide de Sint-Janshuismolen nu elke dag van mei tot september en zal het bedrijf op de molen kunnen worden voortgezet. Daar de molen een stadsgebouw is, zal hij nu ook bevlagd worden bij elke wettelijke gelegenheid.

c. devyt

Muziekleven te Tielt 1798-1965

Aan de oproep van wijlen Prof. Floris Van der Mueren (1890-1966) om in historisch midden ook aandacht te schenken aan het muziekleven, blijkt in de laatste tijd ook in West-Vlaanderen gevolg gegeven.

Wijlen kanunnik Jozef Brys, sinds 1962 op rust te Tielt alwaar hij, kort na het verschijnen van het hier besproken werk,

[p. 400]

op 15 juli 1966 overleed, heeft de studie van het muziekleven te Tielt te boek gesteld. Als bekende en talentvolle ‘zanter’ pluisde hij de lokale bronnen uit, met het doel een totaalbeeld te schetsen van de muziek en haar beoefening in een eerder landelijke stad van Vlaanderen. Het werd een merkwaardige bijdrage. Reeds in 1798 bezat Tielt een georganiseerde ‘société philharmonique Ste. Cécile’ waarin de invloed van de ‘musiciens van der kercke’ merkbaar aanwezig was.

Waar de auteur zijn aandacht vooral naar de in 1852 opgerichte katholieke harmonie ‘De Goede Vrienden’ richt, laat hij terecht niet na deze muziekvereniging naast haar zusterverenigingen (o.a. de Sint-Ceciliafanfare) en in de sociaalpolitieke evolutie van de vorige eeuw te plaatsen. Het werd een parallel-studie waarin de auteur belangrijke ook nietmuzikale gegevens reveleert, die niet alléén voor het Tieltse maar ook wel ver daarbuiten hun belang hebben. Dit zal derhalve bijdragen om de globale studie van het muziekleven in Vlaanderen vanaf de 19de eeuw beter te leren kennen. Vooral de tussenoorlogse periode 1920-1940 is belangrijk. Eerst en vooral voor het stichten van de Tieltse muziekschool in 1922; ten tweede voor het ontstaan van de politiek-gediversifieerde muziekverenigingen (in 1922 de socialistische harmonie ‘De Volharding’; in 1925 de Christen-democratische harmonie: ‘Vermaak na Arbeid’); ten derde tevens ook voor de Vlaamse beweging die ‘muzikaal’ te Tielt haar uiting vond in de ‘Harmonie van het Vlaamsch Huis’ (1925). Wat hij over het Verdinaso mededeelt is geenszins van belang ontbloot. Al is voorgaande evolutie voor het muzikaal leven in Vlaanderen kenschetsend, toch vertoont zij te Tielt haar specifieke en plaats-gebonden aspecten. Een parallel-studie van de uitgevoerde muziekstukken in Tielt en in andere Vlaamse steden zou bijvoorbeeld belangrijke conclusies vergemakkelijken inzake de doorvloeiïng van de ‘nieuwe muziek’.

Het lijvig en keurig-verzorgd werk van kanunnik Brys werd dus méér dan een loutere muziekkroniek, al bracht het hoofdzakelijk bouwstenen voor de plaatselijke geschiedschrijving. Bovendien legde schrijver terecht nadruk op enkele prominenten uit het Tieltse muziekleven: Jan Marcellyn Darras, deken van Tielt van 1845 tot 1855; Jeroom Matthys, muziekdirigent van ‘De Goede Vrienden’ van 1901 tot 1925 en zijn opvolger Albert Lietaert. Spijtig ontbreekt een personenregister waardoor het verdienstelijke werk als bron beter te hanteren zou zijn.

m.d.b.

Kan Jozef BRYS, Honderdzeventig jaar Muziekleven te Tielt, en in 't bijzonder: Geschiedkundige kroniek van de Harmonie ‘De Goede Vrienden’, 1798-1965, Lannoo, Tielt, 1966, 285 blz. met talrijke illustraties. Uitgave in eigen beheer. 200 fr. gebonden; 150 fr. ingenaaid. Besteladres: Boekhandel Moderna, Kortrijkstraat 29, Tielt.

[p. 401]

Gezondheidsregel van de kapelaan

Omstreeks 1525 berijmde Jacob de Hont, kapelaan te Axel, de volgende gezondheidsregel betreffende het eten van paling. (Lazarie = melaatsheid; ook eczeem).

Couden visch ende heet vleesch
sal men eten, dats zijnen heesch
Bovenal palinc cout,
dats ghesonde menichfout.
Anders ghegheten, verstaet den sin,
so brincti vele ziecten in.
Up palinck ghegheten suvel of melc
dat maect lazarie, die seere quelt.

(Mnl. Ged. en Fragmenten, ed. de Pauw II 374. Rijmen over de kabeljauw werden in Biekorf 1966, 398 medegedeeld).