Logo DBNL
Biekorf. Jaargang 67 (1966)

Biekorf. Jaargang 67

(1966)– [tijdschrift] Biekorf–rechtenstatus Auteursrechtelijk beschermd

Vorige

67e jaargang 1966 - Inhoud

I. Bijdragen

De landmeter in Vlaanderen A. Viaene 5
Uit een oud Menage Boeck [J. van Huerne] 101 20
De drukkers te Roeselare 1810-1830 M. De Bruyne 21
Rembert van Torhout A. Viaene 34
Rederijkersfeest te Wervik 1493 E.N. 36
De Heerlijkheid van Zwevezele V. Arickx 37 102
Mijter van de Duinenabdij naar Amerika A. Viaene 53
Wolven in de kasselrij Kortrijk V. Arickx 56
Hertog Filips te Avelgem 1421 A. Viaene 57
De Koekelaarse Belhutte Raf Seys 58
Beste tarwe in West-Vlaanderen [J. van Huerne] 60
Diksmuidse almanakken K. De Lille 62
Marktgeld voor stedelijke hospitalen in Vlaanderen 1200-1849 A. Viaene 65
Dokter en Apotheker (spreuken) M. Cafmeyer 75
Drukker F. van Hese in het gedrang Brugge 1790 Y. van den Berghe 77
De waterdokteur van Kortrijk E.N. 80
Jan Breydel-Pieter de Coninc en het algemeen stemrecht. Brugge 1886 R. van Eenoo 83
De weg terug IX-XII André Demedts 85
Incantatieliteratuur in de belangstelling H. Stalpaert 97
Eeuwfeesten van de stad Oostende C.B. 117
Boerenleven op Vlaamse tapijten J.W. 118
Engelse paramenten voor Klemskerke 1551 E.N. 118
Pastoor Antonius Hennequin A.V. - J. Andriessen - D. Cracco 119 180 362
Willem de Landmeter in 1233 L. Stockman 121
Omcomnia-Ontcommere C.B. - J. Pieters - C.B. 122 181 243
Grauwe Zusters te Wervik R. Verbeke 122
Blankenberge bouwt een vierboete 1525 E.N. 123
Putoor in pachtkontrakt 1579 C.B. 123
Jacob Louchard van Atrecht, geldschieter van de stad Brugge 1271 J. De Smet 129
Rozenkwekerijen in West-Vlaanderen L. van Acker 132
Philippe Veranneman, politiek publicist in de revolutietijd 1790-1815 Y. van den Berghe - F. Simon 134
Vlaamse brief uit Parijs 1793 J. De Smet 141
Toponymica Koudekerke-Heist J. De Langhe 143 377
Dokter van der Plancke te Kortrijk Fr. P. van Dorpe 145
Nieuwbouw Goed te Leke bij Diksmuide A. Viaene 147
Vlaamse boekwinkel in de Patrottentijd A. Viaene 149
Cokerulle - Kyrie eleison - Coterel. Oorsprong van Ieperse historienaam Guido Hendrix 153
Rekord van vijvers in Ruddervoorde A. Viaene 157
De familienaam Stivael F. Debrabandere 159
Leefaard of Levaard K. de Busschere 160
Recepten van Westvlaamse dokters 1780 A. Viaene 162
Soorten tarwe te Brugge in 1615 C.B. 156
Tinnegoed voor Brugse schepenkamer 1338 A. Viaene 157
Soldaat zijn G.P. Baert 165
Bittere etymologie van Vlaanderen 1522 A. Viaene 169
Standvastige soldaat en deserteur in het marktlied. 1821 C.B. 172
De grootte van onze steden 1501 A. Viaene 175
Over den bezem getrouwd M. Vermeulen 178
Klein bier E.N. 182

Heiligenlevens van Hektor Claeys K. van Elslande 184
Gezelliana. Kwatrijn uit 1882 A. Viaene 185
Zeewetten van pastoor Pype C.B. 186
Onze Vrauwe te Rutsemadoene (Rocamadour) A. Viaene 193
De Fermerie van den Wijngaerde te Brugge J. Mertens 201
Seenekorf van garnaalvisser Jacques Beun 206
De vijvers van het Maldegemveld D. Verstraete 207
Het haras Verstraete te Sint-Kruis. Zoons van de hengsteboer. Peerdekost. Hengsten. Kweekmerries en kachtels. Peerderemedies. Presentatie te Oostende. Oorlog en einde. M. Cafmeyer 209 279 336
Bezwering van het Markoenzeer en andere aflezingen in Frans-Vlaanderen A. Viaene 216
Laurent van Isacker - P.J. Renier: literair enigma? te Roeselare M. De Bruyne 221
Landbouwalaam te Vlissegem C.B. 230
Zeepuf en mistpoefers op de Vlaamse kust A. Viaene 231
Taalaantekeningen (alfabetisch) K. de Busschere L 235 M 363 N 366
Fumoische schaliën G.P. Baert - J. De Langhe 234
Het Wisselkind in een oud ‘troostboeksken’ voor vroedvrouwen Dr. S. Inghels 240
Lijnwaad in Brugse en Izegemse verpakking 1599 A. Viaene 243
Vlaamse trompetters te Mantua 1459 C.B. 244
Oude lijnwaadmaten E.N. 244
De Montgolfière van Primus Beyts 1784 A. Viaene 245
Donkere Ommegang te Poperinge E.G. 246
Zondagswerk voor kerk van Werken 1612 E.N. 247
Sociale klassen weerspiegeld in de bruiloft te Ieper 1527 A. Viaene 245
In het stedelijk museum te Kortrijk P. Debrabandere 251
De Westvlaamse Zeeverzekeringsmaatschappijen te Brugge en te Oostende 1807-1812 L. Van Acker 257
Het St.-Janshospitaal te Brugge. Plannen voor afbraak 1850 J. De Smet 266
Remedies tegen oogziekten (uit hs. 1570)   270
Landmeters en prijzers-deelslieden in de kasselrij Kortrijk in de 18e eeuw V. Arickx 271
De Verschen Dyc in Veurne-Ambacht A. Viaene 285
Het officie van het ‘Zwynebcsien’ op de markt te Roeselare 1436-1797 M. De Bruyne 289
In de keuken van 't Zwerdekin in 1466 M. Cafmeyer 294
Oude vijvers rondom Brugge G. van Nieuwenhuyse 295
Vlaamse brief uit Kentucky van werkbroeder P.J. vanden Berghe A. Viaene 297
Nieuwe uitgave van het Gruuthuse-handschrift R. Willmeyns 303
Breedte van de ozendrop (euzie) A. Viaene 306
Vlaamse Mie, alias Moll Flanders R.v.C. 308
Ryssels-geld E.N. 309
Klopmissen te Houtem Dr. S. Inghels 309
Achter moluwe gaan. Karnavalluchter R. Verbanck 310
Lambooien A. Bonnez 311
Schilderij uit Kartuizerklooster Brugge M. De Duytsche 312
In de vette bilken te Zuienkerke A.V. 313
Meester Catteeuw en zijn kostschool G.P. Baert 315
Beschrijving van Pollinkhove door Pauwel Heinderycx (1680) met bijlagen A. Viaene 321
De wandelstok van Carel Salens Arno Brys 332
Pieter Benoit van Kuurne en de Engelse missie. - Bij het eeuwfeest van Mill Hill J. de Mûelenaere 341
Het Mariabeeld van Egem-Kapelle 1638 V. Arickx 349
De duiventoren van Ingelmunster R. Crois 352

De varkensmarkt van Roeselare M. De Bruyne 355
Het St.-Janshospitaal te Roeselare D. Cracco 361
Den Lof der Bolders. Een gedicht uit 1885 (of vroeger?) A. Viaene 368
De hondekoten van de opperjager van Vlaanderen te Eeklo. Vergroting in 1518 L. Stockman 370
Capucijnenmostaard J. de Mûelenaere 374
Willem Teil op het toneel te Brugge 1793 A. Viaene 375
Botergewicht te Lo in 1406 E.N. 376
Van winnebrood tot brei. Avonturen van een oude beroepsnaam A. Viaene 385
Openluchtkruisen te Kortrijk F. Nackaerts 385
De windmolens in 1966 C. Devyt 396

II. Zakenwijzer

Plaatselijke Geschiedenis

Brugge 7 10 11 14 16 20 49 51 53 60 67 77 80 82 83 101 111 112 115 124 129 133 134 141 147 156 164 175 183 188 195 201 205 243 244 245 253 255 257 266 294 295 300 303 307 309 312 316 373 375 379 384 385

Aalst 66 175 306 379
Ardooie 40 46
Assebroek 16 40 48
Avelgem 57
Bavegem 181
Beernem 296
Beerst 380
Bekegem 55 295
Blankenberge 123 125 190
Boekhoute 252
Dadizele 163
Damme 10 13 68
Dendermonde 39 175 379 382
Dikkebus 7 14
Diksmuide 62 68 286
Dudzele 76 171 380 382
Duinkerke 123 176 188 216 373
Eeklo 11 13 370
Eernegem 104
Egem 42 126 349
Esen 286
Eversam 287 318
Fintele 287 324
Gent 7 9 15 44 53 63 68 124 133 149 176 187 244 252 253 316 380
Geraardsbergen 124 125
Gistel 384
Harelbeke 170
Heist 144 377
Heule 347
Hondschote 216
Hooglede 60 119
Houtem V 309
Hulst 250
Ieper 7 14 36 70 176 195 249 255 296 316
Ingelmunster 15 197 320 346 352
Izegem 243 255 297 348
Kaaskerke 286
Kadzand 15
Kanegem 314
Klemskerke 118 204 209
Koekelare 58 104
Koksijde 56 317 321
Komen 71
Koolskamp 40
Kortrijk 15 23 55 56 60 61 64 71 80 102 132 176 188 191 192 196 251, 253 271 317 345 383 384 387 391
Kruishoutem 40 43
Kuurne 42 341
Lampernisse 313
Langemark 64
Leke 147
Lichtervelde 48 64
Lissewege 60
Lo 321 331 381
Maldegem 10 13 207
Male 195
Markegem 56
Mater 86
Meetkerke 203
Menen 15 251
Merkem 245
Mesen 10
Meulebeke 39 56
Middelburg VI. 119
Middelkerke 13 234
De Moeren 216
Moregem 42
Nieuwenhove 39
Nieuwpoort 13 123 287 373
Oedelem 10 13 203
Oostduinkerke 206
Oost-Eeklo 370
Oostende 53 63 71 117 123 186 231 257 262 336
Oostkamp 31 39 158 203
Oudenaarde 16 40 57 63 176 317
Passendale 8
Pitgam 196
Pittem 44
Pollinkhove 287 321
Poperinge 16 72 191 246 369
Ramskapelle B 171
Reninge 286
Rijsel 36 63 176
Ronse 72 195
Roeselare 15 21 24 26 57 60 62 221 289 346 355 369 384
Rozebeke 126
Ruddervoorde 157 296
Rupelmonde 307
St.-Andries 306
St.-Baafs-Vijve 86
St.-Kruis 209 279 332 336
Slijpe 8
Sluis 10 13 388
Snellegem 381
Staden 60
Tielt 15 73
Torhout 34 37 190
Veurne 8 11 13 73 190 195 216 252 285 321 348 373 383
Vijve-Kapelle 332
Vlissegem 203 230
Waarschoot 123 208 315
Waasten 74
Wakken 90
Watou 128 369
Werken 247
Wervik 36 122 380
Westkapelle 60
Westouter 15 128
Wevelgem 15
Wingene 158 383
Woumen 286
Wulpen 202
Wulvergem 10
Zedelgem 203 295 348
Zerkegem 295
Zonnebeke 110
Zuidschote 196
Zuienkerke 60 190 313
Zwevezele 37 10 296

Onomastica

Toponymica. Aalschoot Aalstgoed 370 Aveniis 148 Ayshove 40 Baghijnhoff 44 Bampoelburch 327 Belhutte 58 Bistervelt 327 Bloedlozendijk 378 Boeversbrugge 210 ter Borcht 39 Bulskampveld 158 Danckaertsvijver 42 Diepen Dijk 91 Doornhut 212 Droogen Boom 313 ter Dunct 42 Eekbos 89 Elsbos 91 Evendijk 143 Fonteyne 326 Galge van Ryssele 286 Halfmile muelne 286 Hanskensleen 42 ter Haverie 42 Heienluis 144 den Hille 104 Hoghe brigghe 286 Hoge wegel 213 Hoogstad 88 ter Hurt 92 den Hurtere 41 ten Joo 44 Kalvekeetedijk 378 Capelacker 44 Kemelader 377 Kempenaersleen 44 Kerckmuelene 104 Kitteldreve 210 Hof van Claerhout 44 Couepoorte 204 ten Coutere 42 Kragendijk 143 Cuerbaerds houcke 287 Labiette 286 Langewade (kapel) 236 Lotens Spijzedreve 211 Machuits-Kapelle 328 Maenhouts brugsje 210 Maetshove 326 Maleveld 212 Moerdijk 91 Muelekin 45 103 Munkebossen 365 Nieuwendamme 386 Noordbrug 326 Oostrive 327 Overdrach (Fintele) 286 Peerboombrigghe 286 Piewittebusschen 383 het Pittemse 45 Pollynckhove 324 Reinghers diec 285 Rijnbossen 42 Hof van Roden 39 Rue 378 Sas 212 Schaapbrug 290 Scharpingshoek 143 Schithouc (brigghe) 286 Schorink 377 Spokenbos 91 Stadenreke 8 Steenovenmeersen 91 Stegelaersleen 42 Swinsgoed 290 Teeuwtjesbrug 93 Turkenhoek 85 Twaalf Gemeten 211 Verschen Dyc 285 316 Voorbrouc 327 Vosleen 42 Vrije van Ryssele 286 Vrije Velt 42 Walletje 81 ten Watere 45 Zandtvoorde 326 Zonnebeke 110. - Namen van vijvers: rondom Brugge 295 op Malegemveld 207 in Ruddervoorde 157. - Brugse plaatsnamen (1400) 205.

Elementen, hei 144 kalve 378 keen 377 kraai 143 ru rugge 378 schore 377 vaar 144.

Huisnamen. Bonte koe 46 Bril 77 Dambard 86 Driekoningen 93 Haselt 292 Klokke 45 103 Congo 332 Corne Blomme 15 Kroon 45 103 ter Loge 104 Patriote 54 Schild van Bourgoigne 331 Smul 213 Tijd zal alles leren 210.

Vreemde namen. Bruwage 188 Fumoisch 234 Holdron 188 Carloes 124 Noailles 319 Putte (Le Puy) 199 Ritzemedoen Rutsemadoene Rutsemadouwe (Rocamadour) 193-198 Uldron 188 Zaroloth Zaralot (Charolois) 254.

Textielnamen. Anascote Cortracos Gante Brabantilles Balduque 383.

 

Persoonsnamen. Omcomnia Ontcommere 64 122 181 243 Rosemarie 191.

 

Familienamen. Beelemeyaert 256 Compostelle 128 Craeye 143 van Ghemmert 383 Lantmeter 7 121 Mettenanxt Metteneye 126 Noorenberghe 384 Pollynckhove 325 Scapinvlesch 383 Stivael Stivelier 159 Winnebroot 390. - Familienamen in het Brugse Vrije (1505) 248.

Groepsnamen. Cresers 253 Grauwe en Grijze Zusters 61 122 Compagnie Tutuut 288 Stevenisten 182.

 

Bijnamen. Algenezer 216 Gele Bastaard 256 Jacobsstaf 16 Leestmaker 49 Vlaamse Mie 308 Waterdokteur 80.

Schuilnaam. Landsvriend 319.

Biographica

Father Atkinson 53 Baes-De Bal negotiant 264 Canon Benoit Pieter 341 Berthout Jan 320 Beyaert Louis drukker 24 Beyts primus 245 Bossaer Jacob smid 230 Bossuyt Joannes dokter 64 Bourdon Charles rederijker 36 Jan Breydel 83 Brouckaert Pieter-Jacob dokter 162 Bulteel Jan beeldsnijder 320 Catteeuw Ignaas schoolmeester 315 Catulle Jan missionaris 346 Claeys Hector hagiograaf 184 Clicteur Jan Baptist 53 Robert Coppieters burgemeester 134 Broer Cornelis 373 Cousin architekt 268 Domien Cracco dichter 32 Crespin financiers 131 Bersacques Louis landmeter 9 De Brauwer Eduard drukker 32 De Brouwere reder 238 Joost de Damhoudere 11 De Dyn Filips landmeter 9 De Fevere Alois missionaris 348 De Geyter Angelus missionaris 297 Jacob de Hont memorialist 169 242 243 De Jardin Jacques wisselaar 259 Delacroix Charles missionaris 297 De Laere Armand burgemeester 32 De Neckere Leon missionaris 297 De Neve Lauwereins pastoor 118 Burggraaf de Nieuport intendant 27 Deparcq David missionaris 297 De Proli koopman 257 De Roover Nikolaas 53 Baron de Serret dendroloog 133 De Somville archivaris 369 De Vette Jan reder 264 Gouverneur-generaal de Vincent 24 137 De Winter Louis dokter 266 Deys Leo missionaris 300 D'Hont de Nieuwburg verzekeraar 258 Doemens J.B. kartuizer-wiskundige 16 Donche-Vercruysse negotiant 258 Drubbele Bruno wisselaar 259 Mgr. Dubourg bisschop van Louisiana 297 Dubus onderintendant 23 27 Du Plouich Vedastus landmeter-tekenaar 15 Erard dokter 64 Everaert Martyn letterkundige 240 Mgr. Fenwick Edward 53 Feys Eugenius marbrier 24 Guido Gezelle 185 250 Gimblet drukkers 149 Pauwel Heinderycx kroniekschrijver 321 Hennequin Antonius pastoor 119 180 Herrewyn negotiant 264 Herries William verzekeraar 257 Hosten Philip missionaris 297 Iweins rozenkweker 132 Kips Isaac landmeter 9 Antoine Lalaing 175 Lanszweert apotheker 233 Lepere Martinus missiebroeder 297 Louchard Jacob financier 129 Maenhout Constantin missionaris 297 Michol graveur 79 Father Nerinckx 300 Porreye Arnout schoolmeester-wiskundige 16 Priessnitz waterdokter 80 Pastoor Pype 186 Ray Thomas verzekeraar 263 Pieter Jan Renier 222 Theodoor Ryken xaveriaan 81 Romberg Frederic koopman 258 Roos G.P. archivaris 250 Salens Carel beeldsnijder 332 Serweytens reder 258 Solvyns Laurent zakenman 263 Spillebout vrederechter 32 Spillebout dokter 162 Stock drukkers 31 32 Tahon P.J. pastoor 369 Tailliu raffinadeur 258 Alexander van Bredael schilder 118 Vanden Berghe P.J. missiebroeder 297 Van den Broeck natuurkundige 232 Vanderfosse gouverneur 31 Vandergucht Herman geschiedschrijver 327 Vander Plancke waterdokter 80 145 Jan van Halewijn jurist 26 Van Han drukker 24 Van Hee drukker 28 Van Hese drukker 77 Joseph van Huerne 60 297 Van Isacker Laurent 57 221 Adolf van Kleef 244 Jacob van Lichtervelde 40 Van Lomme reder 36 Van Moorsel negotiant 263 Vanneste honderdjarige 57 221 Van Ockerhout verzekeraar 258 Van Overloope burgemeester 78 Jos. van Praet 384 Van Risseghem pastoor 53 Van Wymelbeke makelaar 259 Kardinaal Vaughan 342 Veranneman de Watervliet publicist 134 Verbrugghe Julius missionaris 348 Vermeulen Pieter missionaris 348 Verniers Jan landmeter-schoolhouder 9 15 Verstraete Jules geneverstoker 210 336 Vleysele Jan rederijker 36 Zannekin 320. - Landmeters in Wvl 17 274.

Familiekunde. Abeele 113 Bakelroot 39 Benoit 345 Beyaert 24 Brouckere 22 Carondelet 326 Colaert 326 Cortewille 325 Douve 39 Doys 326 Fraeye 8 Garrop 326 Gavere 40 Geest 22 Ghemmert 383 Goere 44 Grijsperre 351 Halewyn 102 Haveskerke 41 45 Hee 27 30 Hemricourt 40 Hende 85 Huerlebout 326 Hurtere 38 Isacker 227 Lantmeter 7 121 Lichtervelde 40 Lossy 45 Luucx 105 Maets 326 Nieuwkerke 89 Pecsteen 115 Peelaert 79 Pollinckhove 325 330 Rousseeuw 383 Ryne 49 Schorisse 40 Steenhuize 41 Tombe 326 Vanneste 227 Veranneman 134 Ursel 325.

Oudheidkunde en kunstgeschiedenis

Algemeen. Inventaris 120.

Bouwkunst. Burgerlijke bouwkunst. Stadhuis Blankenberge 190 Hospitaal Brugge 266 Kastelen Avelgem 58 Pollinkhove 325 Zwevezele 115 hoeve Leke 147 duiventoren Ingelmunster 352 molens 121 386 vuurtoren Blankenberge 123. - Kerken, kapellen, geestelijke instellingen. Oudenaarde S. Walburgis 317 Pollinkhove 324 329 Egem OLV kapel 349 Pollinkhove S. Machutuskapel 322 329 Ramskapelle 171 Wervik S. Medardus 380 Straatkruisen Kortrijk 391.

Bouwrekeningen 147 370 bouwmateriaal en -termen 147 190 192 234 253 306 317 380 382 metselaarsteken 352 scheepsbouw 125.

Schilder- en tekenkunst 34 124 312 kaarten 15 109 287 323.

Beeldhouwkunst 124 130 380 grafsteen 48 50 52 103 116 330 331.

Metaal beeld 349 smeedwerk 65 230 244 254 317 koper 251 253 380 382 tin 164.

Glas 382 Leder 124 190 Vlechtwerk 124.

Hout koorgestoelte 254 wandelstok 332.

Huisraad en inrichting 164 294.

Textiel tapijt 118 320 parament 53 118 abtsmijter 53 vaandel 192 dekkleed van reliekschrijn 252 254 Pelzen 130 Triomfwagens 117.

Volkskunde

Aflezer (algenezer) 216 almanak oude Diksmuide 62 nieuwe Beertje 61 Manneke 229 372 Natuurkalender 348 balspel 188 bazargoed 61 betovering 213 bevalling 165 bezweringen 97 216 bibliografie 200 216 bier (soorten) 183 boekhouding (leger) 166 boerenkermis 117 118 boerenvenditie 61 bolspel 118 178 368 braderie 252 bruiloft 94 249 dansen 310 deserteur 173 devotiekalender 61 dieet 177 droomboek 150 duiventoren 352 eeuwfeestviering (Oostende) 117 excessiebeurze 127 Finteelnaars 328 garnaalvisser 206 gebakijzers 61 geneesboeken voor mensen 216 voor paarden en koeien 151 handlezen 118 haras van koerspaarden 209 279 336 hespebeen begraven 59 honderdjarige 221 houthandel 288 houtsnijwerk (wandelstokken) 334 huwelijk 93 178 179 incantatieliteratuur 97 216 jaargebed 76 jeugdherinneringen 85 96 165 jockeyleven 212 jubileerverzen 91 221 kaartspel 310 351 kaas (waardering) 146 kabeljauwvangst 310 kachteleiers 280 kapucijnmostaard 374 kazerne-frans 116 kerklatijn (verdraaid) 236 klokketaal 378 klopmissen 309 krakkemandel 55 keukengerei 294 keukenrecepten oliekoeken pannequins 20 crembolie 56 compote 82 zeecarcolen 101 bierenbrood 199 keukenremedies 75 82 koekezondagkermis 59 koerspaarden (benaming) 214 korenmaten 192 kruidboeken 151 kweekmerries 281 kweewijn 162 landmeters 271 lege portemonees (venditie) 59 liederenboek 303 lukijzer 61 Manneke uit de Mane (politiek weekblad) 29 Mistpoefers (studentenclub) 234 montgolfière 245 mosselschelpen (zalf in -) 76 nieuwjaargiften (sermoenen) 119 180 362 ommegang 191 donkere ommegang 246 ozendrop 306 paarden-

koersen 94 paardenplaag 215 partijnamen 54 peerderemedies 151 282 pensionaatleven 91 portefeuille (in almanak) 62 processie 117 210 ratten bezweren 219 rederijkers 36 57 331 remedies (dokters) 75 80 162 176 189 248 270 302 313 saucissen 64 scheepslantaarn 311 schoolleven 61 schutters 331 smousjassen 310 snoepgoed (kindercommercie) 213 soldatenleven 165 172 288 schutters 331 speitbusse (paarden) 283 spookfiguur 365 sprekersgilde 92 stevenisten 182 straatkruisen 393 taartekermis 123 tinnegoed 164 triktrak 118 tweetaligheid 90 uithangbord 54 varkensmarkt 355 verwensing 307 vliegende kind (foornummer) 187 vroedvrouwen 165 (boekje) 240 wandelstok (snijwerk) 332 waterdokteur 80 145 weerspreuken 363 wilt vuur 220 windmolens 86 121 314 396 wisselkind 240 zeewetten (berijmd) 186 zeven goede dingen 242 zondagswerk 249 zwart koren (belezing) 220 zwijnebezien 289.

 

Oud recht, gebruik en bedrijf. - Asylrecht 127 balans 71 377 bankier 129 bezem 178 381 brandhout 381 bruiloft 249 deserteur 173 dijkwerk 285 379 381 eerste schalie 329 feodale verplichting 37 69 317 324 330 352 foornummer 187 galg 38 39 gasthuis 362 geldhandel 130 geneeskunde 64 162 176 216 240 270 302 gewichten 71 377 graanmaat 41 43 44 67 73 74 192 251 haverrente 41 historische stoet 117 hospitaalwezen 65 huwelijk 179 249 ijking 68 jaarmarkt 50 jacht 56 370 jachthonden 256 370 kaatsspel 331 kerkbedienden 380 382 kerkgeboden 47 klok 255 383 klopmis 309 kookkunst 20 64 82 101 landboek 18 landmeter 15 121 271 lepelrecht 65 68 72 libel 373 markt 50 289 marktrecht 63 70 maten 68 69 244 381 munten 309 muzikanten 244 onderwijs 315 ooievaarsnest 148 opperjager 370 overdrach 327 ozendrop 306 paardenfokkerij 209 279 336 paardenkoers (wedrennen) 337 pachtkontrakt 123 partijtekens 128 passantenhuis 362 peperrente 37 rekenkunst 128 schandpaal 391 spaanse mis 126 spaanse naalden 128 stormklok 255 strafrecht 38 39 75 193 tol 63 69 330 tienden 14 317 toneel 375 triktrak 118 uithangbord 54 veeartsenij 283 verbruiksbelasting 329 vergierroede 67 vijvers 42 157 295 visserij 206 310 311 381 vogelbescherming 191 vroedkunde 240 waterpoort 328 watertherapie 80 weekmarkt 355 Willem Tell 376 zeeverzekering 257 zeewetten 186 ziekenverpleging 80 201 266 zigeuners 118 zondagswerk 247 zwijnebezien 289 360. - Landbouw tarwe 60 hop 369 veeteelt 313 varkens 355 tuinbouw rozen 132. - Ambacht en nijverheid brouwerij 182 glazenmaker 382 kaarsengieter 382 saaiwever 331 slachter 382 bouwvak 147 drukkerij 383 384. - Handel boter 377 tarwe 60 156 170 203 mout 70 suiker 379 wijn 70 vijgen 379 wol 70 lijnwaad 243 244 ijzer 70 bouwsteen 148. Boekhandel 30 149. - Verenigingsleven bolders 178 368 schutters 331 rederijkers 36 243 331 winnebroden 385.

Heiligenverering en -verbeelding

Heiligen: Adelbrecht 184 Andries 196 Ansgar 34 Antonius 63 184 291 Apollonia 98 Arnold 184 Bloed 199 Clara 255 Eleutherius 184 Elooi 184 Franciscus van Geronimo 184 Gillis 184 194 Godelieve 184 Idesbald 184 Job 216 Karel de Goede 184 Katharina 197 Klara 255 3 Koningen 199 217 Kruis 195 Livinus 254-255 Longinus 98 Lutgardis 184 Machutus 322 vv Martinus 184 Matthijs 195 363 Medard 36 Niklaas 196 Niklaas van Tolentijn 184 Ontcommere 64 122 181 242-243 O.-L.-V. 193 vv. 236 246 252 254 349 vv Rembert 34 Daniel 386 Wilgefortis (zie Ontcommere).

Bedevaartplaatsen: Asse 195 Bari 196 Compostella 193 vv. Doornik 252 254 Egem-Kapelle 349 vv. Frankfort 199 leper 255 Jeruzalem 197 Keulen 199 Le Puy 193 vv. Lübeck 194 vv. Merkem 236 Pollinkhove 322 vv. Poperinge 191 246 Rocamadour 193 vv. Rome

193 vv. Saint-Gilles 194 vv. Saint-Maximin 194 vv. Sinaï 197 Trier 195 Wilsnack 199.

Gebruiken: aanraken 254 Donkere Ommegang 191 246 Strafbedevaart 193 vv.

Ziekten: bezweren 216 vv. hoofdpijn 349 vv. jicht 219 koningszeer 81 216 vv. koorts 349 vv. markoen (zie koningszeer) wild vuur 220 wonden 219 zwart koren 220 zweren 219.

Volkslied

Gezang van Victor en Sophie 172 Liedeken van een deserteur 173 Nachtegaalsgezang 366.

Aanvangregels: vriendin ik ben in 't lot gevallen 172 wilt gy myn klagten eens aenhooren 173 Mijn wuvetjen is altijd ziek 366.

Volksvertelsel

Sagen. Vijgenbrugge-Patriottenbrugge 54 de kanons van Duinkerke 233 O.L. Vrouwbeeld doet nachtelijke ommegang 247 spookvertelsel (spookgeest) 213.

Legenden. Legende van de sjalot 191 Longinuslegende 98.

Sprookjes. Vertellingen van Moeder de gans 150.

Tergrijmpjes 327 328 Kwelspreuken 237 Raadsels 239 366.

Uit de oude taalschat

Alder Crucendach 190 alemoesenpot 164 alrezeintedach 379 assignementbouck 18 arrove 379 baesse 148 baggard 379 balanche 71 bast 10 bedde (zadel) 63 bedrivere 285 belegheringe 18 beleghert 10 13 belegerthede 18 beterdinghe 18 bethoinie 270 bevernelve 270 bierenbrood 199 binslands 252 bivoet 270 bochstael 317 breiken brei 385 braderije 252 eerste braecke 318 bruët-gat 318 bul 372 bunderboeck 18 chambuen 252 dienende joncfrauwe 318 doornestecke 11 draghnet 285 duumysere 252 duvecot 78 edifitiemeter 12 van ende thende 11 erdeghelt 70 herfsceeders 12 hertvelde 270 foyauteit 49 froc 118 frutier 58 gaerbouck 18 ganofilaet 270 gardelsteen 147 gaugierder 67 ghebelt 63 gheëeden (landmeter) 10 geconsolideert 45 geometrist 9 ghesleest 188 ghesnytsele 124 ghezwoerne (herfsceeders) 12 glend 372 godtsteen grendelsteen 148 grotevrouwe 52 handtgrepe 67 hau (houtslag) 11 heinsel 377 hercoghe 252 hondecot 372 hoofdynghe 13 houthuus 252 hovenierhof 43 huerlinghen 19 ifvrauwmarke 270 hycken 377 ykinghe 68 yserscale 70 jacobsstaf 16 jeghenoote 42 jeuderie 379 caerte figurative 18 caertebouck 18 caetsbal 188 calander 380 candeleermakere 390 kanten en abouten 12 canterie cantewarie 126 cappe 252 254 casuul 118 kelchieden 7 kennisse (maat) 244 kerf 253 kerchof (officie) 380 kersers 125 kersse van passchael 253 kilecrop 242 kinderen (helpers) 10 claeghe (stabat) 188 clas 381 clincsteen 148 cnaepscip 249 coeslagher 382 contre 38 copeghe 253 coreelin 318 corweywaghen 124 cresekens tyt 253 criekers 125 cronement 148 cruusvoet 124 cupage 253 cusseneel 63 ladinghe 148 landboeck 18 landmaete lansmate 18 190 lanteille 148 landtmeter 10 121 landmeterpas 11 laye 13 legghene 13 leghere 18 lepele (recht) 65 lueghene leuvene love 380 libellen 22 lisschen 381 loosheit 169 lootwitten 124 luucysere 372 machudraghere 63 maecghelt 189 maerscalc 58 maete 19 mannewaerhede 106 medecynmaetkins 381 meerer 12 meesterprijs 36 meesterscip 249 mesparc 381 metroede 11 metyncbouck 19 van mije te dije 188 mute 252 254 muusysere 124 myne 63 nokker 125 ommeloper 19 onderdorpere 148 onghelt 63 ontfanckbouck 19 overdrach 286 328 hovarenest 148 pachteghe 125 paelder 12 pandinghe 13 panneel (zadel) 63 pannequins 20 pannetier 58 pardoenen ww. 380 perde-

knape 190 persoonighe 254 pimpernelle 270 pittepalen 13 posteen 148 presentossen 189 priestrage 254 pryser 12 prochiebouck 19 prumers 125 pulsnet 381 putoor 123 rapen van overzee 189 rapelinghe 381 rebauden (grave) 249 rebaudeghe 254 reetrecker 12 registre 19 ryshoop 189 robe 379 roede ende bast (landmeter) 11 roosebecken 294 rosmuelene 43 rute 270 sautorie 270 savoor 158 208 scharssinen (steen) 147 scipscryne 294 schoehouten 189 schoofbouck 318 scouderne 381 scipwerchuus 125 zeyndaeghen 382 slaegher 382 slapere 19 slovaert 316 solderysere 372 speettaveerne 316 speye 68 stamper 382 steecbane 316 steenruute 189 sterkin 189 van sticke te sticke 11 stragier 38 strekele 69 stroomael 244 taelsprake doen 125 tailioerscuetele 164 taille 244 tapvierendeel 294 terrier 125 torque 382 tournoer 125 troch 316 tsingle 125 uteschieten 317 variare 317 veertienachten 47 velt 41 ventheneelen 282 verbinloot 382 vergierder vergierroede 67 verhoofdinge 19 verledert 124 verlegheringhe 19 verloost 169 vermeten 13 versch (dijkwezen) 285 vervoeren (huizen) 318 verwassene 317 vierboete 125 vitscoven 190 vlaen 169 vlue 285 voetstellinghe 13 vorme 254 vrauwewaerheyt 351 vorker 317 vulmaetsene 190 waterscip 313 wlster 190 werf 125 te winde ghetemmert 317 winnebrood 386 wisselkind 240 wolle van de riecke 248 wullescale 70 zegghes 316 zille 148 cruce (schandpaal) 392.

Levende volkstaal

Aflezen (prier en bas) 216 bakkortewagen 214 bescheedelijk gezien 166 beslagschippe 230 bierke 184 blauwkoolmees 89 bloedtrekker 284 dienen 313 dokteur kwanselpot 76 droefaard 161 droogspeide droogstekke 215 euzie euziedrop 306 excessiebeurze 127 flauw bierke 184 aan 't gane 76 gesuursinkt 76 grauwe en grijze zusters 61 grondeling 85 heetekoeke 20 hooispa 230 houtrameie 288 houtschave 288 kabreren 279 kachteleiers 280 kapucijnemostaard 374 karnavalluchter 311 kinkee 214 koekam 230 krake krakke 55 krakkemandel 55 rem 168 remboelie 56 lambooien 311 landing 288 leefaard-levaard 160 legge lonze 214 lucifers evangelisten 64 meikeesten 247 meutje 60 mistpoefers 231 moluwe 310 moze 168 negenwekers 247 nijperen 280 oliekoeke 20 overgang 298 oversopt 82 pameele 54 pannekink 20 pauw 283 peemtrekker 230 peerdedrank 76 peerds 209 poefen 55 rabauw 256 340 rattevergif regaal 76 ree 214 te roe en ter hand 168 rosteel 214 schokkeljoen 54 sloo 167 smoor die breekt 233 smousjassen 310 spanjeren 251 spuwdrank 76 stalschippe 230 straljoen 284 stuur 174 taartekermis 123 toesmijter 230 trunte 76 tutuut 55 288 vadde 20 vermeesteren 76 verwinden 215 vliegende kind 187 wegleggen 209 wulle van de rieke 248 313 zeepuf 231 zoodje 85. - Taalaantekeningen (alfabetisch) lit. L 235 M 363 N 366. - Spreekwoorden 269 302 310 319 384.

 

Over den bezem getrouwd 178 bezem staat altijd voor de deur 179 die dansen wilt 310 geld boven minne 314 over de halfdeur getrouwd 179 kleine kinders oor-seer 158 loop naar de mane (en dgl.) 307 aan Menen binden 251 kijken lijk een negenweker 247 kort achter de pikke 229 over de puthaak getrouwd 179 mijn roc es mi nae 286 al dat kan door de roeper 76 top op de pinne doen draaien 229 van alle veugels 'n pluimken 229 also langhe eet men witbroot 284.

Boekennieuws

Br. Aubert. March On! The Life of Th. J. Ryken 80 346. G.P. Baert. Vlamingen te Moline 314. W. Braekman. Middeln. bezweringsformulieren 100. K.M. De Lille. Jan Francis De Zutter 314. L. Deviegher. Beeld van het kunstbezit 120. C. Devyt. West-

vlaamse Windmolens 121. Gids voor Vlaanderen (VTB) 187. Irmgard Hamp. Beschwörung Segen Gebet 99. K. Heeroma. Liederen en gedichten uit het Gruuthuse-handschrift (I) 303. A. McCormack. Cardinal Vaughan 341. Prof. K.C. Peeters. Nederlandse Volkskundige Bibliografie, I-II Tijdschrift Volkskunde (bewerkt door Ingrid Peeters-Verbruggen) 200. Adolf Spamer. Romanusbuchlein 101. T.A. van Biervliet. Het Stevenisme in Vlaanderen 182. R. van der Linden. Het bolspel in Vlaanderen 178. L.J. Vandewiele. De Liber Magistri Avicenne en de Herbarijs 186. A. van Duinkerken. De Muze en de Zeventien Provinciën 369. J. van Haver. Nederlandse incantatieliteratuur 97. H. Wiegersma. Volkskunst in de Nederlanden 332. Eeuwigdurende Natuurkalender (VTB) 348. Manneke uit de Mane (1967) 372. Beertje (1966) 61. Beertje (1967) 397.

Illustratie

St. Ansgar en St. Rembert van Torhout: fresco van Skive (Denemarken) 35 Zwevezele: dorpskom (1700) 109 Jules Boydens met kweekmerrie Pledge 211 met Le Capitaine 281 Plan voor nieuw hospitaal (1852) te Brugge 267 wandelstok van Carel Salens 333-335 Pollinkhove en St. Machuijts Capelle (Atlas Blaeu) 323 Duiventoren van Ingelmunster 352-354.

Vraagwinkel

Beantwoorde vragen weggelaten

 

Kortrijkse saucissen. Lucifers evangelisten. Mout spaart meel. Vlaamse ‘dokteurs van Leiden’ 64. - Sakramentsprocessie. Slag bij Rozebeke. Spaensche misse. Familienamen Mette-, Canterie-Cantewarie. Triumphant. Asylrecht. Excessiebeurze. Assignementbouck. Familienaam van Compostelle. Pelle flamenge. Croone van Licentie. Handboek van Vervot. Spaensche naalden. Politieke kokarden 126-128. - Rosemarie. Klimsporen. Robbrecht de Vries. Legende van de sjalot. Christ in Flanders. Utrechtse Vlamingen. Beste veurst 191-192. - Treurdicht op Aybert van Huerne. Stormklok. Sint Klara voor mooi weer. Sint Lieven vereerd te Ieper. Familienaam Beelemeyaert. Hondedrank. Gele Bastaard. 255-256. - Godvruchtige Schaapherder. Rode draad. Schuilnaam Landsvriend. Kwalijk kwam. Noailles. Zannekin. Graafschap verspeeld. Jan Berthout. Wandtapijt te Ingelmunster. Jan Bulteel 319-320. - Klokkendoop. Klokken als oorlogsbuit. Drukkers van Ghemmert. Flandrica in Spaanse textielnamen. Fna Scapinvlesch. Hangel. Familie Rousseeuw. De Piewitte-busschen. Potje kookt. Samenspraak op den dans. Kommunie met de aarde. Drukker van Praet. Vlaamse Primitieven. Fna Noorenberghe. Jaarboeken van Ghistel-Schoonhof 383-384.


Vorige