Biekorf. Jaargang 54

[p. 279]

Drielingen en driekoningen

Men weet dat de doopnamen Noël (Natalis) en Noella - ook voortlevend in de familienamen Noel, Denoel Noellet - meestal voortkomen van een naamgeving die ingegeven werd door de datum van de geboorte: ‘een kind geboren op Kerstmis of daaromtrent’.

Ook de namen Gaspar, Melchior en Balthazar werden vroeger - en tegenwoordig kan men nog hier en daar een Gaspar ontmoeten - als doopnamen gegeven, en leven nog als familienamen voort. Men mag aannemen dat deze namen meestal gegeven werden aan kinderen die op of omstreeks het Driekoningenfeest gedoopt werden In de Middeleeuwen kan echter de bedevaart naar de Drie Koningen te Keulen in sommige gevallen aan de naamgeving hebben meegewerkt.

Werd een mannelijke drieling geboren omstreeks Driekoningen, dan werden de kinderen met de traditionele namen van de Drie Wijzen uit het Oosten getooid. De twee volgende voorbeelden uit de 18^e eeuw wijzen voorzeker op een traditie die met dat uiteraard zeldzaam geval verbonden is.

Het eerste en best bekende geval is dat van de drieling van Wichelen bij Aalst in 1792. Het werd door de Gazette van Gend (20 Febr. 1792) uitvoerig beschreven en daaruit in ‘Den Oprechten Vlaemschen Almanak voor 't Jaer ons Heere 1793’ (Brugge, De Moor en Zoon) overgenomen. De Potter en Broeckaert hebben het een eeuw later in hun geschiedenis van Wichelen (Gemeenten Oost VI. IV, 3, blz. 39 41; Gent 1893) naverteld. Het relaas in de Almanak luidt als volgt:

‘Den 3 January 1792....... is binnen Wichelen, Land van Aelst, 's morgens om zeven uren, op min als een half ure tyd gelukkiglyk verlost van dry kloeke gezonde Zoonen, Marie Anna Rasschaert, Huysvrouwe van Joannes van Accolyen, de welke 's naer middags onder het geluyd van alle de klokken, in de Parochiale Kerk gedoopt en genaemt zyn: Gaspar, Melchior en Balthazar. Gaspar, wezende den zevensten Zoon, geniet benevens Melchior en Balthazar, syne Moeder en alle syne voorgeboorne Broeders, eene gewenschte welvaerentheyd’.

De kerkgang voor deze drieling met een zevende zoon werd op 9 Februari met ongemene luister gevierd. Een schitterende calvacade voerde niet alleen de drieling met ouders en familie op een praalwagen naar de kerk; drie jubilerende echtparen van 50 en meer jaar getrouwd volgden op een tweede praalwagen. Het was een gloriedag voor

[p. 280]

de pastoor van Wichelen, die, na het Te Deum, al de feestvierenden ontving, op ‘eene treffelyke maeltyd van 120 couverts’.

Het tweede geval is minder bekend en was ook minder gelukkig. Een drieling werd op Dertienavond 1761 geboren te Oudenaarde, drie zoontjes van Martinus van Maercke en Angelina Lof. Een berijmde grafzerk in de O.L. Vrouwkerk van Pamele (Audenaerdsche Mengelingen I, 448; Oudenaarde 1845) herinnert aan hun kortstondig bestaan:

Dry kindren eender dracht gedoopt in deze kercke
daechs voor Dry Koninghen dagh, waaronder was te mercken:
een blosende, een wit, een swartjen lief en raer,
dus wierden sy genoemt, Jaspar, Melchior, Baltazar,
Doch cort naer dit geluck syn alle dry gestorven.
De ouders door wie sy syn in de echt verworven:
Martinus van Maercke en Angelina Lof.
Looft, kinderen, den Heer eeuwig in 's Hemels hof.

Er moeten nog wel meer gevallen van zulke drielingen op of rond Driekoningen te vinden zijn. Wie steekt de vinger op met een geval uit West-Vlaanderen?

A.V.