Biekorf. Jaargang 52

Mengelmaren

Parochie Sint-Andries.

Onder de Brugse randgemeenten is de gemeente en parochie Sint Andries benijdenswaardig: het vierde, en niet het minste, van de zes ontworpen nummers der reeks ‘Bijdragen tot de Geschiedenis van Sint Andries’ (Andreana-Reeks) is verschenen. Het nieuwe, keurig gedrukte werk van Ridder Stanislas d'Ydewalle: Geschiedenis van d: parochie Sint-Andries (Brugge, Uitgeverij Walleyndruk, 1951; 302 bl. met platen en uitslaande kaart; prijs.... fr.) is een gewetensvol bewerkte beschrijving van het rijk verleden, de oudheden en de ontvoogding van de ‘parochie’ in de jongere tijden. De Schrijver heeft vroeger zijn Geschiedenis van het Veld (1921) en De Kartuize van Sint-Anna ter-Woestijne (1945) geschreven met hart en ziel en volhardende geest van onderzoek. Deze uitgave is de verdienstelijke voltooiing daarvan, een boek vol kennis van zaken en plaatsen en mensen, zonder nutteloos vertoon van geleerdheid, gemoedelijk geschreven, steeds goed gestaafd en verantwoord. De illustratie is bijzonder fijn van uitvoering. Een bijzondere vermelding verdient ook de tekening van de kaart en de kleinere plans.

De klokken van Ichtegem.

Ichtegem is op weg om zijn naam van ‘kakkernest’ af te schudden. Het krijgt een geschiedenis om zijn geburen ‘den

[p. 95]

baard af te doen’. Als nummer één van een reeks studiën verscheen een zorgvuldig gedrukt werkje Ichtegem's klokken door L.. Vanheule. (52 blz. Druk. Martens te Ichtegem; prijs 30 fr.) Aan de hand van de oorspronkelijk archiefteksten worden hier vier eeuwen locale klokkenhistorie opgebouwd. De Schrijver verstaat de kunst om sireng bij zijn onderwerp te blijven en de rijkdom van zijn documentatie tot vlotte hoofdstukken te verwerken. De laatste bladzijden brengen wetenswaardigheden over klokluiden en klokgebruiken o.m. bij de uitvaart. - Een goede inzet dia het beste laat verwachten voor de volgende nummers van Ichtegem's geschiedenis.

Oude grafelijke rekening. 1140.

Zoals Veurne het schaaf en de lardier, had Sint-Winnoksbergen het ‘fodermolt’ d.i. een opslagplaats met eigen beheer van grafelijke inkomsten, staande naast de hoofddienst van het grafelijk domein, de spijker. Een schutblad van een oud handschrift der Brugse St-Donaaskerk (tegenwoordig in de Stadsbibliotheek) bevat een Latijns fragment van een fodermoltrekening van 1140, de enige rechtstreekse getuige van het grafelijk-vlaamse domeinbeheer onder de regering van Diederik van de Elzas. Prof. E. 1. Strubbe wijdde aan de oorsprong en de inhoud van dat document een diepgaande studie die sommige belangrijke punten van de oude grafelijke instellingen en de kanselarij (scriptorium) van Sint-Donaas in een nieuw licht stellen. (Het Fragment van een grafelijke rekening van Vlaanderen uit 1140, in Mededelingen van de Kon. Vlaamse Academie voor Wetenschappen... van België, Klasse der Letteren, jaargang xii, n^r 9; Brussel 1950; 28 blz. met platen).

A.V.

Diening voor de ogen.

Waar gaat men dienen voor de ogen? welke heiligen worden bijzonder door blinden en ooglijders vereerd? waarin bestaat de verering? Deze vragen, ingeleid door een bondig overzicht van de bekende verering, worden gesteld door Arn. Ghesquiere, proost van Licht en Liefde, in De Blindenbode van Maart 1951. Lezers van Biekorf die daarover iets weten mede te delen, gelieven dat te doen op het adres van De Blindenbode (Jerusalemstraat, 17-19, Brugge).

Oostrozebeke. - Opkomst van de velo.

In de jaren '90 was de velo snel aan het opkomen op onze buitengemeenten.

Op de laatste Zondag van October 1898 werd burgemeester Bethune te Oostrozebeke ingehaald ter gelegenheid

[p. 96]

van zijn huwelijk met Jonkvrouw de Ghellinck d'Elseghem. De gemeenteoverheden van Oostrozebeke reden het echtpaar tegen tot aan Ooigem met een gevolg van 60 rijtuigen, 56 mannen te paard en 64 velorijders, op versierde velos. (Gazette van Thielt, 2 November 1898).

In 1898 zien we hier op een inhaling reeds meer ‘vlossiepeerden’ dan ‘peerdemannen’ en ze doen de traditionele pinting van de paarden op hun velo na. Zij hebben ook reeds hun rang veroverd in de grote feeststoet: zij rijden op kop van de stoet, onmiddellijk na de ‘voorpost’ en vóór de ruiters.

E.N.

Zijn Pasen houden. - Vgl. boven blz. 65-69.

Van een godvrezende Leielander die telken jare den inktpot indroeg met Beloken Pasen, is hier 't antwoorde tot 't pramende wijf dat hem smeekte om wat vroeger en wat meer te gaan:

‘'k Zegge da'k voort den inktepot indrage en 'k wete waarom. Dat 't somtemets van Roomen moeste komen dat we maar alle twee jaar meer 'n moeten gaan, 'k zou dan een keer te vele geweest h'ên.’

G.P.B.

Van een die zijn Pasen niet gehouden en had, zeiden ze te Kortrijk: ‘Hij is te biechte geweest bij de Koperen Tone’. Is die spreuk nog bekend?

De ‘Koperen Tone’ is een grote koperen Engel in het koor van de O.L. Vrouwkerk - lessenaar en paaskandelaar tegelijk. Dat kunstwerk, gegoten door Ignatius De Cock van Heestert, zal zijn volksnaam te danken hebben aan het opschrift dat de schenker vermeldt, een Antonius Maelfaict, overleden in 1695. Daarover L. Slosse, Rond Kortrijk, bl. 463 (Roeselare, 1898-1903).

D.C.