Biekorf. Jaargang 51

[p. 250]

Tamboer

Zo heet de vent die te Brugge op de markt staat met zijn scheermesjes.
Hij pakt uit. Proper geschoren; draagt blauwe vest en grijze broek. Staat achter een lange schraagtafel met wit-blauw tafelkleed gedekt. Op de tafel heelder pakken scheermesjes merk ‘Dienamant’ en doosjes open en half-open met scheerdertjes van 't nieuw model en een sigarenkist voor 't geld.
Hij spreekt.

- 'k Ga hulder entwat zeggen, beste vrienden, da' je nog niet g'hoord 'n hebt, en entwat togen dat er vele nog nooit 'n zagen. 'k Hebbe scheermesjes meê en 'k kome hulder uit de nood helpen.

Ah, 'k wete 't wel. Dat 'n zijn geen mesjes van Zielette of van Roobaard of andere messen van de beste van de wereld. De mijne zijn van Zweeds staal, en Zweeds staal is beste staal. Je zult me zeggen: ‘Solingen is beter’, en daarin heb' je gelijk. Neen 't, mensen, 't 'n is geen Solingen. Maar Solingen 'n is maar goed voor 't maken van zware machienen. Je weet dat zo goed als ik en misschien nog beter.

Daar zijn veel mensen, ze beginnen hun aanzichte te scheren en op d' eerste kake 't gaat wondergoed, maar de tweede kant van den baard 'n is al dàt niet meer; het schraaft en het schreept en 't doet zeer, je 'n durft niet deuretrekken.

Vanwaar dat voortkomt? Kijk naar den barbier. Die man kent zijn vak. Hij scheert met een ouderwets scheers en telkenmale dat zijn scheers vol staat met zeepschuim, hij wrijft het af aan een pot met caoutchou-vel en een gazettepapier daarover. Hij doet dat om de vuiligheid weg te vagen, de vuiligheid van de poriën ofte zweetgaten van uw vel, en 't mes niet bot te zetten. Waarom schoren ze vroeger de mensen op de lepel of op den duim? Om de mensen hulder vel te spannen en beter 't haar van den baard te krijgen, maar gelijk hoe dat ze scheren, de barbiers, daar 'n is geen eenen die je kan scheren zo goed of dat je 't zelve doet. Je kent de teere plekken en je weet de hardste stoppels staan.

[p. 251]

Daarbij elk-end-een scheert hem zelve den dag van vandage en 't is daarom dat 'k scheermesjes kome verkopen.

Ik verkoop hier per exempel scheerdertjes; - je kent ze. Ze kosten overal honderd vijfentwintig frank in de winkels, maar honderd vijfentwintig frank is veel geld en de werkman moet daar weken lang aan sparen,

Kijk naar dat toestel. 'k Vijze 't af. 'k Leg er 't mesje op; tusschen de sneê, al weerskanten, ligt er een spacie langs waar de vuiligheid weg kan, 't systeem van de barbiers die hulder scheerzen afvagen. Op mijnen apparaat gaan al de mesjes van al de merken van de wereld, en op de kostelijke scheerdertjes van d'andere 'n gaan maar hulder eigen messen. Zo slim zijn ze. Probeert met een mes te passen van een ander merk, en uwen baard zal onder tafel gegroeid hangen eer dat je daar een ander mes op krijgt.

Mijn toestel 'n kost geen honderd vijfentwintig frank. Ik verkoop dat hier voor de beuzelinge van vijftig frank. 'k Zou liegen, want voor die vijftig frank, geef ik nog een dooze messen van twintig frank toe.

Dat 'n is niet alles. Kijk naar de steel: hij staat plat. Verstandige mensen weten dat een scheers scheef moet liggen. Ik draaie en 't staat half scheef. 'k Draaie nog en 't staat heel scheef. Alzoo scheren de mannen die kunnen scheren omdat ze 't scheers scheet leggen en maaien over de kake in plaatse van er mede te schrepen en te vijlen gelijk de sukkelaars.

Ik draaie nog een keer en uit de steert komt er een stok; dat is de bloedstelper voor 't geval dat g'u zeer doet, in d'haaste.

Ik neem het mesje af, kijk, 't ligt op een caoutchou-plaatje en 't maakt een reve met de sneê waartusschen de vuiligheid moet loopen en je kunt geen mesjes breken door t'hard de vijze toe te draaien.

Zijn er hier mensen die komen en zeggen: mijne caoutchou is kapot, of zijn er die komen vertellen: de vijze zit los of de steert staat verwrongen? Dat 'n mag niet gebeuren, dat zou de foute zijn van de fabrikant. In dat geval komt j'hier aan mijn tafel en Tamboer geeft hulder allemaal een nieuwe scheerder.

Voor vijftig frank, dat is de prijs van vijf keers scheren. 'k En zegge niet bij een barbier van Oe'lem of Moerkerke. Daar is 't vier frank de reize. Maar bij een coiffeur in Brugge, 't is van ‘zet-je, Minneire’, je laat je scheren en 't is acht frank en twee frank drinkgeld dat is tiene. Maar pas op! Hij

[p. 252]

vraagt, den oolijkaard: ‘een friction?’ dat is wasschen of inwrijven, of een ‘minacure’ dat is nagels kuischen. Maar hij vraagt dat in 't fransch omdat je 't niet 'n zoudt verstaan en je knikt van ja en 't is telken keere twintig frank omdat je van ja geknikt hebt zonder hem te verstaan. Je zijt vijftig frank kwijt, de prijs van een scheerdertje en tien messen.

Alla, wie nog?

Maar eerst ga 'k hulder wat vertellen dat' je zelve niet 'n zoudt durven uiteendoen op de markt van Brugge, want moest je 't zeggen, je zit binnen een half'ure in den bak.

Gisteren ten achten, - wat zeg ik? - ten zevenen en ten tienen en van den uchtend vóór 't naar hier komen, heb 'k geluisterd in de radio en 'k hebbe nog hertelijk moeten lachen. Zegt die minister daar in Brussel, zegt hij, 't moet allemaal afslaan en van deze keer met de samenwerkinge van de fabrikanten. Het staal zal afslaan met achte ten honderd. Een schoon woord. Maar 't 'n is geen kunste van achte ten honderd naar omleege te duwen als z'eerst met vijftiene ten honderd naar omhooge gegaan zijn. Je moet daarvooren van den Benelux niet zijn.

Zijn d'er hier menschen met een automobiel? J' hebt 850 frank betaald voor 't jaar vijftig. Maar in 't korte zul je vierhonderd vijftig frank bijleggen met terugwerkende kracht van 't nieuwjaar negen en veertig. 'k Weet 's wonder of dat ze in Brussel daar ook afslag zullen op geven. 'k Peinze van neen.

Kijk! menschen, dezen apparaat is in wit been, de properteit in specie, alle mesjes gaan er op, opvijzen en losvijzen is een plezier, de vuiligheid loopt weg, en in de steert zit een stokje aluin, den bloedstelper. Trek maar den baard af en je zult weten hoelang j'u geschoren hebt en gevlaân gelijk een sukkelare.

Alla, wie nog?

Een toestel voor mijnhere! Asjeblief mijnhere, vijftig frank. Eentje voor 't leven. 'k Winne daar nu veertig frank achter.

En nog twee doosjes messen voor dezen heere! Asjeblief mijnen besten vriend!

Honderd frank! Hoevele moet j'er hebben mijnhere?

- Vijve.

- Peins je misschien dat 't zal oorloge worden? Had 't zes weken geleên geweest 'k zou 't nog verstaan hebben, maar nu doe je mij toch lachen. Hierzie, mijnheere, een, twee, drie, vier, vijve en eentje toe, dat is een halve dozijne voor 't zelfde geld.

[p. 253]

Alla, wie nog? Kijk naar 't voorbeeld van mijnheere. Die mens komt hier al twee jaar lang. Zijn er nog die Dienamantmesjes willen?

Of zijn er hier die staan te dubben en te peinzen en te nijpen op die twintig frank, ze moeten opletten dat ze in brande niet 'n schieten, want 'k wensche dat z'er mee de lucht in vlogen.

Alla, wie nog?

Hierzie, nog twee voor Mijnheere en twee voor hier. Asjeblief.

Weeral honderd frank? Niet weglopen vóór da' 'k weere gegeven hebbe want dat is te schamelijk waar 't alleman ziet.

Veertig en zestig is honderd, asjeblief. En nog eentje voor die vent: Hierzie, mijnen alderbesten...

'k Heb hier nog mesjes van vijf frank voor tiene. Je zul' zeggen ‘hoe is 't mogelijk?’ Ja, mensen, 'k 'n hebbe ze niet gestolen maar 't 'n schilt niet vele.

Om de waarheid te zeggen. 'k Ga een maand of twee geleên, met die ramulte van Korea, naar mijnen fabrikant. Zegt hij ‘Tamboer, 't is opslag.’ 'k Zegge ‘honderdduist mesjes en opslag?’ Zegt hij ‘pakt er tweehonderdvijftigduist en 't is den oude prijs.’ 'k Heb ze hem gekocht en dàt is mijn kunste. Vele kopen is goedkoop verkopen.

Je zult zeggen Tamboer kan goed klappen. 't Is waar, ik ben van zangersafkomste en de naaste weke staat mijn vader hier met 't liedje van ‘laat je niet beetnemen’, een liedje voor de werkende klasse en 'k belove 't: je zult meêzingen.

Goed klappen en klappen gelijk een advokaat. Zeg maar lijk tien advokaten.

'k Wierde overnaast gepakt om te rijden zonder lucht aan mijn achterberd. We gaan naar de juge en 'k worde gestraft. Zegt den advokaat ‘dat is niet, Tamboer, we gaan in beroep’. 'k Zegge ‘we gaan? we gaan wij niemendalle. Ik ga. Ik ga alleene in beroep’. En 'k ging in beroep. En 'k begoste vijf minuten te parlesanten met dat voorzittertje. 'k Zegge ‘mijnheer de voorzitter’,... en 'k wierde vrijgesproken. 'k Wilde hem bedanken. ‘Haast je zeere da' j'hier buiten zijt’, zei dat voorzittertje, en 't 'n kostte mij geenen cent. 't Zelfde met die scheermesjes.

'n Laat je niet beetnemen; dat is de kunste van Tamboer!

Alla, wie nog?

Stek vast, mijne vriend. Daarzie!

Alla, wie nog?

[p. 254]

Dunne of dikke, Mijnhere?

De dunne? Hierzie, vriend! scheer je bij thuiskomste, en morgen achter d'hoogmesse sta je nog te blinken.

En eentje voor Madam. - Ah, Madam heure man kent mijn mesjes. Scheert mijnhere hem nog altijd al spelen, Madam?

En nog eentje voor een van mijn oudste klanten. En hoe is 't al mijnhere?

Nog een pakje voor dienen man!

Ah, 'k wete wat scheren is. In 't jaar zeven en dertig en acht en dertig heb ik er duizende geschoren te Gent in de statie van Sint-Pieters....’

En Tamboer verkoopt, raast, zwiert met de handen, smijt zijn leêge dozen onder tafel en herbegint zijn ‘demonstratie ten profijte van de werkende klasse’.

G.P. Baert