Biekorf. Jaargang 50

Bezoek aan Loo

Komende van Loo-Brug al over de vaart, Weststraat af, tot aan de Westpoort. Zeg maar dat 't schoon is in Loo. Ge kijkt en ge ziet, als meegegroeid met de stenen brug, de donkere cederboom getapt en getapt met baksteen en beton, en gesteund door drie ijzeren schoorbalken die beletten dat hij verder helt in't vestingswalletje - dat kronkelt langs de Westpoort om te monden in 't eerste slopgat van de vaart, richting Fortem.

Langs de poort weg naar de markt, inneweerds langs 't kerkhof, om te zien staan de grote kerk van Loo en den eendelijken duiventorre van in den tijd dat d'heren alleen duiven hielden.

'k Stappe binnen in de kerke, een huis Gods dat blinkt van deugden en grondig onderhoud. Daar hangen de zware gedenkstenen van de oude abten der abdij van Loo en onder meer een Winkelman van Brugge met een toeveel winkelhaken in zijn schild. Alles om ter schoonst en om ter fraaist.

In 't koor geeft de godslamp haar rood schijntje af. Nog een stapje en ik kom aan de zuidbeuk waar Van Hee's, Verlende's en Fraeyzen op muurstenen gebeiteld

[p. 273]

staan. Loo en de Van Hee's, de Van Hee van't Mannetje uit de Mane dat lachte onvervalst en onverveerd. En naast de tafels van de familie van 't Mannetje uit de Mane is daar een okergele memoriesteen gemetseld en 't klinkt van zo verre en toch van zo dichte, met zwarten dobbelen arend van Loo op kop, en daaronder:

Dierbaar aandenken aan Eerweerde Moeder
Maria Archangela
Karmelietes in Indië
in de wereld jfr. Maria Verlende
dochter van heer Eduard Verlende
en Mevrouw Zoë Van Hee, geboren
te Loo den 26 October 1879,
in het klooster getreden in 1900,
naar Indië vertrokken in 1904,
sedert 1926 Algemene Overste
van de Indische Congregatie,
overleden te Trivandrum, den 4 Mei 1944
R.I.P.

en daaronder drie bleekblauwe sterren die lichten achter 't hemelweerds stijgende kruis;

van onder op de steen nog in goud-glazuur, twee olifanten die steigeren met opgeheven trompe en onder de snuffelende, reekende snuiten, een hoorn van overvloed en twee kleine groene hoorntjes daarlangs. En heel het steenwerk omsloten door twee pijlers, geschraagd door een koppel Oosterse monsters.

Overleden den 4 Mei 1944; - een gebed wordt gevraagd over de ziele van Moeder Maria Archangela die stierf in 't verre Oosten één maand eer de grote ramulte begon hier bij ons in 't Westen...

* * *

En voort naar 't hoofdportaal door d'oosterbeuk tot aan de dis. En daar zitten aan de muur van die dis, in 't houten bekleedsel boven de plaats waar de dismeesters plachten te tronen, de geschilderde beeltenissen van d'oude wet- en dismeesters van Loo en 'k leze gebeeldhouwd in 't schutwerk van de muurbekledinge ‘1624’ en wat volgt:

[p. 274]

1.	Franchois Lequieu, Dischmeester 1704 en geschilderde arme vrouwen die d'hand uitsteken en broden krijgen, gejond door welgevoede bermhertige disheren.
2.	S. Omer Claey, die aan 't gieten is uit dikgebuikte baardemans-kannen, water of wijn - 't is lastig om zien - in de kruik gehouden door dorstige moeders en kinderen.
3.	D'Heer Jooris de Sticker, Burgemeester, staat goedgunstig te kijken naar een halfnaakte vent, die neerhurkt, en een man met naakt bovenlijf, die een vers hemd aantrekt, terwijl de maarte, die 't gewassen en gestreken heeft, monkelt van voldoening.
4.	Michiel Winnock, Hooftman, die twee vermoeide reizigers binnenleidt in de herberg om ze daar te slapen te leggen.
5.	Benedictus Chier, Kapellaen, staat aan 't ziekbed in het hospitaal van Loo bij een jonge zieke vrouw die op een hoog bedde ligt, een bedde dat met een trap bestegen wordt.
6.	Norbertus Liebaert, Baillu, zit te oordelen met pen in d'hand en is van zin te besluiten over 't verlossen van een gevangene die in kluisters geboeid zit.
7.	Geen naam, zwarte streep. Hier wordt een dode Loonaar begraven en de kist staat zinkensgereed om aan d'aarde te bestellen. Daar rond staan de mensen te bidden.

Schoon om zien, die dis in de kerke van Loo.

Daar is wel de kerkschat van Loo, maar even schoon in zijn eenvoud is de dis met de Zeven Werken van Bermhertigheid, uitgevoerd door de wet en disheren van Loo.

* * *

'k Stappe buiten. 't Enden de markt, vóór 't grijs torretje, de groene bilk waar de witte was van de aangelanden te bleken ligt. De schole is uit. De non en de juffrouw van schole houden knapen en meisjes

[p. 275]

omsingeld. Daarachter stapt de veldwachter in donkergroen gekleed, met rode banden op broek en muts.

Op de markt Drogueries, Bank, Café-Garage, en op de torre van 't Stadhuis wikkeit de windwijzer met dobbelen arend in goud, tegen 't geluchte van appelblauw-zeegroen.

Herbergen met de macht: ‘De Zwaan’ op de hoek van Breydelstraat en Markt. In de Weststraat, ter afspanning ‘De Gouden Hand’ met vers vergulde handschoe in de gevelmuur en vóór de deur: ‘O.K. American Stock. Ingang vrij. O.K.’

Ter markt staat alles onder de schut van den arduinen man met helm die den Yzer toeblikt.

k Keere weerom naar de Loobrugge waar de groene molen staat te draaien met onlangs geroobolde wieken.

't Is rond de vieren aan 't worden. De najaarszonne blekt aan 't Westen en zij 'n geeft geen warmte meer. Ze flikkert op de ruiten van 's bruggedraaiers keete en de draaiers, zij 'n draaien maar één keer te maande - 't hoogste - de brugge. Daar is geen vaart meer van Elzendamme op Veurne.

Wat doen ze daar die twee bruggedraaiers in de keete? Vermaken ze schoen of kerven ze toebak? Wat zou 'n ze. Dat zijn invalieden, dat men zegt; en daar is alleszins éénen bij ‘met een minke been’, zei 't ventje aan Loobrugge.

En de zonne zakt lijk een bleekgouden schijve die zakt achter een wolkenberg van lood, en op de kruine daarvan speelt een zilveren zoom, en de schijve zakt entwaar bachten de kerke van Alveringem.

't Tramtje is daar! 't tramtje van Ieper met van die vierkante bakjes waar ge moogt smoren; pane kussens op de banken en in den hoek een kachel die brandt.

Een zwijgende douanier die d'een pijp na d'ander smoort, een weduwe met twee platgesletene trouwringen aan de vinger en die luistert naar twee jonge manskerels met hoge waterleerzen, mannen van de Wateringe

[p. 276]

die rond de kachel swatelen over de laatste boksmatch.

En voorts naar Veurne.

‘In de Presende verkoopt men Drank’. Daar botsten wij zo naar op een blauwen tank van de Purfina.

Te Veurne? De avond die valt, en over de stad hangt een reuke, zoete en flets: gekookte beeten, suiker en sirope...

In den half-deemsteren staat heel de Sucrerie de Warneton te dompen en te kuchen.

G.P. Baert