Biekorf. Jaargang 49

[p. 81]

Van Jan van 't Poortji
(Vervolgen slot van bl. 58.)

Korts daarachter was 't katerstijd en kloefjesbal op 't dak! Vechten, blazen en duivelamenten met al de katers en kattinnen van 't ronde, ten twaalven 's nachts, en voor nieten den ‘entrei’. 't Lamoeren en 't lamenteeren begost in 't stille... 't was al dat deftig was en ingetogen! Soms om ter luidst, en soms om ter liefst, dat er de tranen verloren liepen, hoe jammer! Jan speelde bas, diepe en kloek, vast en beraden, hemelsch van toon! Maar 't veranderde altijd plots in een doodelik gevecht: zwewie! woe-e! zwe-wie-e-e! wiiis weee, een ure aan een stuk! Gekrabbel, gerobbel, geraas dat 't bloed stroomde... Alleman was op post! en als het ten ergsten was van den strijd, toen wierd het een duivelsch dingen: Jan burrelde der tusschen lijk een stier, een bijzenden-razenden stier. Gheel 't gebuurte schoot wakker en vocht meê met stokken, dweils en flesschen, gereed om dat geweld uit te speiten en weg te blazen, al dat vreemd en wild gebroedsel. Barbara de Krulle had den kobbejager, en Fijte van den overkant spoot ertusschen met 't stratewater: 't kwam al over de strate en flak in Babe's z'n slaapkamer! Babe was wroed en Fijte 'n wist niet en 'n zag niet wat kwaad dat ze stichtte. Ze mikte te leege: 't houtewerk, de gebroken ruitjes, de gordijntjes wierden gewasschen samen met 't kamertjen albinnen... Maar 't kattegeweld zat er boven uit te breken; Babe 'n kon er niet aan met heuren bezemstok, en kreeg al dat water op heuren ‘devant’. God... wat een klijsteringe.

- Domme Fijte, huilde Babe! Maar Fijte 'n hoorde 't niet, en stroelde maar standvastig voort .. te leege.

Poester Jan was de gelukkigste mensch van de wereld, zoo dichte bij z'n deure! op ze' dak! Een katte

[p. 82]

'n loopt niet verre in die omstandigheden, alzoo lijk de kiekens rond de messing: 't is daar best! De drets zat er in, jagen en jachtig zijn, en alles voor hem! Och jaa'i, hij zat in z'n schiere! Alles voor hem in den uitersten draad; en voor gheel den nacht huilen en tieren en leelik doen... 't was zoo geestig!

's Nuchtens vroeg kwam hij af... met een lang lijf, al bedelen en deerlik zien.

- A deugniet, zei Serre, uitgezongen? Je komt ook in de deelzaamheid zeker, ei?

Jan stond seffens gereed om maatjes te maken rond den melkpot.

- Wachte, wachte... azo grommen, je 'n moet nie' begin' strij'en... als er zulke goê dingen op komste zijn: 't is den eet van rijke menschen, bavijoon!

Serre liep al roeren met een lepeltjen in den pot en en babbelde van:

Nuyten kwam buiten met koekestuiten;

water en brood tegen de nood, en Nuyten viel dood!

Jan speelde 't al binnen!...

- Nu kan' je voort, jongen, ga je toen maar op gaan sluiten, met jen ‘bijous’ en jen kerkeboek!

Jan, frisch lijk een bie, kwispelde met z'n kodde.

- Oei gij'n droevaard, van waar komt ge nu? Alzoo jen vrouwtje in 't ongemak brengen gheel den nacht. Valt op jen knie'n en smeekt om vergiffenesse! Waar hong je gij dè van den nacht? je was lijk uitgelaten!... 'n ga je 't niet zeggen, nie uitklinken ? neen? De liefde, ei? o! de liefde!

- Een beeste wil bespeeld worden, kwam er Hippli tusschen, en binst dat moeder den pot roert gaat vader op gang met 't kind. Ga je mage aan jen buik niet plakken van al die pap, Poezekatte?

Vader was beestachtig en beestezot, en hij speelde gheel den uchtend met Ko Lukkeboone, met Pier Fenijn, met Keppe, met bedorven Sliet en wie weet ik al.

Maar Jan wierd ziek... waarachtig ziek, alle weke liep hij voor een paar dagen zoo slap en zoo slonk..,

[p. 83]

't Was nu lik Loeten met z'n platte voeten! En nochtans altijd zoo 'e wakker serpent geweest!...

- Me 'n gaan da' nooit meer hên... zóó 'en katte! peisde Hippli, 't zit nie' meer in van leven.

De beeste zag er in eens zóó oud uit en zóó malledàbel, 't was dutsen en manegapen gheel den dag. Hoevele was 't? Vijf jaar dat hij daar ten huize was en hij 'n had lijk niets meer bij te zetten: geen wonder! Jan... was vergeven, Jan kreeg alle weke zwaar vergif in... 't gebuurte!... en Hippli en Serrefijne 'n wisten dat niet! Voor hen was dat: oud worden, opgezwollen staan en stilletjes doodgaan!!... 't Vleesch was er van afgetrokken met rakels.

- Pijlgat laat overal z'n eten staan... hij 'n heeft er niet vele aan doodgedaan! zuchtte Serre... Allei den baas, lekt jongen! Zij j'in jen haar nie vandage? Toog hier, hoe zit je gij in drinken ? Ga' me je moeten onder jen veste geven dè? En zijt je alzo up de ‘sippline’, men duts?... Hur't, Hippli, me gaan der moeten een goe' ooge opsloon, die beeste legt of da' je 't ziet; hij 'n zit in geen goe' val! da' me nie' up en letteden... me zou'n de katte in de kalder kweeken. Van de twee... één. ei? me moeten houden dat onz' handen kraken!

Hippli peisde, peisde en peisde... en hij poefte en hij pafte nog altijd aan z'n pijpe van Puupem-Puupens-op-den-hoek, en pakte Jan op z'en schoot... En toen zwegen ze... alle drie om Jan niet wakker te maken... Jaa z'... 't Ging op 't laatste van de dagen en ze liepen al droomen met 't hoofd tusschen de beenen.

- Dat hangt op sprieten, peisde Hippli, lichte gekomen en lichte gebeurd.

En als Plijne, de malkege, kwam, - alle liefelike dagen was ze daar gezet -, of Fitte met visch - wal Heere... vroegere!... t was Jan die opstond, hem rekte en 't volk ontving, zoo gedienstig!... da' was z'n funksie! en z'n oogen stonden toen lijk marbels, zoo groot en zoo rond '... En nu was 't gedaan met de leute! Hij 'n keek naar geen andere katten meer...

[p. 84]

de liefde roest ook. Daar 'n zat geen jacht meer in,... 't gebeurde maar alle drie-vier weken e keer up en weg - maar de ‘quinzeeme’ duurde nu en bleef duren. Jan kon niet meer eten, niet meer binnensloeberen...

- Dat 't nie' en ware dat e' mensch gedwongen is en peist: 't go' goon... maar je zoudt 't haast opgeven... Kom leg-je een beetje up jen vier uitersten...

Hippli, oud garde-civiek, en bijgevolg fijn schutter van Wilhelm Tell langs de Steenbrugsche Wan'helinge, Hippli wist daar nog in 't Buskopstretje een brokke oude gawere liggen met touwtjes vaste gebonden - en hij daaromme. - Zoud' hij, peisde Serre, of zoud' hij niet?

Ze liep de trappen op om 't niet te ziene; z'n was voor geen geweld: daar 'n kost ze niet over. En Hippli kwam binnen, en... lei ze' poer weg!... uitgesteld voor acht dagen. Hij zou er 'en keer goed opslapen - och ja - en der een keer 'n trek op smoren. Serre zweeg, en freire zweeg, en ze waren maar weinig van zegs. Och Hippli had zoo 'n hertzeer, en Serrefinne was om de dood te smachten. Ze zaten met twee'n aanzijds de stove overlast en overlommerd van miserie en droeve gedachten... Jan kreunde en moorelde, en 'n kon z'n gemak niet vinden, je was toch zóó perluit geworden... Ze leiden hem te slapen in de noenezunne... Hoe gaat dat afloopen?...

- Kom! zei Hippli, hij lei z'n pijpe neder, ging in 't voorkamertje; kwam weder met 't geschot... bond nog een keer alles goed vast met al de touwtjes...

- Och, 't is te doene, schreide Serre, en zij wêre de trappen op! Och 't go me varen! 't go me zó varen...

Boven keerde z'heur om, en ze zweeg en ze zweette bloedige tranen!...

- Kom, zei Hippli,... en wat er toen gebeurde 'n is nog e keer met geen penne te beschrijven...'t Schot ging af! Serre gaf een schruwel, kwam de trappen⁺

+ 't Buskopstretje: zie 't Vrtjbusch.

[p. 85]

afgespotterd, en ze keken... Jan alléén 'n had niet verschoten: wat zou hij wel! hij zat op ze gemak z'n bolg te wasschen en z'n achterpooten;... en zóó dichte z'n dood geweest! 't Gewere lag in slunsen... met al die touwen! Misschoten?... Miskeken ? God weet 't... Hippli was uitgeschoten, 'n had maar één kogele!... En blij dat ze waren... alle drie...!

K. De Wolf