Biekorf. Jaargang 49

De Beuterdijk

ELKE baan of wegel heeft zijn eigen wezen, een eigen stemmigheid en poëzie. Ook de dijken hebben dat.

Zij hebben ook een eigen geschiedenis. Men zou, als dat zoo geen groote woorden waren, hier ook mogen spreken van hun opgang, bloei en verval, naar gelang van hun wisselende betrekking met het menschelijk verkeer.

Onze heemkundigen - die late romantiekers - worden minder geboeid door spoorwegen, autostraden en dies meer De bekoorlijkheid van de rechte lijn, van assche, asphalt, beton, en de poëzie der palen, laten hen nog onberoerd. Onze jongere dichters - die der palen vooral - mogen hun dat niet kwalijk nemen. Voorloopig speurt de heemkundige liever naar het verloren spoor van een romeinsche heirbaan, van een middel eeuwschen kerkwegel, of zelfs alleen maar van een vergeten 19^de-eeuwsch veldwegeltje. Er zijn echter ook banen, wegen en dijken, die nog goed te vinden zijn, maar die hun ziel verloren hebben. In hun verlatendheid schijnen ze te treuren.

Zulke beschouwingen maakte ik verleden zomer terwijl ik wandelde langs den Beuterdijk, gelegen aan den boord van de Krekebeek (niet Krekelbeek) vanaf Beerst tot aan Einsdijk tegen Werken. Tot aan De Drie Musschen (van vroeger) ligt er een steenweg op. Verder, tot aan de IJzeren Brug (baan Eesen-Vladsloo) en nog verder tot aan Werken niets dan gras.

Deze dijk is daar door onze voorzaten - wie kan zeggen wanneer? - opgeworpen om het water van de Krekebeek in heur bedding te houden en het overstroomen van de noordelijk gelegen landerijen te beletten. Nog in de vorige eeuw moet het water dikwijls over of door den dijk gebroken zijn. Immers de naam ‘Krekebeek’ (men zegt ook Handzaamtje) wijst erop

[p. 43]

dat zij oorspronkelijk in verband stond met de kreken van den IJzer en dus ook nu nog gevoelig is aan ebbe en vloed van de zee. Zekeren Kerstnacht (welk jaar?) heeft men de stormklok geluid te Vladsloo en alleman liep naar den dijk om het water te weren. Zoo liet 'k mij vroeger vertellen. Er stond of staat nog een dank-kapelleke ter eere van Sint Joseph op de baan naar Vladsloo: verder was het water niet gekomen. Men ziet: de Beuterdijk had zijn reden van bestaan.

Van waar komt eigenlijk zijn naam? Ik lees daarover bij A.R. Van den Bussche (Beerst. Geschiedkundige Aanteekeningen): ‘Langs dezen dijk is het dat de landbouwers van Vladsloo, Bovekerke, Wercken en van verder nog, de mande op den rug gesingeld, met hunne boter naar Diksmuide trokken. De zwaarste manden en de ‘slechtste voetgangers’ namen echter het marktschip aan Einsdijk (de Flou teekent aan: Hondsdijk) te Vladsloo om de kostelijke waar ter bestemming te brengen.’ Dit verkeer behoort natuurlijk al lang tot het verleden.

Naar het blijkt komt het nu maar zelden meer voor dat iemand, komende van Diksmuide (ik bedoel van de wijk de Keizer van Beerst), nog verder zou wandelen dan tot aan de ‘Drie Musschen’. En dit wegens de vele afsperringen en het vee dat nu op den dijk graast. Vroeger was de dijk de aangenaamste weg van Diksmuide naar Vladsloo. Vooral in den zomer. In den hooitijd lag daar in de meerschen een weelde van hoppers onder de blakende zon, en de warme lucht was zwaar van honing- en balsemgeur.

Als men nu langs den dijk wandelt, moet men de bloedige gevechten van den IJzerslag vergeten die zich daar, in deze weiden, in 1914 afspeelden. Men moet vergeten - bij wijze van spreken! - dat Diksmuide, Beerst, Vladsloo, Eesen niet meer bestaan, tenzij alleen heropgebouwd. Men moet aannemen dat er niets gebeurd is: het heele perspectief van deze Krekebeekoevers is nog steeds hetzelfde. De uitgestrekte weiden vloeien naar den horizon in breede schoonheid. Rechts ziet men in de verte den massieven toren van Eesen, een klomp van macht, vuurbaken der oude zee-havens van de IJzergolf, een door Gezelle en Verhaeren ongeschreven poëma. Links het romantisch torentje van Vladsloo, een idylle op den zoom van een verlaten groene zee.

Maar over die zee moet ik u nader zeggen, dat ze mij verleden zomer eerder voorkwam als een reusachtig groen tapijt, echter bestikt met een astronomisch aantal gouden beuterbloempjes en, er tusschenin, de schakeering van nog fijner

[p. 44]

purperen gebloeisel. Moest zoo iets in een museum hangen!... Nooit zag ik zoo een onmetelijk bloeiende vlakte... Nooit méér bloemen dan van op den Beuterdijk! Een heele poos heb ik dat bewonderd.

Toen dacht ik aan toerisme en heemkunde. Zoo ver zijn we nog niet dat het toerisme zich laat organiseeren tot bezoek aan ‘boterbloemvelden’.

Maken de meesters van de plaatselijke scholen hun kinderen soms opmerkzaam op hun schoone streek? Ik vrees veeleer dat het nuchter intellect van dit gewest er veeleer op nazint met welk soort ‘chimique’ of ander doeltreffend middel men deze nadeelige flora uit de weiden gaat krijgen.

O Agronomie! ge hebt al de roode papavers en de blauwe korenbloemen op uw geweten, zullen de gele beuter bloempjes er ook nog moeten aan gelooven?

Er was een tijd dat landbouw en poëzie samen vrijden. Het is echter al een heele tijd dat het niet meer ‘beutert’ tusschen die twee...

Hiermede genoeg over den ‘Beuterdijk’.

K.S.