Biekorf. Jaargang 48

[p. 136]

Schending van het kerkelijk asylrecht in 1376

Van in de vroege middeleeuwen bestond het asylrecht van de Kerk, waarbij iemand die door het wereldlijk gezag opgezocht werd, een onschendbare vrijplaats vond in kerken en kloosters. Van in de 16e eeuw werd immer meer door de wereldrijke overheid getornd aan dit oude voorrecht, totdat het volledig verdween met de Fransche Omwenteling.

De wereldlijke overheid die dit voorrecht schond, werd gebanvloekt, en soms werd over een geheele stad het kerkelijk interdict uitgesproken. De kerken werden dan gesloten en de inwoners moesten vasten, er mocht geen enkel huwelijk meer gesloten worden en de dooden werden begraven in ongewijde aarde.

Wanneer het echter om gevaarlijke misdadigers ging, durfde de burgerlijke overheid het toch aan om deze op het gewijde aan te houden. Het vonnis werd dan zoo snel mogelijk geveld en de terechtstelling onmiddellijk uitgevoerd.

Naderhand werd dan een overeenkomst gesloten met de kerkelijke overheid: de misdadiger, die toch dood was, werd symbolisch teruggebracht op het gewijde gebied, onder den vorm van een wassen pop.

In 1376 had de moordenaar Jan Cracht, uit Avechier in Engeland, den grafelijken politiedienaar Jan den Crooc, die hem wilde aanhouden, gewond; daarop was hij in het klooster van de Minderbroeders gevlucht.

De Brugsche schout haalde hem, bij middel van inbraak, uit het klooster en bracht hem voor de Brugsche schepenen, die hem ter dood veroordeelden en terstond op de Markt lieten onthoofden.

De schout en zijn twee gezellen die aan de aanhouding medegeholpen hadden, vertrokken naar het bis-

[p. 137]

schoppelijk hof te Doornik om de zaak in orde te brengen.

Als eerherstel moest ‘eenen wassine man weighende 11 pond’ naar het Minderbroederklooster gedragen worden. De schout moest aan ieder van de vier bedelorden te Brugge ‘1 tortytse van 10 ponden was’ geven, en daarenboven de kosten betalen ‘omme te vermakene de kercdeure, de coordeure ende van sloten die te broken waren ende ontween ghesleghen ten Freren.’

De gewonde ‘'s heeren cnape’ Jan den Crooc, ontving een schadeloosstelling van 44 pond.⁽¹⁾

J.D.S.

(1) Brussel, Algemeen Rijksarchief. Eolrekening nr 1016 (verso).