Biekorf. Jaargang 46

[p. 96]

De beesten op bezoek in 't stalleke van Bethleem.
Puppenspel in twee bedrijven.⁽¹⁾

Eerste Bedrijf.

't Binnenste van 't stalletje: witte doek van min of meer 1.75 m. op 1 m., en een raam er rond. Goede verlichting van op zijds; de zaal in 't donker.
Sint Jozef, met een lange pijpe, wandelt op en af; is geduldig en vaderlijk, spreekt geschaafd.
Ezel: hooveerdig, schoolvosachtig, hard met minderen, stinkend beleefd met meerderen; spreekt hoogvlaamsch, maar valt er gemakkelijk uit. De spelling duidt het wat aan. maar de speler moet best voelen waar zoo en waar anders.
Os: grof, ongesnoekt, snakkend, echte politiemutse. Zware basstem.
Zwijn: geestig, vlijtig, gedienstig, harddravend voor 't goede. Lichte snetsestem.

Ezel.

- Zeg', 't was schoone, ei!? Balthazoor zat prachtig in z'n pluimen; en Malchioor met al z'n goud en zilver! en toen Gaspoor, dè!! met al z'n beste samaren aan, die mantel en die kapleerzen!... het was een droom van schoonigheid! 't was keurig, 't was deftig.

Os.

- Je 'n peis' gij maar op schoone kleêren!... Je zijt daar vet meê, ei? onnoozel schaap da'-je 't zijt! vult daarmeê jen buik!... 'k Liet ik schoone: myrrhe, wierook en zane in den brand en 'k ging 'kik een koutertje gaan slaan met den kemeldrijver, 'k zegge: maar, Narden, zeg ik, a propauw... ga 'kik hier niemendalle krijgen, dà? - Hoe? zegt hij daarop, zij' je gij hier ook van den huize? - Wadde, zeg ik, van den huize? Ei 'k wil je gelooven, 'k ben ik hier den draai van 't schip, veint; en 'k en ka' 'kik toch geen wierook knauwen, wat, op Gods wereld, zou er wel met m'n derms gebeuren, tè? - Wel, wel! zei Narden, 't is toen nog waar ook! - En weet je wadde?... ei? hij goot, m'n ziele, g'heel

(1) In den aard van 't fransch van Jules Supervielle, (in ‘Het Vlaamsche Kerstboek’ van 1932 vertaald door M. Roelants), maar met een nieuwen wrong, een andere strekking en met een goe' lekske Westvlaamsche verwe.

[p. 97]

den kelder vol met rapen en suikerbeeten! Go-go-gooo! 'k wispelde met m'n kodde g'heel z'n gezichte vol, klaar van kontentement; en 'k zegge: Narden, mensch, 'k ga m'n ziele, een woordeken doen opdat je, tegen alle verwachtinge, óók in den hemel zoudet geraken. En tot jarent, zulle, als 't nog 'en keer vriest komt gij maar afgestoken! ja, ja zeker, ge moet dat herdoen alle jare. - Zoo... wat zeg'je? dat 's andersche blink of pluimen van goud, ei, veugel?!... We zijn daar nu wel en weeldig meê tot dat 't gers schiet, ja-ja, hier stilletjes uitwinteren, en te lente goed in 't vet en in 't vleesch staan. Hê-je 't vast, Ezele? houd'et vast!

('t Belletje klink.)

Nè, wie ten dondere? Wat een korteeze is 't nu?... Gaan ze ons allichte beginnen laten eten en uitrusten?

('t Belletje klinkt voeder)

Jauw, jauw! 't is al wel, 'k hê 't g'hoord. Wien hê me do'?

Zwijn.

-

(Met neuzestem)

't Is ikke, Menheere.

Os.

- Wie is dat ‘ikkekekikke’?

Zwijn.

- Krulsteert, Baas, doe' maar open, 't is goe' volk, van 't best uit.

Os.

- Krulsteert, krulsteert! wat, sernitrine, wat heeft dendienen hier nu verloren? Alla kom' binnen, lastigaard!... Als e' mensch peist van 'en asemtje te scheppen ...ze komen lijk van onder de aarde.

(Zwijn binnen)

.

Zwijn.

- Alla proficiat! Dag Heilige Soossep! Maar dat 's 'e keê wel zie! En hoe is 't met 't kleentje? Proficiat, proficiat! 'k hoore dat geren! ‘A la bonheur’, 't is nu dat we de wereld e' keê serieus gaan bekeeren, van kop tot teen veranderen; wacht maar 'en beetje!

Dag Osborrele en Ezeloore; je zij' gijnder hier alzoo de beste, ei! Zeg' 't schijnt te zijne dat je gijnder hier de ‘faittout’ zijt en de eerste viole speelt?... Enwel, da'k zeggen zou, luistert 'e keê, 'k zou a'zoo 'e keê willen entwat vragen. Zou 'k nie' meugen, als 't met jen goedheid overeenkomt, e' keê a'zoo meugen m'n stoute schoen aandoen?

Os.

- Gauw, gauw, gauw! komt van jen stukken! je klapt en je babbelt en je doet alsan en je 'n zeg' niet. Toe maak' et kort! Peis' je dat we wijder hier geen werk 'n hên, dè... met al die bezoeken alle dage van herders en keuningen.

Zwijn.

- Enwel is 't juiste dadde zie! 't en is maar dat 'k wil zeggen: 'k en ga je niet langer bezig houden, maar... m' hên gisteravond algemeene vergadering g'had van de G.C.V. D.W.O.H.H.A.D. En je moe' weten...

[p. 98]

Os.

- Wadde, wadde, wadde?!... van de G.C.P.H.H. K.D.? Wat ten duivekoten, wat 'en kaddei is dat?... Jamaar, jamaar 't is hier van menschentale te praten, weê! me 'n kennen hier zulk geen dwaze klap.

Zwijn.

- Wel, wel, wel! Ai maar Menheertjen Osborrel toch! de G.C.V.D.W.O.H.H.A.V. dat is de ‘Groote-Commissie-van-de-Dierenwereld-over-heel-het-Aardrijk-verspreid’... Ken' je gij da' niet, dà?

Os.

- A... ja... is dat dadde?... e' wel en toen?

Zwijn.

- En ze zenden me om te vragen of ter al te mets geen middel 'n zou kunnen zijn al te mets, om ook 'en keer te meugen komen kijken naar 't Kindeken, in 't kribbetje, Zeezus? Je weet 't en zijn ook al geen heilige kristenen bij ons, ze zitten ook al een keer in koten waar dat ze niet 'n moeten zijn, wel ja-ze, en in slechte herbergen entceetera. En als me ze kunnen in 't goed houden, den rechten weg wijzen, leeren kiekens en keunekoten gerust laten, niet meer vechten en mooschen, - me moeten daar, ik en gij en een ander, me moeten daar al te gare ons beste vooren doen,... en 't en gaat toen nóg maar zijn van comça. Zoo d'herdertjes hên nu al geweest, en de keuningen, bij da 'k hoore, zijn óók al 'weest komen kijken, en 'k peize: zouden m' ook niet 'en keer meugen komen en kijken, en hier in Bethleem te Nazareth een oogsje komen slaan al te meê?

Ezel.

- Maar hoort nu een keer daar!

Os.

- Je zij' gijnder zeker al thoope stoppel-tapelzot!?

Sint Jozef.

- Maar... als het u believen mag, Os en Ezel, en dat ik in uwe redens spreke. Moet men zot zijn om te verlangen het kindeken Jezus te bezoeken?

Krulsteertje, mijn braaf ventje, groet alleman zeer hertelijk, en zegt dat 't heel wel is, dat ze gerust mogen komen. Geld heb ik niet om uitnoodigingen te sturen, noch 'n kan ik om timbers of kopjes gaan, de statie is immers verzet en staat nu op Sint-Michiels, veel te ver van hier.

Zwijn.

- Neen-neen, jamaar neen-neen. Sin' Soossep, 'k ga 'kik daar wel vooren zorgen. En je zij' wel honderd duist keeren bedankt! Ooo! ze gaan toch zóó kontent zijn! Maar gààn ze kontent zijn!!!...

Sint Jozef.

- Alla! zooveels te beter, en tot ziens, me manneke.

(Af)

.

Ezel.

- Sint Jozef! Sint Jozef! wel wel wel! die man zou hier de gansche waereld binnen brengen! Die man weet niet

[p. 99]

wat er van beesten is! En ons kotje dat nu juist gekuischt en gedweeld en zoo schoone gewit is! 't Gaat er wederom lief uitzien, met al da' gemeen goedtje van volk! Allons. in Godesnaam!

(Aan 't zwijn sprekende)

Zeg, met mijne komplimenten, dat het wel is. Dat wij ze zullen verwachten; maar up één conditie: 't is dat ze deftig, proper, fatsoenlijk en walgemanierd zijn; en up één conditie: dat ze hun ongewijde handen thuis houden; naar alles mogen ze kijken, maar alles moeten ze gerust laten, verstaan niet waar? En up één conditie: dat ze zedig gekleed zijn! en alzoo zoo ontuchtig niet loopen gelijk gij! Alzoo geen schandaal verwekken; bezie' me da'! 'k zoûn beschaamd zijn. met zoo'n bloot vel op strate komen! Het bliksemt in mijne oogen, onkuischaard die gij zijt!

Zwijn.

-Och 't is waar, 't is waar! Maar peist toch dat e' mensch a'zoo dient tot verergenisse, en zonder da'-je 't weet. 'k Ga 't zeggen, 'k ga 't zeker zeggen; Wel Heere, je meugt er staat op maken.

(Af)

.

Os.

- Ja!.. enwel... wa zeg'-je nu dààrvan?... Dat zijn e' keê pijpen met steerten, ei?!... Maar luistert... één dingen.... Mijnder zijn hier baas, en baas gaan me blijven! Daar 'n gaat er, katerving, bij m'n hoorns... niemand, maar niemand, boven m'n kop kraaien, neen 't zulle... niemand! En dat er geen een rond m'n kelder 'n draait of bloed gaat er vloeien, garanti!!...

Ezel.

- Ja, en hebt gij daar al op gedacht? E' mensch zou wal moeten 'en hoofd hên lik 'en register!... Gaan wij ze àl te male laten binnen komen? Reynaert De Vos b.v. die schobbejak! en Tybaert De Kater, zoo'n gesleepten deugeniet! en Isegrim De Wulf, dat valsch gedraaisel; De Pinte, en Sproete, en Rosseel, en Wezel Fyn? En toen Fiecelijn De Rave, mon cher? en Fierapeel De Liebaard, en wien weet ik nog al? Den Dromadarus, den Olifant, entcetera! Al die kwabbelende bulten en die kijzige snuiters? Al die dikzakken, met papvleesch voor tien, en beenen lijk een boereneersgat zoo dik en zoo zwaar,... zou me dat al verre meugen betrouwen? Wat peis'-je? 't Is toch nog zoo 'en kleen buggeltje, ons kindeken Jezus! En, zeg', me zijn mijnder responsabel, zulle! Gaan m'al die wroedzakken baas kunnen?

Os.

- Baas kunnen?!... Hoe?... ha! dat er 'en keer één leelijk durft kijken naar me! 'k Scheere hem bij 't gat van z'n broek, 'k gooie hem van boven op m'n hoorns en 'k katse er meê lijk met een kallemoeie tot dat 't zagemul deruit

[p. 100]

robbelt! Hm! 't is toen da'je en keer entwat zou' zien!...

Ezel.

- Jamaar-ja, àl wel... maarrr... en toen die afgrijzelijke leelijke koolbranders met dat zwart blinkend duivelszweet rondom; die roste appelbie'n... één steke daarvan is genoeg... en je zij' naar 't zeezetje! en die nijdige koeihursels en die vette koppels opgepropt en opgepoeft met grauwen etter en grijsd fenijn?!... E' mensen 'n mag het niet ingaan... 't ware nog al gerisschierd, zulle.

Os.

- Jamaar zie, 't is Sin Soossep die 't wilt en daarmeê douf! Me 'n gaan hier niet zitten tutteren tot t'aven' noene; me zijn ingescheept en me gaan varen, heuge tegen meuge.

Ezel.

- En nog entwat, dat ik daar nu op peize, - die het meeste verstand heeft moet op alles denken - w' hebben wij schoon-spreken, maar, kwestie van kleedingstukken, wij gaan óók nog moeten in den onkost komen en zien dat wij aan eenen broek en eene veste geraken, zooals het immers past aan lieden van onzen stand... Weet je wadde?... 'k ga kik een habijt aantrekken, met een witte plastron en een blauwe zilei en gij? En me gaan moeten 'en beetje vroeg opstaan, we kunnen ton te gare no den coiffeur gaan... voor de mise-en-pli en de permanente.

Os.

- 't Is jammer dat me daar a'zo elk aan geen schoonen fermen cigaar 'n kunnen geraken... ze zou'n leelijk staan pruimen die andere...

Ezel.

- A-ja, 't zijn al gemeene pijpen die St. Jozef smoort... da' mensch is de eenvoudigheid zelf; en dat miskomt toen nog zie,... en leelijk.

Eer da' 'k het vergete: wij moeten..., wij zijn de aangewezen personen om hier de orde te handhaven, en, natuurlijk, moeten wij dan ook zien de schoonste te zijn. Wij moeten dat beestenvolk jaloersch maken! Ja ja ja! jaloersch van ons! Wij zijn het opperste gezag van de kopstukken!... Weet je?... 'k ga ze 'kik binnenlaten; ik ben de Minister van het Binnenland! Ik: Graaf Grauwrok d'Ezeloor, Minister van Binnenlandsche Zaken!! Zorgt gij om ze buiten te smijten; gij zijt de Minister van 't Buitenland, Baron Osborrel de Bontekoe! wat peis'-je?

Os.

- Tut, tut, tut met al dat beslag! wat zeeren mij al die ministers! Eén dingen zou 'k wenschen en eischen: geen luizen en geen vlooien binnen. Verstaan, ei!? 'k hên honderd keeren liever met een rhinosseros te doene of met dien

[p. 101]

kleenen vuilen bucht! Als je één inviteert, ze komen seffens wel met miljoenen afgestoken! en dat 'n kan niet zijn.

Ezel.

- Maar... als je da' wel ingaat, ernstig en diepgrondig wilt onderzoeken, dat gaat toen nog geestig zijn. Ge zult ons zien klimmen, man! En ze gaan staan kijken op ons... al die dwaze domme kneukels...

Os.

- Bon, bon... Maar a propauw. 'k ga kik nu naar mijn sliet, zulle, een schoonen tuk gaan doen. Navond ko! Minister, hoe is dè? Ezelkop, geloof ik... de komplimenten aan m'n slaapmutse!

Ezel.

- Bonsoir, Confrère... Slaap' welen 'n droomt er niet van.

(Ze leggen hen beide plat te slapen. Zwaar gegrol. Doek).

(Slot volgt)

K. De Wolf.