Biekorf. Jaargang 46

[p. 27]

Lof van den visscher.
Een vers uit Eduard De Dene's tijd.

HET volgende gedicht dat, na een akte van 13 Juli 1549 door een gelijktijdige hand, in een register van de Kasselrij Ieper⁽¹⁾. tusschen wettelijke akten opgeschreven werd, verdient wel bekend gemaakt te worden. Het werpt immers een licht op het dagelijksche gedoe van ons zoo weinig bekend vroeger visschersvolk. Het stuk schijnt niet gaaf bewaard te zijn; te oordeelen naar de rijmschikking, is in de eerste strofe een versregel voor den laatsten weggevallen.

(1) Rijksarchief te Brugge. - Kass. Ieper, n^r v.w. 622, f^o 53

[Van den visschere]

Onlancx vandt ic ghephantazeert,
Vanden landtsman vandt ic bescreven
Want hij tal voedt ende sustineert;
Paeus. keyser, coninghen moeten bij hem leven.
Doens docht ick, den visschere ware ooek goet verheven
Diet zoo zuerlicke met zijnen leden beslaef,
Want hij zoo minelicke den mensche met spijse laeft.

De visscher snachs niet en heeft gheslapen,
Compt smoorghens thuus coudt als een ijs.
Dan compt den bailliu ende sheeren cnapen,
Deen grijpt eenen but, ende dander eenen pladijs;
Dus es deerste handtghifte gremmeseijs.
Die ruuters van den bancke namen ooek gheerne
Eenen visch omme den zelven prijs
Ende betalen die met schuuftijeghen in taveerne.

Dan commen dobservanten, papen ende costers,
Precaers, broerkins ende zusterluuten,
Die betalen den visch met paternosters,
Zij bidden voor de zeeman scip ende scuuten.
Danne commen dese vraukens die qualick sluuten,
Vriendelick spreken zij den visschere toe:
‘Heer, meet, gheeft ons wat lecx om fruuten’,
Zij betaelent met ware, men weet wel hoe.

Dan commen ledeganghers, deze groote trawanten,

[p. 28]

25.

Die in alle comten scuwen pijne,

 

Zij zegghen dat zij besmet zijn van quanten;

 

Deene vanden cleene graveene, ende dander vander fledecine.

Aanteekeningen.

7.	Minelicke.
11.	But en pladijs zijn zeevisschen. Zie Debo op die woorden.
12.	Gremmescijs, wellicht in verband te brengen met grimsichligh door Kiliaen met de beteekenis van torvus (wild, dreigend) aangehaald.
13.	Die ruuters van den bancke zijn natuurlijk de kroegzitters, de ridders van de gelagbank. Zie voor die beteekenis van het mnl. banck, Verwijs en Verdam op dit woord.
15.	De schuuftyeghen houden wellicht verband met de speeltafel, de schuiftafel. Zie Debo op dit laatste woord.
17.	De observanten, hier wel in de algemeene beteekenis van bedelmonnik.
18.	De precaers, ook wel in de algemeene beteekenis van predikende priester; de zusterluuten zijn de nonnen, de uitgang-lute drukt wel de minachting uit. Zie Debo op luite, en vergelijk met ons dronkeluite.
24.	Trawanten, truwant, vagabond.
25.	Pijne in de oude beteekenis van inspanning, moeite doen.
27.	Graveene = (graveel) en fledecine (fledercijn) zijn twee bekende ziekten.

E.I.S.