Biekorf. Jaargang 45

Westvlaamsche zanten.
(Vervolg van blz. 133)

Korretjiet en Karretjiet (Dudzeele en omstreken): rietmusch. In Holland: karkiet.

Zijn roep te Dudzeele:

korre, korre tjiet, tjiet, tjiet,
mijn nestje zit in 't riet,
en o (= als) je 't ga(at), gaan zoeken
je vindt het niet,

Knuddel (Dudz.): kluwen. Een knuddel in 't haar. De Bo geeft dit woord met de beteekenis van ‘deegbal van meel en krenten in water of melk gekookt’.

Kongel (Heist): zeepaling, uit Fr. congre, Lat. conger. Ook als lapnaam gebruikt (zie Biek. 1928, bl. 191).

Langsteert (Moorslede): rietmusch.

Lapper (Dudzeele): domme, onhandige jongens of mannen worden voor lappers uitgemaakt. Ook een jongen, die kwaad heeft uitgericht, wordt door zijn ouders voor lapper verweten.

Lartarze en Latarze (Dudzeele, Knokke) in de uitdrukking: lartarge geven = kardjas geven, snoer geven, geweld gebruiken.

Larus (Knokke): lorkeboom, Lat. larix.

Latte. Uitdrukking te Knokke: ‘van zijn latte geven’ bet. geweld gebruiken, lament geven.

Leegaard (Knokke): een soort hefboom dienend om de wagens op te heffen, waarvan de assen moeten gesmeerd worden. Zie De Bo.

[p. 195]

Leertje. Uitdrukking te Dudzeele en omstreken: ‘leertje steken’ bet. een ruzie aan den gang steken, het vuur aan de lont steken (fig.). Een leertjesteker is een heimelijke ruziestoker. (Leertje: uitspraak lirtje).

Leeuwerke. Te Kortemark is een enkele leeuwerke de gewone veldleeuwerik en een dobbele leeuwerke de kuifleeuwerik.

Lekkeliere. Te Knokke spotwoord onder de kinders. Om entwien voor den aap te houden wrijven zij de twee wijsvingers over elkaar en zingen:

Lekke, lekkeliere
De beuter is zoo diere
't Smout is zoo zochte!

Lelietjes. In de kindertale te Knokke (ten minste toch in mijn jonge jaren) de naam van een klein bevallig duineplantje: de vleugeltjesbloem (Polygala Vulgaris).

Lestje (Knokke): een oogenblik. Eigenlijk letstje (bij De Bo: letje en letsken = beetje). Verwant met letter (weinig, luttel). Verg. Eng. little.

Lichtemesse. Wanneer te Dudzeele op Onze Vrouwe Lichtemesse 't zunnetje in den boogaard schingt, gaan d'er vele appels zijn!

Liegen. Te Knokke, Westkapelle en Heist: liegen da(t) jen gat gloeit.

Lievel ol (Handzame, klemtoon op vel): al ievenwel, al evenwel, bet. niettemin, toch. Bv. 'k hen lievel ol dadde gedaan.

Loopers (Veurne, Westkapelle en omstreken): jonge zwijntjes van 35-40 Kg, tegen dat zij gaan opgestoken worden om te vetten.

Loovetje. In de uitdrukking te Dudzeele: geen loovetje wind = geen bladje wind, het is zoo windstille dat er geen blad beweegt. Loovetje = bladje, een veroud woord, verg. loover, Eng. leave.

Luus.

1.	Uitdrukking te Dudzeele: zoo t'enden of een luus, bet. dood afgemat.
2.	Zegswijze te Knokke wanneer de dagen al een klein beetje gelangd zijn: de dagen zijn al gelangd een sprong van een vlooie of een wrong van een luus (ook: een tuumelette van een luus).
3.	Te Dudzeele: beter een luus in de pot of geen vet, bet. beter weinig dan niets.

[p. 196]

4.	Spreuk te Heist: eerst met de luuzen en ton (= dan) met de neten, bet. eerst heeft men voor zijn eigen kinders te zorgen en later voor de kleinkinders.

Luuzen (ww.) Te Knokke: entwien d'rin luuzen, bet. iemand er in zetten, iemand in moeilijkheden brengen.

Luuzeneten. Spreuk te Heist: de luuzeneten kommen al eten, bet. al doende leert men.

Lutte. overal in W.Vl.: sukkelachtige vrouw, sloore en onhandige, domme vrouw. Te Dudzeele zegt men: een lutte bezijds. Verg. te Gulleghem: een trijne bezijds.

('t vervolgt)

Jozef De Langhe.