Biekorf. Jaargang 43

De visschersnering te Nieupoort in 1739.

IN 1738 werd door de Aartshertogin Maria-Elisabeth, een algemeene optelling bevolen van al de personen die zich, in de Oostenrijksche Nederlanden, met de nijverheid bezig hielden, waarin ook de visscherij begrepen was⁽¹⁾.

De Staten van Vlaanderen, die met de uitvoering van deze optelling binnen Vlaanderen belast waren, vroegen op 30 Januari 1739 aan het stadsbestuur van Nieupoort ‘den nomber van de matroosen ende andere dewelcke syn gheemployeert tot den visch-vangh’.

Bij ontvangst van dit schrijven werd aan de S^t Jacobsgilde opdracht gegeven de gevraagde inlichtingen te verstrekken.

‘Ter ordinaire wetsvergaederynghe in camere van den 12 Februari 1739’ werd besloten de lijst der visschers in 't nette geschreven ‘af te senden’ met volgend begeleidend schrijven:

‘Hebben de eere UEd. hiernevens te doen behandighen eene pertinente lyste van den nombre van de stierluyden ende matroosen, dewelcke sijn gheemployeert ende connen worden tot den vischvangh ghetrocken ende gheformeert uyt de rollen van d'équipagen aen ons respectivelick met naem ende toenaem gheproduceerd, by middel van welcke verhopende aen d'orders van haere Doorlughtighe Hoogheyd te sullen connen voldoen.’

In aanhangsel volgde dan:

(1) H. Van Houtte. Histoire économique de la Belgique à la fin de l'Ancien Régime. Gent, 1920, bl. VII en 17, nota 1.

[p. 46]

Lyste van stierluyden ende matroosen, dewelcke composeren de Gulde van S^t Jacob onderhouden bij de vrije visschers binnen deser stede ende Port van Nieuport, bevaerende seventhien chaloupen ende drije hoeckerschepen soo volght:
Alvooren Seventhien stierluyden wanof drije zijn van in de vijftigh jaeren; seven in de veertigh jaeren ende de resterende seven in de dertigh jaeren, dus te saemen..... 17 Man.
Voorts drije mael seventhien persoonen die vaeren voor maets wanof een derde van omtrent d'achtendertigh jaeren, een derde van omtrent de twee en dertigh jaeren en de derde van vierentwyntigh en ses en twyntigh jaeren, te zaemen.. 51 Man.
Eyndelijnghe zynde vyf en twintigh jonghe Knechten dewelcke de voorseyde chaloupen bevaeren, dus...... 25 Man.
Voorts zyn d'er twee en twyntigh vanof een deel langhen tijdt voor man gestaen hebben ende d'ander capabel zijn om van ghelycken voor man te vaeren by naem ende toenaem aen ons opghegheven, dewelcke by gebreck van vaert, moeten wandelen, dus............... 22 Man.
Ende eyndelynghe zynd'er nogh elf vernoemde dewelcke by gebreck van vaert naar de stadt van Duynkercke ende Ostende gaen afvaeren zyn en die souden wederkeeren indien sy alhier vaert conden kryghen, dus.......... 11 Man.
Voorts d'equipage van den Hoeckerschepe ghenaemt de Stadt van Zierikzee, alhier uytvaerende naer Yslandt om morue te vanghen ghevoert door stierman Cornelis Meynne, bestaet in twaelf man, dus.............. 12 Man.
Item d'Equipage van den Hoeckerschepe ghenaemt de Stadt van Nieuport, ghevoert door stierman Matheus Meynne, alhier uytvaerende naer Yslandt, bestaet in twaelf man, dus 12 Man.
Ende eyndelynghe d'Equipage van Buysserschepe, ghenaemt Charles, ghevoert door den stierman François Vroome, insgelijks alhier uytvaerende naer Yslandt om morue, bestaet in derthien man, dus................. 13 Man.
Te samen... 163 Man.

Als merkwaardigheid geven we hieronder nu de samenstelling der manschappen van de drie laatstgenoemde IJslandschepen. Waar puntjes staan, konden we de namen niet voluit lezen daar de bescheiden beschadigd zijn. Waar de manschappen vermeld staan als zijnde van Oostende, moet aangenomen worden dat ze geboortig waren van deze laatste stad, maar te Nieupoort woonden.

[p. 47]

I.

Den Onderschreven Bouckhouder van den schepe genamt De Stadt Zierickzee van Nieupoort jaerlyckx vaerende op Yslant, gemonteert met twalf man, de ciepajie lest gearriveert, commende van Yslant op den 25 September 1738, ende met name als navolght:

Schipper naest Godt
Cornelijs Meynne	van Nieupoort.
Stierman Judocus Fais	van Oostende.
Joannes de Baes	van Nieupoort.
Cornelys de Bruune	van Nieupoort.
Jacobus Van Damme	van Nieupoort.
Joannes Co....st	van Nieupoort.
Pieter Berteloot	van Oostende.
Dannel Bens	van Oostende.
Tomas Bens	van Oostende.
Francois Prussenaere	van Nieupoort.
Giljame Mens	van Oostende.
Louis Dalleman	van Oostende.

date desen 6 Februari 1739 (get. Pieter Winnaert.)

II.

Liste van de Equipagie van den Houcker ‘De Stadt Nieuport’ gevoert naest Godt bij Schipper Mattheus Meynne in zijnne laste uytreijse naer Yslandt den 18 May 1738 ende ter retour tot Nieuport den 25 September daer naer

Schipper Mattheus Meynne	van Nieuport.
Stierman Klemmers	van Oostende.
Pauwels Huberechts	van Oostende.
Joannes de Visscher	van Oostende.
Pieter Brats....	tot Nieuport.
Pieter De Corte	van Nieuport.
Pieter De Groote	tot Nieuport.
Pieter Weyten	van Oostende.
Joannes Masselein	van Oostende.
Jacob Baeteman	tot Nieuport.
Jacobus Vandamme	van Oostende.
Adriaen Meynne	van Nieuport.

III.
Manschapslijst van de Buysse ‘Charles’ schipper Francois Vroome.

Francois Vroome	van Nieuport.
Joan Kempe	van Ostende.
David Bacque	van Ostende.

[p. 48]

Joan Robbe	van Oostende
Joan Minne	van Nieuport.
Estienne Fernandez	van Nieuport.
Estienne Gevyl	van Nieuport.
Guillaume de Bruynne	van Nieuport.
Pierre Ghyselinck	van Nieuport.
Louis Masselain	van Nieuport.
Martin Reyn......	van Nieuport.
Francois Van Sluys?	van Nieuport.
Daniel de Moor	van Nieuport.

J. Filliaert.