Biekorf. Jaargang 41

[p. 158]

Blance Bonfleers.

BLANCE van uit 't Ciekroezestretje⁽¹⁾ was alzoo een Trezetje Vettesmul van honderd vijftig kilotjes... ‘min of meer’ lijk in de biechte. Ware er een meê naar de markt gegaan, hij zou er zeker op gewonnen hebben.

'k Zie ze daar nog binnenkomen in de apothekerij, dien keer dat 't gloeiende vlammende warm was; heur aangezichte blonk lijk een hespeschelle van 't danig zweeten.

- Wel 'k zegge wien dat we dààr hebben op de wereld van God, Blàncetje Bonfleers⁽²⁾! Zet je zeere op den bank om een beetjen uit te blazen! Wel, 't zoete kind, en gij op strate in zoo n weêr!

Ze was zoo geren een beetjen op 't kakstoeltje gezet⁽³⁾; en 't eene gezeid lijk het ander, 'k zag ze ook altijd geren inkomen, zoo'n geestige dikke smoeffel van een jong, 't was een sprake in huis... met heur tonge van lintjes!

Zoo ze flokte heur neêr... en 't lang evangelie begon, met de kinne in de lucht en de oogen toe:

- 't Berst mij uit, Menheere Wulf, al alle kanten; ewwoe!... 't is om dood te vallen. 'k Kruipe van den eenen stoel op den anderen om e' kaantje te zweeten! 't Plakt al dat aan mijn lijf is; en mijn eksterooge stekt; en mijn voeten wegen lijk lood; en mijn beenen zijn gezwollen; en mijn kousen springen open... maar 'k wete waarvan!

En zoo zat ze te stenen en te steken en te klagen en te

(1) 't Ciekroezestretje = Brugsche uitspraak van het Drie kroezenstraatje.

(2) Een bonfleer te Brugge is iemand die goed eten en drinken kan, en schoone rond staat.

(3) Op den kakstoel gezet = gepalufferd, gepavaand, geliefkoosd.

[p. 159]

mirakelen, zoodat ze niet meer 'n wist waar met 't eindetje belonden.

- E', 'k zegge: maar Blaans toch!

Maar, 't wilde er omme doen, Doctor Magermans, - bij wien ze te rade ging om, als 't Gods-mogelijk was, een ziertje te ‘verlichten’, - kwam ook juiste binnen, ook om een asemtje te scheppen. Hij zag dat 't Blance was, en ging stilletjes zonder omkijken in één steke tot t'enden den winkel, half achter den toog op een schabelletje zitten luisteren.... met een groot stuk dagblad voor 't gezichte. Blance 'n lette daar niet op, wat zou ze wel; met die appelkaken 'n zag ze maar half uit heur oogen. En 't babbelen ging voort.... lijk wind en waaien.

-'k Kome al stilletjes e'beetje op m'ncenter⁽¹⁾, zuchtte ze... En zeggen dat ik al bij honderd doctors en nòg gezeten heb, en dat al om toch een tijtje⁽²⁾ eleganter te worden!... Alla kijkt e' keer: 'k ben al bij doctor Goeraad geweest, bij Springuit, bij 't Rulpotje.... 't ging al niet. 'k Heb in Strolleman's z'n handen gezeten, 'k ben vandaar naar Groeffenageltjes gegaan! Alla! 'k Ben onnoozel geloopen, en 'k ben zoo verre als van te voren, integendeel 'k sta nog een schelle ronder! 'k Zit nu in de klauwen van doctor Dingen daar... hoe heet hij?... 'k zou hem honderduist keeren namen voor een half centje... Ma... Ma... Magerman!... Ook een deugniet gelijk al de andere, ge 'n moet 't niet vragen.

Magermans stak z'n hoofd boven z'n gazette en luisterde lijk een bloêvinke.

- Den eersten keer dat ik daar binnenviel, 'k was lijk een engeltje-met-vlerkstjes uit den hemel gedaald; en 't was van ‘gezonde mokke’ alhier en van ‘mon petit chou’ aldaar! En dat 'k een beetje stijf dikke was van lijve, maar dat dat niemendalle 'n was, en 'k ging 'en keer wat zien. 'k En mocht geen blomme eten, en geen brood, en geen één petatje; en 'k moest gaan zwemmen naar

(1) Op mijn center komen = gemakkelijker ademen, geruster van gemoed worden.

(2) tijtje: of lijtje, luttel, een weinig.

[p. 160]

de Brugstjes⁽¹⁾! jamaar peist e' keer!! En onder de koude waters staan; en 'k en mochte niet slapen-me-' tukstjen-uit; en 'k moeste werken om dood, en zweeten!.. zweeten dat 't van me liep; en 'k moest m'n ‘potreet’ doen maken.... achter-en-voren-avant-en-après! En 't ging zoo medeenen gedaan zijn aan 't hooren; maar.... hij bleef algauw met z'n deesem halver wege, zag ik wel! En ja 't schoonste van al.... hij smeet dan z'n arms in de lucht: ‘Maar 't is je' schuld, riep hij, wat een stuk mage is me dat? 't is, vervloedig⁽²⁾, een hennemage! je zou' gij g'heel den dag eten’!

Jamaar.... heb je van je' leven nog op zoo'e karren gezeten? Dat je moest weten, apothekere, wat dat 'kik maar 'n ete op een g'heelen grondigen dag! Zes maaltijdetjes! Gewillig zes momptjes! ze kunnen alle zesse in m'n ooge! Een eierklutstje; e' toptje vleesch van de fletse⁽³⁾; een ei ‘fij'-zesse’⁽⁴⁾.... men 'n acht dat toch allemale niet! Een ei? Wat is dat... een ei? Wat kan er daar toch al vele in zitten, op de wereld van eenen God? Al thoope lijk maar 'en beschaamde bete! En e' taljortje pap?... Alla toe toe, zegt da'-je wilt, je 'n gaat mij toch niet wijsmaken da'-je in j'n hemdemouwen moet zetten om dat binnen te spelen!.... Och zwijg, 't is voor mij altijd vasten.

Zoo hij ging toen 'en keer probeeren met stekskens te geven... 'k peisde: ha ja! met alsan rond den pot te draaien, me' gaan misschien 't deksel afkrijgen. Maar, weet je wat dat dat is? dat is alle overander dag een speitje in j'n vel, en alle twee dagen dus in dat kamertje gaan zitten jubileeren!... een geslegen achternoene, menheere!... tot dat je eindelijk een stemme hoort: ‘Blaans, kom' maar alhier, me' kind’.

En wat moet of wat kan e'mensch gaan doen? 'k Late ik hem stekken: nood zoekt troost; en je leeft alsan

(1) De Brugsjes = oud zwemplaatsje te Brugge.

(2) Vervloedig = gebroken vorm van vervloekt.

(3) Vleesch van de fletse = slap vleesch, hier kalfvleesch. Kalfvleesch 'n is maar half-vleesch, zegt men.

(4) fij'-zesse - Brugsche uitspraak voor: vijf-zesse.

[p. 161]

nog e' beetjen op hope dat 't toch e' kir gaat beteren; en je looft en je dankt da' je toch nog leeft!

Maar zi', 'k en ben niet uitslapelijk soms van moedheid, en 'k ligge daar op mijn bedde g'heel den nacht met mijn mond open en een droge kele; en ge 'n moet niet peizen, maar 'k droome toen dat 't al en te vele schilt: dat 'k dretse en drave dag-uit-dag-in naar dien docteur, en dat ik deurlegen en deurslegen en deurstaan en deurstekt ben lijk een zeefde; en mijn hersens slaan toen open en toe lijk een zoldervenster!... Alla, 't is wreed waar dat 't vorenvalt... en dat zegge ekkik!...

Peist e' kir! 'k Kome daar voorbij dien winkel... is 't geen: Cherepachik?

- Neen, Blaans, 't is Pachikchere.

- Enwel, 't hangen daar zoo'e oprecht-geestige kazevikskens! Maar, nu dat 't de mode is van dunne, ge'n moet niet peizen, ei? maar niet zoovele van één arm rokske te vinden dat mij past! Zou'-je daar niet bij krijschen? 'k Moet ik dat zien hangen, 'k mag ik daar staan op kijken,... m'n mond afvagen en voortgaan, e'ja...

Maar a propauw - tusschen ons gezeid - zou'-je gij peizen, apotheker, dat die Magereman daar al vele zal kunnen aan verhelpen?.., Ik 'n peize 't niet! Zoo 'n plantrekker, zoo 'n schoonsprake.

...Magermans stelde z'n ooren en keek weer uit lijk een haze.

- Ja zegt het maar, Blance, zei ik meê, zoo 'en geldstekker, ei? Dat is een die geren z'n handen wascht met een andermans zeepe, vat-je? Een kwakzalver is 't! Een duivel met hoorns! Laat hem los!

- Dat is 't woord van waarheid; 't ziet er mij toch zoo 'n uitgeslapen schobbejak uit!

- 't Is verreweg de grootste schavuit, Blaans, die er onder Gods zonne loopt!

...Magermans stak leelijk z'n vuist uit...

- Luistert, deed Blance voort, 'k en ga geen leugen liegen, kijkt naar m'n aanzichte: m'n woord is zoowel of m'n gezichte. Enwel... 'k en zou hem geen doorn in

[p. 162]

z'n vinger junnen: 'k en wil geen haat en geen nijd dragen; maar... 'k en gaan voor hem algelijk geen koeken bakken, neen ik zulle! God spare me daarvan! Hij heeft gedaan met zaaien, z'n erweten 'n komen niet uit.

- Ha ha ha! Hij is bezig, jong, met je te kullen waar da'-je bij zijt, waar da'-je boven opstaat.

- Dat hij hem ophangt! Hij kan gestolen worden met al z'n arme redens, 't houdt al aaneen lijk droog zand.

Blance zag rood lijk een vieren beefde van kwaadheid.

- 'k Hoore dat geren, Blance; wat dingen! ('k Kreeg van Magermans een hertelijk neepke in m'n bille, maar 'k beet op m'n tanden). 'k Ben ook van uw gedacht. Weet je wat dat je doet? Vaag' gij jen zeule aan z'n zulle en ga' voort. (Een stamp tegen m'n schenen). Ge krijgt gij daar een beetje apasement, en ge meugt gij toen opkramen. (Nog een stamp... maar 'k schoof een voetjen op). En.., en als je be... betaald hebt... g'hebt gij 't kèkelen en hij heeft hij de eiers.

- Zie... 't is juist alzoo! En 'k ben ik nog 'en keer den uil van 't spel! Jamaar 't is alzoo! 't is waarachtig, 't en is maar effenaf alzoo!!...

Magermans rulde lijk een boschbie:

- A... nom de ving' de miljard!!...

Maar 'k rulde tegen, en 'k stak ook m'n vuist uit:

- Je moe' zwijgen! raasde ik tusschen m'n tanden; zwijgen, zeg ik, mond toe I En dan weêr luidop: 't Is vaneigen alzoo, Blaans, maar 't eene gezeid lijk het andere: weet-je wat dat hij heeft? Hij vindt het algelijk nog al rap wat dat er iemand schilt. 'k Ben zeker dat hij 't seffens zag dat je te vele padde en te papachtig zijt.

- Aa! 'k Wil niet zeggen, daarvan gaande, dat moet gezeid zijn, 't is een rappen, 't is een nondebruischen rappen; hij had 't seffens vast dat ik een beetje van den asemhaal⁽¹⁾ wist, en nog al zwaar van lijf was.

Magerman zonk weg, 'k zag juiste nog de kobbe van z'n hoed.

(1) van den asemhaal weten - kortborstig zijn, asthmatique.

[p. 163]

- Zie-je 't zi'! Jamaar 't is zeker 't is een eeuwigen slimmen; en nog entwat, Blaans, 't en is alzoo nog geen al te dieren ook.

- Neen 't, lijk of je 't ga' gaan zeggen, daar zijn er die nog veel ‘dierderder’ zijn.

- En hij zoekt te minsten; 't en is alzoo geen plantrekker, ei?

... De doctor was g'heel verdwenen.

- Neen 't, g'hebt daar alzoo van die gemakzoekers, van die charlatans: ze kijken 'en keer van verre, ze draaien 'en keer rond je, ze rompelen 't vel van hunder voorhoofd, ze krabbelen in hunder haar, en... z'hebben 't vaste! Ge krijgt gij een briefje, en 't is vijftig frankga'-maar-zeere-voort! en met dat briefje krijg'-je bij den apotheker een specialiteitje van den hond z'n kloefe, en... 't is nog twee en tachentig frank... dokkemarjanne! En... babbelen meug'-je, maar lammeren moe'-je.

- Jamaar... hij 'n doet hij dat niet. Hij zoekt en schrijft te minsten entwat dat past voor u, en voor u aleene, geen zoo-gezeide specialiteit van kult-den-boer die voor alleman gelijk is en voor alles dienen moet.

- Daar sla'-je den nagel op den kop! Dat is rechtveerdig de waarheid! Vóór dat ik er naar toe ging, 'k sprak er nog van, in 't gebuurte, van dien Magereman, en den eenen zei si en den anderen zei la; en had ik het moeten gelooven, daar 'n bestond geen grooter schurk, geen gesleepter sloeber in de wereld. Maar 'k liet ze razen; dat zijn ‘klappenanties’ van 't volk. Zwijg van sommogte menschen! Ze klappen lijk appelwijfs: alsan maar uit-en-in; en ze zouden twee keeren veranderen van gedacht in een halve ure! Dwaas volk!

't Is 'it een g'heele brave man, nè! geen van beter, daar 'n is niets van te zeggen. En 't is toen nog een kluchtigaard op den hoop toe: ‘Als je niet brave 'n zijt, zegt hij dan, me gaan je verkoopen aan de beerboeren’! En 'k moete ik toen lachen, ei? ‘En als je weêr licht en subtiel geworden zijt, zegt hij, je meugt dan een keer meê met mij naar Parijs’! Zie'-je ons al optrekken? Hi hi!

[p. 164]

't Is een geestig herte van een mensch. 'k Zie ik geren dat docteurtje!

Doctor Magermans ineens plooide z'n blad toe, en:

- Blaans, zei hij, tot morgenachternoene, zulle. En hij trok een oogsje, monkelde een keer: Dag Karel! riep hij.... en hij was weg.

't Verschot sloeg in Blance heur beenen; en wat dat nooit 'n gebeurde,.., z'hakkelde lijk een die met puppen smijt:

- E' mo... mo mo van wa... wa... waar, ten dondere, van waar komt den dien nu uit gekropen, apothekere?... E' nog... nog goed dat we geen kwaad gezeid 'n hebben van den vent,... ei?

K. De Wolf.