Biekorf. Jaargang 39
(1933)– [tijdschrift] Biekorf–
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
[pagina 268]
| |
 | |
Van 't leventje op 't Sin Zilles'.(Vervolg van bl. 248). MAAR we klappen gedurig van Brozen alsof er daar niets 'n kon ‘aan tikken’ en Och Heere, 't en was toch maar een Brozen lijk een ander: broos en breekbaar. Al dat drinken, al die dreupels en die pinten stonden op den duur nog sterker op de beenen dan Ko Loncke. 't Was daar bij Bronders entwat van binnen, al den rechter kant, - dat moest het levertje zijn - dat lijk aan 't zwellen ging en begon zeer te doen. Z'n hoofd was hoofdflakke geworden... zoo zochte, 't was lijk 'en rape van klaar smout, je kost er jen vingers lijk deure steken,... purper gezwollen van den drank. Z'n hersens waren ‘gemortifikeerd’. - Ik ‘zijn’ toch aardig en ongemakkelijk, kloeg de man, en zoo vul en zoo zwaar... 't trekt tot in m'n schouderblad. En j'n moet mij van geen eten spreken, met al jen flauwe ‘tijsters’ van petatten, 'k en kan ze niet rieken! 'k Weet niet waar da'-je ze uithaalt, z'hebben lijk al hunder verstand verloren. - Petatten? vroeg Mance, e' garde vous, ze kosten stukken van menschen, en dat zijn toch g'heele goe'... ze vallen open lijk 'en paraplu... zoo schoone! Brozen wist het beter, hij spoog ervan; en z'n vel wierd zoo geluw en zoo groene en zoo purper... Mance deed leelijk heur beklag: - Dat is toch een aardigheid, kloeg ze, z'n water is lijk kaffie zoo bruin! Zoolange een staande man, een gildige streusche Piro geweest, met macht lijk 'enGa naar voetnoot+ | |
[pagina 269]
| |
peerd! En nu! 't is een papzak geworden, met e' duwtje hij ligt omverre. En hij staat daar met een trommel van een buik, zi?... 'k zijn beschaamd dat 'k er naar kijken. Doctor ‘Barrels’ schreef een brieftje; en ze mochten daarmeê naar de ‘zate’, de stadsapothekerij dat men zegt. En Mance kreeg daar ‘van passe’ alzoo 'en fleschje ‘van 'k ga-je-gaan-hên’, eentje waar men kon deure kijken, zuiver pompewater met 'en beetje van ci en 'en ‘tietje’ van là... e'ja wat is dat al vele weerd al dat van den ‘dispenseer’ komt? Wat kàn dat al vele zijn... entwat dat ze voor nieten geven?! - Laat me 'n keer zien, zei Emerence in 't ‘Koeisteertstretje’, ‘wàffere komedimenten’ hebben ze je daar in jen handen gedraaid? En Emerence hield 't fleschje - met kennisse - naar de zonne gekeerd om te onderzoeken. - Jamaar proeft daar 'en keer aan, vroeg Mance,... Wat zeg'-je? - E'... dat 't Pietje-Bucht is 'ei?! En moet Brozen daarmeê genezen? Ehwe' santei zulle, ze'n zouden die vuiligheid algelijk in m'n proper lijf niet krijgen, neen z' man! Luistert Mance, 't is maar 'en gedacht, maar 't zou mijn doene zijn, 'k zou 'k-ik 'en keer ‘verleggen’ van Docteur, dat 'k in jen plaatse ware. Eer dat Mance thuis gerocht, hadden ze al met drie'n aan de flessche gelokt, er met drie'n hunder ‘zaligheid over gezeid’... En ze spraken al gelijk: 't en was geen schup weerd. - En moe' 'k-ik dat in m'n liere slaan, dien bucht? vroeg Brozen, en vijf lepels daags?... e' daar 'n zijn geen vijf lepels meer in... g'hebt 't ‘gelir’ al uitgedronken!... Pwèee... nè!... daar is de reste... 't is | |
[pagina 270]
| |
‘ragol’, ten dimmelinge! Jamaar 'k en ben m'n leven nog niet moede zulle! Z'n moeten niet peizen dat ze me gaan vergif opgieten! 't Is een ‘vierige tonge’ dat 'kik moete hebben, 'k lig hier te daveren van de koude. - Nè, zei Mance, daar is eene, en ze schonk hem een grooten; dàt doet deugd zi'!... En 'k heb ook naar de ‘Siance’ geweest, en 't is goed; morgen moogt gij naar t ‘hospetol’; de ‘vizilante’ van Busschertjes uit den Ouden Gentweg zal hier zijn ten achten fiks. Je moe' zien da' je gereed zijt. - En gaat dat daar beter zijn, peis'-je? - Ehwel ze zijn dervoren en 't is hunder stijl, ze worden dervoren betaald, nè. We 'n kunnen joen hier onmogelijk ‘den òppas’ geven ‘da'’ j'hên moet. Zoo ja 's anderdaags waarachtig ‘Den Tatten’ was daar met z'n ‘fatteure’!... G'heel de familie, al de vrienden en kennissen ‘kamen’ afgevlogen om te kijken en een handje toe te steken. Brozen lag op een kafzak met een laken tot aan z'n mond en een slaapmutse tot over z'n oogen, 't was maar z'n neuze die uitstak, een ijzelijke neuze een g'heele hand vol, en lijk 'en ‘trikolor’. De man 'n roerde noch vimme noch vlerke. Mance, de sloore, schreeuwde stroomsgemoed... 't Mannenvolk op een einde: ‘Den Tik’ en ‘Pier De Zandboer’ en ‘Pol De Knol’ - de(n)-die(n) stalde | |
[pagina 271]
| |
z'n ezel in z'n keuken, vóór z'n heerd - en ‘De Krulle’, al naaste gebuurs, pakten Brozen op met stroozak en al; voetje voor voetje gingen ze met die relikwie naar buiten en dopten hem met lijf en ziele in de koetse. - Nog e' beetje, nòg e' beetje, ja... a' zoo zi', jaa a' zoo zi'...'t is goed. - Is 't goed, Brozen? Ja 't ei? - Ja a'zoo zi'... Is 't goed... à la bonheur! Nu is 't goed zi'. En Mance kroop erbij, en ze kropen nog met vieren binnen: ‘Toria van Piers’, ‘Wanne Clemens’, ‘Collette Vermaute’. - Jamaar 'k moe'n ik ook meê, zei ‘Klette van den Tik's’, voor een keer dat 'k de keure hên; trekt 'en beetje jen teen in, Toria... Jamaar je stampt op m'n aksterooge!... Maar hoe is 't mogelijk!! 't Zal wel gaan, gauw', 't moè' maar gaan! Ja... me zijn d'er, doet maar toe! Let op voor de vingers, trekt dien rok in! En kletsemarjanne! de deure sloeg toe, en de vensters wierden opgeschoven, voor den trek. Ze zaten binnen lijk haringen in een tunne. Die buitenstonden wilden nog goendag zeggen, maar de vensters waren al weerskanten bezet met een achterste, g'heel de ruite vol. - Al-hei! riepen ze allen gelijk, rij' nu maar aan, en komt maar zeere weder naar huis! Tot Zondag... we gaan 'en keer komen goendag zeggen! ‘Karooze’ Brozen! En ‘Den Tatten’ zette aan met z'n peerd. Maar ge moet goed luisteren, den Eerdeweg (de Calvariebergstrate, dat men nu zegt) 'n was toen nog niet lijk nu - 'k spreke van over vijftig jaar - een schoone breede belegde straat; dat was een gewone smalle eerdeweg met in 't midden een ongelukkig kalsijtje, bedroefd slecht geleid, àl put uit put in... lijk 'en rikgrate! Al den kant van de Capucienen stond er een reke huizetjes: Brozen woonde in een van die kotjes; en in 't laatste woonde ‘De Portegiis’: daar begon dan een hage en verbreedde de weg. Al d'overkant | |
[pagina 272]
| |
van de huizetjes liep er een gracht vol slijk, gebroken koffiekannen, blekke doozen, stukken van potten, kommen en ander keukengerief. Zoo ‘Den Tatten’ reed tot aan die hage om daar z'n zwaai te kunnen pakken en te keeren; maar, ‘wat dat er God meê doet’, juiste in 't keeren... vizilante, peerd, koetsier en g'heel de boel 't klaaide al onderste boven, al omverre dat er was. Ge ziet van hier wat een ‘pestakel’! Dat peerd lag te spartelen, de tramen braken lijk pijpestiertjes; Den Tatten lag met z'n beenen ‘amhooge’, en g'heel 't getrek... 't was lijk een bolzak die uitbubbelde en uitpuilde al alle kanten. En dat was daar al binnen een krabbelen en een klauwieren, een schruwelen en een tieren van al de duivels. 't Ongeluk wilde dat Brozen van onder lag; en Mance en Toria en Klette en al d'andere boven op hem, dooreenvernesteld lijk de palingen. 't Was om te sterven!... ‘Louise Jacks’, dat ‘visseval’ dat overal tusschen zat, ‘kaamp’ uitgespotterd met heur lange nekke. - Alla! wa-wa-wa-wat is er nog 'en keer gaande? Ja 'k ga der 'en keer moeten naartoe gaan! Maar ze moest vluchten: 't peerd begost met z'n pooten te sloone!... ‘Boos van D'Hooren’ met z'n plaastersvoeten, stampte toen nog op ‘Mance Meesters’ ‘z'n’ tee'n ende-deze wroed van kolére: - Vreet jen herte op, riep zij, wroedigen Ju! En ‘Stingen Kiere’ was daar, de(n)tapijtsier; en ‘Kareltje Kiere’, 't schoenlappertje; en ‘Jan Pottelberghe’, nóg zoo een; en ‘Bruno De Stilte’, maar ‘den-dienen’ sprak ‘vreem's’; en wie was erdaar nog da'? A-ja ‘Miete De Kibbelinne’; en ‘Fonsen De Zoutvent’, met z'n steekkarretje en z'n eeuwige twee tonnekens zout; en ‘Gusten De Malkvint’; en ‘Carrontje De | |
[pagina 273]
| |
Slunsevent’; en ‘Miete Van den Bok’... ‘z'hee' vlooien z'hee' vlooien,
en Miete van den Bok
z'hee' vlooien in heur rok!
en ‘Pier Zonder Derms’, en ‘Nette Samsom’,en ‘Nonkel Nul’, en ‘Baas Larou’, en ‘Pol De Knol’, komlooper en banevager, en ‘den dien daar van Morbei's’... Al-ha, g'heel de Clarastrate en de Gravestrate, 't kwam allemale afgeloopen om te helpen. Seffens de ruiten ingeslegen, en toen aan 't grijpen bij armen en beenen,... goed kome 't uit, e'ja vaneigen! En de slachtoffers wierden omhooge getrokken net lijk de keunejongen, den Zondagnuchtend, uit de mande van ‘Sprietje’, op ‘'t Pangereitje’. Vader Bessier, die ook van z'n werk getrokken wierd, kwam uit z'n bleekerij geloopen, en viel ook aan 't grijpen, in 't onbekende, om ook nog een verampeneerden door de vensters te sleuren; maar al met 'en keer ze schreeuwden van binnen moord en brand: 't was Toria z'n naaste gebuurvrouwe: - E'jamo' ‘Poos’, riep ze om dood, Poos, Poos ei!... j'he' me bij m'n kele!... Zi', 't was ‘vu de paril’!... Brozen, och Heere, mocht met z'n strooizak weder schoone naar huis, hij was lijk om de dood te smachten. Mance kroop nevens de stove en, met heur handen op de leuninge, zat ze te klibbertanden en rond te kijken met oogen lijk bolleketten. De eenen liepen om Barrels; de anderen om de ligmande; en daar was algelijk nog een die 't goed gedacht had van naar de ‘Weve Démaseure’ te vliegen achter een half pintje ‘pampamper’ om d'alteratie deure te spoelen... Maar daar gebeuren toch dingen in de wereld 'ei!? Doctor Barrels kwam te late; ze waren al op gang met Brozen in de ligmande; en als ze gekomen waren in ‘'t Land van Belofte’ aan ‘'t Kriekenhof’, de bazinne ‘Leinie Balsamin’ peisde zekers: ‘'t gaat | |
[pagina 274]
| |
slecht draaien kwestie van betalen’; en ze stak heur hoofd in de ligmande, en, zegt ze: - Brozen, daar staan er hier nog tiene op jen kerfstok, weet-je't? - Ja, zei Brozen, en hij keek alzoo met een paar slapersoogen, e'wel drink' ze uit. - Jamaar Brozen, knees d'andere, 'k en zie dat niet geern staan, weet je 't. - E'wel... vaag ze uit, monkelde Brozen; en Leinie mocht heur gaan stoven met heur pinten... - E'ja 't is een gedacht! loechen de dragers.
Ten elven alevenwel lag Ambrosius in 't Hospitaal, in de eerste zale rechts, als je binnen komt. Dat was voor den man in eens een g'heel ‘ander verschil’ van menschen, van leven en spreken... 't Was er al zoo brave, zoo stille en gemanierd, en zoo ingetogen,... ook alles zoo zuiver en zoo krakende net. Z'n bedde was watte van zachtigheid, en de lakens vloeiden van ‘properteit’. De stoelen 'n waren niet gebroken; er zaten nog sporten in, de biezen 'n waren niet kapot; en 't tafeltje, waar z'n eten op kwam, was een halve ronde uitgesneden om z'n buik in te steken! ‘E'wat een “kommodieus” dingsken is me dadde!’ peisde Brozen. 't En trok op geen ‘Sin Zilles’... Dat pakte hem; hij 'n dorst lijk niet meer roeren... verre van te burrelen... Een zeker eergevoel, entwat van vroeger, kwam boven zwemmen; Bronders wierd beleefd,... 't is te zeggen: hij bleef nog altijd een beetje schurk, maar 't wierd een galante schurk, zoodat er zuster ‘Ronnorine’, die een simpel meisje was van ‘uit den flakken buiten’ en nooit anders dan de kerke en 't huis en 't klooster gezien 'n had, er zelve van gesticht was! Brozen in 't eerste 'n wist nog niet goed van waar dat de wind kwam, en hoe dat ‘nunnegeluk’ moest vastgepakt worden; maar 't en duurde niet lange!... - Mijn brave man, begon de zuster, ge zult dat | |
[pagina 275]
| |
hier algauw gewoon worden; en wij zullen goed voor u zorgen, schep maar kloeken moed; eenige dagen geduld en uw lief vrouwtje en fraaie kinderkens zullen toch zóó gelukkig zijn hun besten vader in hun midden te zien terug keeren, enèe? - Ja masoeur, maar eerst en vooral... wat gaan we wijlder hier drinken vandage? - Niet anders of melk, wij hebben goede kloeke gezonde melk van onze eigene koeien; en groensels als eten, veel groensels maar zonder zout in. Voor het oogenblik moogt gij van Mijnheer den Doctor niets anders profiteeren. En het is zoo schoon eenen man te zien die gematig is in het drinken. - E'jamaar, zustere, als dat alzoo is, jong, 'k en kan ik dat hier geen vierentwintig uren uithouden; weet je gij dat niet dè. Luistert! 'k ga je dat 'en keer schoon uiteen doen. Daar 'n zijn voorzekers geen gematiger menschen op de wereld of ekkik, maar m'n tanden spelen piano van de koortsen, en koortsen geeft dorst!... En niet meer mogen drinken?... e' 'k zijn der ekkik hier wal meê!! Hooo! - Als het u belieft, mijn beste man, een geheele kanne melk, melk zooveel als ge wilt. - 'k Ben er aan gefruit, dacht Brozen,... ‘nevens m'n neuze staat er 'en bubbel’! En hij keek schier of hij niet 'n zou krijschen... Maar de nunne was al bij een ander bedde,... ze 'n zou het niet gezien hebben. Ze gaan m' hier een dans gaan leeren! zuchtte Brozen, en 'k en hebbe de macht niet om op tafel te buischen... ‘Doctor Steenkiste’, ook een gestampte Bruggeling, kwam in de zale, en met z'n handen in z'n broekzak stond hij Brozen z'n buik te bezien... dien eendelijken buik die daar lijk een vatje tusschen twee ‘bierboomen’ lag. - Nè, zegt hij alzoo, wat komt die(n) brouwer hier | |
[pagina 276]
| |
uitmeten?... Heb'-je nog aantijden 'en beetje ‘aan den teuter gezeten’, dè man? vroeg hij al monkelplooien. Brozen herleefde toen hij dat Brugsch hoorde... - Ooo! ‘zoo zalden’, menheere, 'en keer op en weg... bij lastig weêre,... e'ja... 'k wil niet zeggen... als 't spokend heet is. - A ja, 'k kan 't wel peizen, titste Steenkiste, en zij-je nog alsan hoofdman van den ‘Derversbond’? - Ikke Menheere?... e'... zou'-je gelooven... dat ik dat vergeten heb;... 't zijn zooveel bonden den dag van vandage, en ze dweefelen je daar overal in;... e' mensch is zoodanig gebonden en verbonden dat je niet meer 'n weet alwaar dat 't begint en eindigt. - Je zijt man van de waarheid, antwoordde de doctor. Kom' zuster, wil'-je een handje geven, we gaan 'en keer die tunne ontsteken! En hij sloeg daar een soorte priem in dien buik, dat was lijk de krane... Brozen zag al de sterren, maar 't en duurde niet lange;... hij hoorde 't stroelen in den eemer. - Dat is een vatje ‘die’ loopt zonder 't zwik te lichten, sprak de geneesheer lijk in z'n eigen. - Maar... wat zou dat nu eigenlijk wel kunnen zijn? vroeg Brozen. Wat peis'-je gij Mijnheere de(n) docteur? - M'n verstand staat er op stille, veinsde de doctor met z'n ronde kaken en een paar deugenietsoogen; maar wat peis'-je gij dat 't zou kunnen zijn? - Ah Menheere, voor mij, ik 'n twijfele daar niet aan, dat is 'en beetje watergalle die me plaagt, maar met 'en spranke van ‘pluomnie’... daartusschen, en een g'heele invallinge van krachten. - Vent, je slaat den nagel op den kop, als je 't gagaan zeggen, jaa 't! Dat moet een sperke van ‘flumonie’ zijn of van ‘plumonie’... een van de twee. Maar 't en is geen watergalle, wel neen 't! 't is bier- | |
[pagina 277]
| |
galle, en goed geweten. En hem keerende naar de zuster fluisterde hij: geef' gij hem 'en slokske, als hij te vele klaagt. 'k Heb er nog compassie meê;... en 't is toch een veugel voor de katte. - Maar zeg' e'keer, Dokteur, binst dat 'k er op peizen, moe' 'k ik hier alzoo in m'n dood afwachten? Melk en alsan melk... dat is lijk om kalvertjes en kleene kindjes te paaien, 'ei Menheere? Steenkiste loech tranen, en in 't weggaan: - Enwel luistert, sprak hij, geen dreupels meer, 'en kleen sloksken bier mag er nog deure, in tij' van nood, maar alleszins zoovele niet meer als naar gewente; die 't g'heel z'n leven breed gepakt heeft moet 't in z'n ouden dag van vijftig jaar wat smalder leeren nemen. ('t Vervolgt). K. De Wolf. |
|