Biekorf. Jaargang 38

[p. 323]

Een soldatenbrief uit Spanje.
1809.

OP het einde van April 1808, stond de koning van Spanje, Karel IV, zijn kroon af aan Napoleon te Bayonne. Deze benoemde op 6 Juni 1808 zijn broeder Jozef, die tot dan toe koning van Napels geweest was, tot koning van Spanje.

Ten gevolge van deze benoeming brak in het schiereiland een algemeene opstand los; een nationale vergadering kwam bijeen te Sevilla in het zuiden van Spanje, daar Madrid door de Franschen bezet was, riep er tot koning uit Ferdinand VII, zoon van Karel IV, die in Frankrijk gevangen zat, en riep tevens de hulp van de Engelschen in.

Tegen de Franschen begon er een ware kruistocht, waaraan heel het volk deelnam. De Fransche troepen leden verscheidene nederlagen; ze verlieten Madrid, en hunne troepen die Portugal bezet hielden werden ook verdreven.

Napoleon verzamelde zijn beste troepen en viel met 180.000 man Spanje binnen. Hij behaalde drie overwinningen en was te Madrid op het einde van 1808. Hij zelf moest weldra Spanje verlaten, omdat Oostenrijk voorbereidselen trof voor een nieuwen oorlog tegen hem.

Maar in Spanje was de rust niet hersteld; het zuiden van het land bleef onbezet en de volksoorlog (guerilla) duurde voort, zooals blijkt uit den brief die hierna volgt. In den brief is er geen enkel zinteeken; voor de leesbaarheid hebben wij er eenige bijgevoegd.

Deze brief werd geschreven uit Toledo, een stad ten zuiden van Madrid gelegen op de Tajostroom. Talavera, waarvan er sprake is in den brief, ligt ten westen van Toledo, ook op de Tajo.

J.D.S.

[p. 324]

Uijt Tollet den 7 octobre 1809.

Seer Beminden Moeder, Susters ende Broeders Vrienden ende Kennissen.

Naer Ul. van herten gegroet te hebben, laet ik Ul. weten den staed den staed (sic) van myne goede gesondtheyd ende verhopen van Ul. het selve. Maer ook ik en kan het niet naerlaeten van Ul. wat nieuws te laeten weten van dat land van Spagnien, want wy hebben al vier a vyfmal in het vier geweest, maer ik hebbe Godlof noch altyd geluykkig ik en hebbe noch niet gequetst geweest, maer somtyds veele honger ende dorst geleden, koude ende hitte, ende somtyds moeten masieren⁽¹⁾ door de bergen dat wy somtyds by naer van dorst ende van moedheyd [vielen], want daer en sy anders niet als bergen, jae door het waeter moeten masieren tot drie viermael op eenen dag, ende ook den lesten slag die wy geslegen hebben heeft geweest aen de stede van Tallavera, daer en heeft in langen tyd geen sulken slag geslegen geweest, want de Spaeyaren en houden hun niet veele in de steden, want zy gaen tusschen de bergen en daerom is het geeheel moeilijk voor ons, want op de bergen hebben sy groote sterkten, want daer is van weder kanten veele volk dood geschooten ende geblaseert⁽²⁾ dat het onseggelyk is. Van sedert den tyd dat wy in dat land syn en hebben noch geen vier maenden onder het dak geslaepen ende ik vreese dat het noch niet gedaen en is, want wy draeyen om ende weder, want dat land is vol brugans⁽³⁾ want een soldaet en is niet wys dat hy hondert voeten achter blijft hy is voorsekert van dood geslaegen te werden van de boeren, daer mede eyndigt my nieuws, want het js onmogelyk al het nieuws te schryven.

Seer lieve moeder, susters en broeders, wilt my ook

(1) Marcheeren = gaan.

(2) Geblesseert = gekwetst.

(3) Brigands = straatroovers, vrijbuiters, vrijschutters.

[p. 325]

de jonste doen van my wat geld af te senden als het ul. mogelyk is, want ik hebbe veele armoede geleden by faute dat ik geen geld en hebbe, ende ook aengaende van het sertificat die mynen broeder versocht heeft het was onmogelyk van bekommen, maer ik peysen van met den eersten u een sertificat te senden als het mogelyk is, ende Yvo Lameire die is geblaseert aen myn syde en hy js nu in het hospitael, maer ik weet niet of hy syn consie⁽¹⁾ sal krygen ofte niet, en ook de coplamenten van Carolus Duvevier, hy js forrier onder het negen en vyftigste regiment, want ik hebbe by hem geweest in Vrankerijk maer het is een jaer geleden.

Lieve moeder, den brief die gy my lest opgesonden heeft, ik hebbe hem eerlyk ontfangen ende ook het geld, waer mede ik blyve ul. genegen soone met den wensch van een saligen hoogtyd van al dheyligen naer siele ende naer lichaem.

Actum desen 7 octobre, 1809, Franciscus de Klerck.

Adres: a Monsieur Monsieur de Klerck, soldat de la 45 regiment, 2 Bat^on, 3 companie, 2 division, eerste corpts de la grand armey de Spagnien an garnison de Tollet.

Seer lieve moeder, soo haest als gy den brief ontfangen hebt, wilt my sito weder schryven.

[Adres]

A Monsieur Monsieur Ludovicus Meeuws, Meester backker tot Ardoeye, arrondissement de Cortryk, departiment de la Lys, syto an Flander.

[Menin].

.......... N^o 12

[Bureau] Principal

[Armée] d'Espagne.

(1) Congé = verlof.