Biekorf. Jaargang 37

Mengelmaren

De Fricadellen te Yper

- Meistje, waar ga-je gij naar schole?

- Naar de Fricadellen!

De ‘Fricadellen’ is de volksche naam van de Stadsmeisjesschool in de Rijsselstraat te Yper. En die Fricadellen hebben een heele historie.

Tot in 1873 was die schole betrokken door de Lamotjes, d.z. de Zusters door Juffrouw van Zuitpeene Lamotte in 1752 gesticht op de Vischmarkt Die zusters verhuisden in 1783 naar het afgeschafte klooster der Augustinessen van O.L. Vrouw ten Bundere in de Rijsselstraat: de tegenwoordige Fricadellen.

Onder den schoolstrijd werden ze op 8 October 1873 door het gemeentebestuur, zonder eenige verwittiging, buiten gezet. Toen de gewapende macht binnen drong, was zuster Francisca juist bezig met vleeschballetjes te koken, fricadellen gereed te maken. 't Verbitterde volk wilde de mannen van de wet buiten jagen en smeet er naar met zuster Francisca's fricadellen.

En sedertdien is die schole de Fricadellen gebleven.

Zuster Francisca, (in de wereld Juffr. Pauline Schaepcooman) in geheel Yper gekend en geern gezien, is in het nieuwe klooster der Lamotjes (hoek der Wenninckstraat) op donderdag 12 November ll. overleden in den gezegenden ouderdom van 86 jaar.

(Vgl. ‘De Poperingenaar’ van 22-11-31.)

R. Hommelare.

De zunne staat op schragen.

Als de zunne water trekt, dat is: als er zware wolken boven hangen en dat ze striepen naar beneên schiet, dan zeggen ze:

- De zunne en gaat vandage niet onder gaan: ze staat op schragen [d.i. op die striepen].

Gehoord van een boerke van Bavichove.

[p. 384]

Die zegswijze herinnert mij een vers uit Mireille van Mistral. Maître Ambroise, de mandemaker, en zijn zoon gaan door 't veld (1^e zang). - Père, dit Vincent, regardez le soleil! Voyez-vous, là-bas... les piliers de nuages qui l'étayent? (Provencaalsch: Vesès,... coume lou nivo l'empielouno). En hij ziet er een voorteeken in van slecht weer.

N.

Vragen en antwoorden

Klinkaert. - Hierboven blz. 352, is er weer spraak van ‘Klinkaert’. De gegeven uitleg schijnt tot nu toe niet te voldoen en lost het raadsel niet op vervat in de zinsnede ‘'t is van te beven de Klinkaert’.

Te Ieperen bestaat de volgende zegswijze:

Van voren winkel

en van achter klinke.

Daarmede wil men beduiden: in 't voorhuis houdt men winkel, en in 't achterhuis houdt men in 't duikertje, herberg, en gewoonlijk herberg waar men niet erg met de zedelijkheid is ingenomen, gemeene herberg.

Zou de ‘Klinkaert’ nu niet kunnen beduiden: den baas dier herberg! Neemt men dien uitleg aan, dan is de zinsnede ‘'t is van te beven de Klinkaert’ verstaanbaar. Wanneer 't volk bedronken wordt en begint grof en ruw te zijn, 't is voor den baas van te beven.

M. Cocle

Verlang van leven. - 't Wierd gevraagd hierboven bl. 352, wanneer dat ze zeggen ‘Je gaat een jaar langer leven’ Te Brugge hoorde ik: ‘Als ge uw goeste doet, je gaat een jaar langer leven!’

D.S.

Te Becelaere zeggen ze 't anders. Als ge een koude huiveringe over u krijgt:

- De dood passeert over me, nog zeven jaar verlang van leven!

[L.D.W.]