Biekorf. Jaargang 36

Mengelmaren

- VAN dien end... zonder ende.

Dien end van 't vorige t^k, bl. 31, schijnt lijk maar 't begin te zijn van een geheel ende.

Te Lendelede spreken ze van 'nen end stoffe, 'nen end goeds, in den zin van den Roeselaarschen end. Maar 'nen end alleen en wordt hier maar gehoord als er dichte te voren al 't woord ‘goeds’ of ‘stoffe’ gezeid is: ‘'k Zou moeten goeds hên daarvooren, maar 'k ga wachten tot maandage [Kortrijkmarkt], 'k ga dan 'nen end koopen.’

M.S.

Te Meulebeke staken we onze drake - elders plakwaaier - op, en de lange draad die daartoe diende was 'nen end: ‘Hij heeft mijnen end gebroken.’ - In dien zin wordt het ook door De Bo opgegeven.

A.V.D.H.

En 't ander ende nu. - ‘Hij woont in 't ende’ gebruikt men te Passchendaele heel eenvoudig in den zin van: hij woont in het aanpalende huis, hij woont ernevens, rechts of links, mits de huizen aan elkaar gebouwd zijn. De Bo o. 't w. ende schijnt dien zin meer te beperken tot 't eerste of laatste huis van een reeks. 'k Heb hier nog nooit kunnen bemerken dat men er dien bepaalden zin bijdeed.

W.J.D.

Ende wordt ook gebruikt in den zin van: ingebeelde uiteinden van een werk. ‘Hij is neerstig genoeg, maar hij laat het al op de enden’ - gelijk een ploeger die neerstig achter 't peerd gaat, maar tenden 't stuk staat te klappen en zijn werk halfwege laat.

Wynghene.

H.P.

En laat uw zoeken dan ook op de enden niet, maar, gelijk ze te Becelaere zeggen [L.D.W.]: ‘Schept maar tot den enden uit’ d.i. totdat 't uit is.

B.

ZE gaan den dezen ook naar Blijdenberghe dragen! - gezeid van een dôon dien men lijk dood verlangde, waarvan ze lijk blij waren dat hij dood was.

(Belleghem).

R.

[p. 63]

- 'k Meende dat hij nog een beetje serieus was, maar 't is een kei waaraan dat er geen kammen en is! = vragen en zeggen en helpt niet, 't en is geen pak aan.

(Brugge)

L.

Dat is nog een spreuke met kei bij de andere die in Biek. (VIII, 16 en 157) geboekt zijn: G'en kunt geenen kei vlaên, en: Zij eten hun wittebrood voren: zij zullen later misschien keien koken, om jeugd te trekken.

- 't Is koud, vrouwke.

- Ja 't Mijnheere, 'k zou 't vier in mijn herte begraven, zeide een oud wijveke tot Oostcamp

JC.

- 'k Komen naar huis al krijschen. - Gezeid al inkomen met een ijdel teele die men wederbrengt nadat men ze gehad had al lachen (d.i. vol met goê dingen).

(Watou).

- 't Is op alle maten-van-Vlaanderen een goê jongen d.i. geheel en al, teenemaal goed.

(Watou)

W.

Als een peerd zweet 't is teeken dat het met betooverd en is, zeggen ze te Stalhille.

A.V.W.

- Een beetje te allen kante zal men nog hooren: Hij en kan niet zweeten, hij is betooverd: van menschen en peerden gezeid.

ALS een kind krijscht te Becelaere, plagen ze 't om het te doen uitscheên al zingende:

Speleman spelemanzoentje
ons kindjen is zoo zoete
en is zoo ziek
en 't eet zoo geren pampoentjes!
maar 't mag de kernallekes niet!

[L.D.W.]

[p. 64]

Te Dudzeele wordt het volgende deuntje gezongen tegen schreemende kinders;

Tjonke, tjonke, de vijle gaat aan,

't Avend gaan 'me dansen!

Me zun [zullen] geen speleman noodig hên,

N...... gaat onze speleman zijn.

Op N... wordt de name van 't greemende kind gezongen.

J.D.L.

- 't Deuntje verschilt entwat van 't gene dat vroeger alhier (X, 234) geboekt werd; de laatste reke luidt aldaar: Ons Jantje zal wel tjonken. Tjonken (De Bo) is: slecht spelen op een snaartuig en een tjonker is: een slechte viool of een slechte vioolspeler. Daarbij komt nog de spreuke vroeger alhier (X, 109) opgeteekend: den tjonker steken d.i. schreemen.

Snaren is bij De Bo een onzijdig werkwoord en beteekent: neerstig en spoedig zijn, gesnarig zijn. Te Brugge is het ook bedrijvend gebruikt in den zin: heimelijk nemen, nemen in den duik (en alzoo ook in haaste) b.v. een borreltje snaren. - Hij had er eentje gesnaard: 'k gerook het aan zijnen asem.

[K.d.F.]

En ze zeggen dat nog anders ook, te Brugge en elders, als ze er eentje snaren in d'herberge alzoo te midden den dag in 't voorbijgaan of 's avonds om 't kaartespel te sluiten. Z'en doen 't niet aan den toog: dat ware tegen de wet, maar in de keuken of de achterplaatse: dat is... volgens de wet. - Maar Sander, ge kunt dat nu zeker alzoo niet meer, een slaapmutske pakken eer dat ge naar huis gaat! - Toch, toch... 'me gaan 'ne keer naar 't kind gaan kijken.

B.