Ontdek... het Vlaamsch!
- ‘Ze’ hebben zoodanig veel ontdekt buiten Vlaanderen dat z'er van sprieteloogen en niet meer en weten wat vreemd is en wat Vlaamsch is. Ge zoudt waarlijk peizen dat 't eromme gedaan is, dat ze lijk 't Vlaamsch willen vergeten en doen vergeten, om het dan op een koelen nuchtend weer te kunnen ‘ontdekken’ zeker,... en met een ‘nieuwe’ vondste te pronken? Ge moet alleszins eerst naar Sint Job gaan dienen, als ge wilt peuren achter 't Vlaamsch in hun opgeroerden taalvijver. ‘Er is in hem [X, dichter] een vehemente drang naar leven dat koncentratie zoekt, dat kristaliseeren wil tot het kontemplatieve. Is dit niet de grandioze, niet te miskennen dualiteit van ons Vlaamsche temperament?... Stille poëzie, soms wat laborieus van verwoording... doch waarin al de registers van het gevoel in grand jeu openstaan’. En zoo voort: met een glas ge proeft een tonne. Alzoo zwijgen ze 't dood, ons levende Vlaamsch: gelijk kinders, opgefaarsd van hooveerdij omdat ze vereuverd zijn, niet en willen spreken van vader en moeder die van kleine gestaatheid waren. Zij krophalzen dan met de ‘vitaliteit der jonge dichtersgeneratie’. Zij kennen een lauwer toe aan W. ‘omdat hij er in gelukt is het zoo hinderlijke Vlaamsche landschap op den achtergrond te duwen’ zoodat zijn boek nu ook voor Pan-Europeeërs leesbaar en interessant is. Want het is broodnoodig ‘dat de Vl. literatuur uit het marasme der patronaat-atmosfeer oprijze, de banale motieven harer debutanten-periode verlate,... dat ze op een intense en definitieve
manier een kosmisch karakter verovere...
De meteorologische bulletijns van Streuvels en zijne epigonen, evenals hunne dialectale orgies hebben de groote massa der intellektueelen van onze Vl. literatuur weggestuwd en hebben het krediet onzer kultuur in neutrale oogen stellig verminderd.’ - Daar zie! we weten 't nu: Gezelle's werk is één groote dialectale orgie, en Streuvels ook een dialectale orgie, en... en zijn 't soms die ‘dialectale orgies’ niet die, over heel 't dietsche spraakgebied en daarbuiten, bewonderd zijn onder 't schoonste dat in onze tale gedicht en gezongen is? 't En zijn alleszins de ‘neutrale orgies’ niet van die mannen van den hoogen oremus. Ze willen zij bier brouwen met 'n we-
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd
