Biekorf. Jaargang 35

‘Zoetelieve Gerritje’

UIT Haarlem (N. Rijksstraatweg, 208) ontvangen we met uitnemende veel genoegen het volgende deuntje en medegaande opmerking betreffende 't liedje boven (bl. 277-278) vermeld:

Dat gaat naar den Bosch toe,
Zoe - te, lie - ve Ger - rit - je,
Dat gaat naar den Bosch toe,
Zoe - te, lie - ve meid!

Zeer geachte Heer,

In de jongst verschenen aflevering

[p. 319]

van Biekorf liet U een rijmpje afdrukken, dat groote overeenkomst vertoont met het in Noord-Nederland algemeen bekende gezelschapsliedje: ‘Dat gaat naar den Bosch toe!’, waarvan ik U het eerste versje toezend met de wijs, waarop het gezongen wordt. Ik vond de laatste opgeteekend in ‘Melodiën-Gids’, bewerkt door L.H. Deelman, uitgave van J.D. Dijk te Groningen.

Hier en daar worden de 1^e, 3^e, en 7^e maat gezongen, alsof er enkel achtste noten stonden.

Het tweede versje luidt:

‘Wat zullen wij daar drinken,

Zoete, lieve Gerritje,

Wat zullen wij daar drinken,

Zoete, lieve meid!’

Het derde:

‘Brandewijn met suiker,

Zoete enz.

Brandewijn met suiker,

Zoete enz.’

Hierop volgen dan de laatste twee versjes, zooals Uw medewerker die geeft op blz. 278.

Mij lijkt, in verband met den overigen tekst, de lezing meid beter dan mei.

Misschien, dat mijn mededeeling het muzikale geheugen van Uw medewerker wat opfrischt en de ‘voois’ van dat liedje weder in zijn herinnering doet opborrelen. Wellicht, dat er onder de lezers van Biekorf zijn, die de wijs van dit spellewerkers-liedje, zooals dat om Yperen heen, gezongen wordt, willen mededeelen, indien ze van de Noordnederlandsche afwijkt.

Haarlem, 7 Oct. '29.

P.S. Met vr. groet!

J.D.H. van Uden.

Zeer vriendelijk!

Wat nu den zang betreft, iemand uit Yper zal wel weten te zeggen of deze bovenstaande deun eenigszins trekt op den Yperschen.

De zeg zelve van 't liedje blijkt ongetwijfeld ouder te Yper en jonger te Haarlem (althans in de onge-

[p. 320]

lijkende deelen); en de Ypersche zeg wel zóóveel ouder als dat ‘pap met zilveren lepels’ oudewetscher luidt dan ‘brandewijn met suiker’. Niettemin blijken ook de twee opstellen vast te behooren tot één verwantschap. ‘Zoetelieve Gerritje’, ‘zoetelieve mei’, en de gelijkzaamheid der 2 laatste ‘versjes’ of schokskes niettegenstaande de verre afgelegenheid der beide streken waar deze twee opstellen voorkomen, niettegenstaande ook het groot verschil van ouderdom onder de twee vermelde opstellen, zijn te eigenaardige brokskes om toevallig her-en-der onafhankelijk dezelfde geworden te zijn.

In 't bezonder: of ‘meid’ beter is dan ‘mei’? In 'n jonger opstel als dat van Haarlem, ja ‘'t doet beter’, ja; in een ouder als dat Ypersche, neen. Trouwens als bestanddeel uit een oud liedje klinkt ‘mei’ veelmeer echt: immers hoeveel verschillige keeren komt ‘mei’ niet voor in onze oude volksliedjes, nl. als 'n gemakkelijk woord in het voegen, welke bovendien altijd doet denken op gedane werk, kermis en leute. Daarbij, ‘meid’ is nooit in het westvlaamsch gekend geweest: 't zou er ‘meise’ geworden zijn of ‘meisen’; en ‘meise(n’ onder 't volk is dannog liever dochter te zeggen en niet jongemeid; zelfs ‘meid’ (dienstmeid), is te Brugge tot ‘meise’ bedegen, en heeft buiten Brugge nooit ‘maarte’ kunnen verdringen.

L.D.W.