Biekorf. Jaargang 35

De oorlog in Dickebusch en omstreken
(Vervolg van 1922-1928, XXXIV, 350).

XV. Nieuwe voorzorgen.

1915. Maandag den 18ⁿ in Zomermaand. Ten tienen vertrekken 12 meisjes uit Dickebusch (waaronder 3 vluchtelingskes) naar Wisques, twee stonden gaans over S. Ommars' (PdC.), waar ze voornieten gaan binnenzijn: 'n werk van Hare Hoogmogendheid onze Konninginne van Belgen. 't Is 'n weezenhuis gehouden door de Zusters van S. Juliaan's (op Langemarck), met als geestelijk, in een eerste begin E.H. Declercq 'n leeraar uit Yper, en laterhand E.H. Delaere herder van S. Pieter's ook daar. De kinderen worden gehaald, en met zelfgerijtuig naar Hazebrouck gevoerd. Wat traantjes worden gelaten, maar anders alles gaat wel. De kwatongen: voorzien er veel ongelukken tewege; maar 't zal een tijd komen, dat zij diezelfde gaan zijn die schoonst komen spreken om haar eigene kinders ook derwaard te krijgen. We vernemen allicht dan, dat 't, in een eerste, aan die meisjes daar aardig gedaan heeft, immers nu ze zoo

[p. 27]

lang, af-van den band en ontboeid geweest waren en gewone gemaakt aan alles te mogen; maar ze zijn algauwe tevreden geworden, trouwens van aldaar meer gelukkig te zijn.

Drie grachten van de vier, zegt men, zijn door de Duitschers hernomen. Altijd zoo, weg en weere: dat wordt als een weven, die oorlog!

Dezen morgen alhier 'n katholieke engelsche overheid begraven. Van de vier broêrs die ze waren, alle vier in gezag, zijn er drie al gesneuveld, en stond hier de vierde voor 't graf.

Den 19ⁿ in Zomermaand. Zaterdag. Bommen op Vlamertinghe.

Sedert drie weken is onze 2^e legerstandoverste, 'n driftheer of luitenant, weg. Er is een 3^e gekomen daarna, een botte kerel: altijd maar bijten en verwijten op 't volk. Thans hebben we 'n 4ⁿ: niet lastig maar gerust-in-den-Heere; en met 'n eersten-goên taalman, Heer Muishondt uit Gent, die thuis is te Dalle's.

De doorlaatbladen moe'-je nu van den landwacht-overste halen, en laten afteekenen bij den eigenen burgemeester en bij den kolonel of vaandelheer van Yper.

Zondag in Zomermaand, 20ⁿ. Vele volk in de missen: de eerste mis, in de kerke... met geluid van 't geschot op de vliegers; evendaar dan ten 9ⁿ en ten 11ⁿ door den engelschen geestelijk'; ook ten 9ⁿ op 't hof te Cyr. Lamerant's, door den belgschen krijgsgeestelijke Belpaire; en 2 missen te Vdpeereboom's op hun heerenverblijf, door E.H. Peeters, even van 't leger, en zeer welgekomen bij het volk aan de Kruisstrate.

De engelsche Friends Ambulance United (F.A.U.) van de Aide Civile belge of ‘Belgschemenschen's hulpe’, komen thuiszijn in de woninge van wijlen A. Ghyselen. Vandaar zullen zij de zieken in den omtrek bezoeken; ook, thunnent-daar-thuis, gaat het volk mogen gaan geneesheeren vinden. Ze zullen er lange verblijven, en ze zullen veleveel deugd-

[p. 28]

doen hier in de streke immers, waar het anders ontbreekt al zoo lange aan menschelijk heul.

Heden-achterhalfdag is onze koninginne geweest op den Scherpenberg.

Den 21ⁿ. Maandag. Geheel den dag troef op de vlieggetouwen; en achter halfdag bommen op Vlamertinghe en den Brandhoek en bij de Potente.

Ten negenen, is 't gang voor 30 knechtejongentjes, den helft van Dickebusch, en den anderen helft van Krommenelst en Kruisstrate, bestemd allemaal voor de leergaarden in het Fransche. Met 4 zelfgerijtuigen gaan ze eerst totaan Hazebrouck, en vandaar op het spoor. Die mannekens zijn ervan door, gezind lijk 'n haze; achter twee dagen zijn ze geland te Parijs. Daar werden ze binnengedaan; in 'n verbei dat er voor hen zou, te boere entwaar, een leerhuis gereedgemaakt worden. Met 'n begin 't en viel nietwel mee: want velen onder hen kregen de roô-koortsen, en verschillende erg ziek. Eentje is gestorven. En nochtans ze waren er walgedaan, moederlijk bezorgd door de Zusters van S. Joseph uit Yper. De ziekte nam eindelijk af, en achter drie maand hebben ze dan mogen vertijkelen voorgoed, naar Rosay bij Mantes (S.-O.) waar zij allegare geren geweest zijn.

22ⁿ. Dinsdag. Met den vroegen morgen weerom geschot op de vliegers. Twee uitgeschoten bommen die niet waren ontploft, vallen neer bij de Plaatse.

Na eten halfdags, trek ik met m'n gebuur van De Clytte naar Kemmel. Velemeer buischers dan laatstmaal; en 'n beetje overal. Heel den tijd bommen: aan de W^e Huyghe's, Lamerant's, Van Haecke, en meer Vierstratewaard. In 't keeren zie ik 'n bomme neerploffen op 50 meter van mij.

Ten zevenen 's avonds, valt de Engelschman aan op het Hooghe. Geweldig gedonder. Op 'n oogenblik zeven vliegtuigen ineens. ('t Is later nog gebeurd van elf in 'n trek). 't Gebuisch rommelt voort, en zoo tot halfnacht. Onze buischers van Dickebusch zijn er

[p. 29]

dapper ook bijgeweest: één-van mijn ruiten is in, van den daver. 's Anderendags vertelt mij Father O' Connor, dat niet alleen het Hooghe en de Vinck's, maar ook 't Bellewaerde-hof weer aan de Engelschen zijn.

('t Vervolgt)

[A.V.W.].