Biekorf. Jaargang 33

De oorlog in Dickebusch en omstreken
(Vervolg van bl. 286).

1916. Dinsdag, den 4ⁿ in Bloeimaand. De burgemeester krijgt mare dat alle jonkheden van 18 tot 25 jaar, tijd hebben tot den 15ⁿ dezer maand om hen te gaan aangeven voor-in 't Leger, zooniet ze worden aanzien als weerspannig en steigeraar.

Woensdag, 5ⁿ. De belgsche legerherder komt voor de laatste maal mis lezen. Dezen avond zijn ze weg naar Kalei, immers ter ruste en om hunne geschotten te herstellen die trouwens veel afgezien hebben van alzoo negen maand-lang gestadig onder handen te zijn.

Ten achten, de Duitschen opnieuw aan den slag: nog een keer met die onmenschelijke verstikwasems; waaraandank zij nu ‘Hoogte 60’ wederom baasworden. De Engelschen, die nog met een striepe komen tot 10 minuten of stekken over Zonnebeke, oordeelen dat hunne stand hier begint gevaarlijk te zijn, dewijl zij daar te vernepen in zitten. Daarom, vermanen ze de menschen uit den Westhoek over Yper, van aanstonds er de streke te ontruimen; en dan, laten ze den Duitschman toekomen tot aan den Frezen-

[p. 316]

berg. Ook te Yper worden de overblijvers gemaand dat ze de stad te verlaten hebben; 't schijnt dat er zoo nogwel een 300 in dat schrikkelijk moordgat nestelen. Die de laatste eruit komt is E.H. Delaere de herder van S. Pieter's. Men vreest danig voor Yper; en 't volk, dat altijd meest gevoelt wat er hem naast bezeert, geeft het lijk-op voor den oorloge.

Een droevig dingen is 't ook voor onze boertjes. Albij àl hunne wei'en liggen opengekneed van de legermanspeerden, zoodat men er geen gras meer gewaar en is; en verder, wat er nog gave toogt, wordt effenaan bezet door nieuwe trappelaars die er te grazen gesteken worden. Totzelfs de landegroeite wordt door de peerden afgeknauwd. En nu staan onze menschen zonder teten-schier voor hun vee, waarvan ze dan stuk-voor-stuk gedwongen zijn af te steken tegen 'n spotgeld. Ga' maar opspraak maken daar waar het houdt, of houdt-zoogezeid; eenige overliên zijn er die u gaan aanhooren, veel anderen gebaren van niets, enkelen zelfs gaan u uitlachen. 'k Weet hier een hof van 40 gemete: ze 'n gaan er geen 3 koeien uit houden. En effenop is het zoo.

't Gaat wel van de bommen vandage: geen-eene.

Den 6ⁿ. Donderdag. 'k Hebbe misse- en nuttebrood gekregen uit Belle.

Kolen: 'n zijn er nievers te vinden. 'k Ben aan mijn laatste schuppe, en kan enkel nog cokes of wasemkolen krijgen, 20 wicht-maar op al.

In den morgen doop ik een kind van Brielen, waar dat er ook haast-niemand meer thuis is. De menschen komen-naar-de-kerke naar Dickebusch.

Mijn oorlogsgasten, uit mijn huis, hebben een duikhol gemaakt in de weide tenden mijn hof. En gisteren gedaan, vandaag-al in dienste. Ten tien'-en-half immers in den voor-halfdag, een groote bomme vanal den kant toe van Wytschaete, toevallende in Thevelin's weide over de kerke. Drie stekken nadien een tweede: 'k hoore ruttelinge op mijn dak; loope zien; en rape in mijn hof twee stukskes ijze-

[p. 317]

ringe op, gloeiend. heet. Zeere, naar 't schuil. Met drie krijgslieden zit ik daar, meer dan een gansche stonde. Intusschen, omtrent alle vijf stekken, een ijselijk gezoef en een gruwelijke ontploffinge. Voorvaste niet verre: want telkens veel te dichte, volgt er een gerinkel van pannen en glas, met gestuif bij van aarde en van ijzer. Tien bommen in 't geheele. Achter nog een klein stondvierde beidens, kijken we boven, en zien ook andere bevreesde gezichten die uitsteken. Haast-àl de bommen zouden omtrent de kerke gevallen zijn. En zoo is het òòk, is-'t zoo-ook. Heel 't bidgebouw hangt inderdaad ééndikte vol zwarten stinkenden rook. De laatste bomme kwam toe in 't kerkhof, twee meter af van den kerkwand: ze boorde er een put, 1.25 m. diepe, in de grafsteên var? de Debaene'n . De stukken sprongen alom. De kerkwand staat ellendig om zien: heel gekuild en gebuild. Dan onze schoone geschilderde ruiten zijn glad-aan-de rampe: de twee laatste zijn uit, de 3^e en de 4^e zijn-'t half, zoodat er geen herstellen meer aan is; alleenlijk de eerste is nog iets. Binnen: ten gronde, àl plak van de zolderinge; ook in de sakristie'n, namelijk in de gerwe- en de bergzale, ruiten uit, en alom bucht en ijzer onder de voeten.

Gisteren is te Yper de S. Niklaaiskerk gebrand. Vlamertingh-kerke is enkel een beetje geschonden van 't smijtschroot.

Wat er op handen is, 'n weten we niet: maar de vechtegrachtmannen staan dezen avond buitengewone gevurig.

7ⁿ. Vrijdag. lu Vrijdag: 140 HH. Nuttingen,

Heel den nacht hoorde men hard de geweren. Tegen den drie'n zijn 't de buischers en schrooters: en hevig. Ongetwijfeld een aanval. Opgestaan en gaanzien in de weide: 't was een schromelijk geweld. Doch met den vroegen het stilde.

Ik hoore dat 't zouden de Engelschen zijn die ‘Hoogte 60’ in d'zin hadden: ze'n hebben ze toch niet gekregen.

[p. 318]

Anders, zulk een schoon weêr al; en warm; en de wegen zoo goed. Welk een verschil tusschen de werken van God en dan die van de menschen.

('t Vervolgt).

[A.V.W.]