Biekorf. Jaargang 33

[p. 63]

Mengelmaren

Boekennieuws

P. Allossery. Het Gildeleven in vroeger eeuwen. Brugge, Moens, 1926, in-8ⁿ, 260 bl. = Fr. 12,50.

Van een eerste uitzoekinge. bestemd voor 'n leergang, heeft E.H. Allossery gemaakt een heel boek-hier tot 'n ‘volledige handleiding’. En deze handleiding is geworden metterdaad een dik-opeengestapelde berg van niet-zeg-gelijk-hoeveel bezonderheden uit het verleden van vooral de vlaamsche ‘gilden’, nl. van alles wat betrof hunne inrichting, hunnen gang, hunne werking op de verschillende gebieden van 't openbaar leven. In zijn geheel iets nieuws totnutoe. En iets groots. Er komt daarin ook een hoofdstuk voor over de wording der ‘gilde’, insgelijks een over heur verval; dit laatste hoofdstuk vaneigen veel duidelijker dan 't eerste,... doch Steller 'n heeft het nietveel op ontwikkelingsgeschiedenis, en daar waar eenzulke behoefde b.v., in dat eerste hoofdstuk voornamelijk, daar volgde hij nogal gemakkelijk - misschien een beetje àl te gemakkelijk - de vooropgemaakte stellingen van G. Des Marez.

's Stellers meeste verdienste is zijn machtige aaneenschakeling van honderden leerzame en boeiende daadzaken, telkens, dus evenook honderden malen, nagezien waargekeurd in zooveel onzer stedenverledens... Ja gewis leergang en aanleerlust steken nog altijd door in het werk, en men ziet dat er oprecht een gevaar was daardoor, dat het leerwijze er soms boven 't voorwerpelijke groeide, een gevaar-nog dat voor het oorbeeldige al 't ander moest zwichten. Doch 's Stellers naaste bedoeling was toch geschiedkundig: het stond hem bestaaktelijk vóór ‘het ambachtsleven in zijn voornaamste uitingen te schetsen’ (bl. 252). Hij heeft dit werkelijk volbracht, zelfs een beetje streng-stelligerwijze (meer dan wel redekundigerwijze) zoodanig dat ‘het goed’ van dat ambachtsleven en ‘de misslagen’ tevens - rechts de stof van zijn leergang (bl. 252) - enkelmaar tusschenin en eerder bedoken door hem zijn aangewezen geworden.

Eén dingen slechts doet wat vreemde. Dat ‘Gildeleven’ door P.A. hier geschetst, is het wel 't leven-voordezen van wat-zal-geweest-zijn ‘de gilde’? of is 't niet eerder het leven van wat- nu-mag-worden- aanzien als weleer- ‘'n gildebegrip’ (voorheen hier verwezenlijkt in ‘ghilde’, in ‘gheselscepe’, in ‘ambocht’, in ‘neringhe’, in ‘busse’ of nog anders, allemale dooreen)? 't Schijnt liever

[p. 64]

dit laatste. 's Stellers zending was 't niet van eindelijk het zoolangbetrachte hoofdwerk te maken waarin we den aard en 't rechtskundig ontstaan van de eigenlijke ‘gilde’ eens voorgoed zouden uiteengezet zien; doch hij had misschien goed gedaan ons openlijk te zeggen: 'k bespreek maar ‘het gildegeestleven’ en niet ‘'t gildeleven’ zelf, en dan ook gaandeweg hier en daar aan te duiden wat in den tijd duidelijk ‘gildachtig’ was, wat duidelijk niet, en wat duidelijk een-beetje-van-beide is geweest.

Alleszins een sterk werk toch; gesteund op tweederhandsgronden of op reeds-uitgegevene haudvesten, maar steeds met aanduidinge en bespreking dier-allen. Zeer nuttig teweeg 'voor honderden lieden, sprekers, leeraars, uitzoekers, lezers. Ook voor geschiedkundigen; maar voor dezen ware daarbij nog te wenschen geweest - wat thans hier ontbreekt - een boekwezenschouw van de zake, en een inhoudwijzer van 't werk.

'n Kleinigheid nog. Onder de gildeschutsheiligen (193-197) mogen worden bijgevoegd, voor de Biervoerders van Brugge: de HH. Ontcommere. Agniete en Godelieve (vgl. Biek. 1913, xxiv, 96-103).

L. De Wolf.

_* * _*

Primitive Culture. An international Journal devoted to the Study of Social anthropology. ‘Editor’ Paul Radin, New-York City: ‘Associate Editor’ Frans M. Olbrechts, Mechelen (39, Leopoldstraat) Belgium: - Doll. 3,50 a year.

Onder ‘the articles ready for the printer’: F.M. Olbrechts The altitude of Flemish Medicine-Men towards Religion and Science.

Deze laatste Steller is een onzer Biekorfvrienden uit 't vreemde. (Van hem was er sprake in Biek. 1925, xxxi, 48). Dank aan een reistoeleg te New-York verblijvende, heeft hij liet, zien we, met bekwaamheid en stoutheid aangedurfd om vlaamsche wetenschappelijke volkskunde (in 't engelsch) in een allerlandsch blad te doen aannemen.

Hem wenschen we geluk en volherding; wenschen we hulpe van hier, en bijval alom: ter eere van Vlaanderen en ten behoeve van echt-wetenschappelijke volksleer.

L.D.W.