Biekorf. Jaargang 33

Straf van nalatige politiedienaars

OP 19 December 1522 werden Steven vanden Houtte en Donaas van Ackere, beiden politiedienaars te Brugge, wegens nalatigheid in het vervullen van hun dienst, door de schepenbank aldaar vrij hard gestraft en daarenboven uit hun betrekking ontslagen. Kort te voren immers waren zij gelast geworden om iemand die van een misdrijf beschuldigd was, onder zorgvuldige bewaking, naar de woning van den plaatsvervanger van den burgemeester van de gemeente te leiden. In weerwil van dit uitdrukkelijk bevel, hadden zij den bedoelden persoon alleen en ongehinderd naar het bovengenoemd huis laten komen, zoodat hij in de gelegenheid gesteld werd om de plaat te poetsen. Daarna werd de aangeklaagde in

[p. 15]

hun tegenwoordigheid door den plaatsvervanger van den burgemeester ondervraagd; hij bekende sommige groote diefstallen, viel op de knieën en bad om genade. Niettegenstaande zij toen opdracht kregen om den misdadiger in verzekerde bewaring te brengen, verwaarloosden zij denzelven met de handen vast te houden; aldus gelukte het hem uit het rechtsgebied van de stad te ontkomen en op een gewijde plaats te vluchten.

Dit verzuim kwam de nalatige politiedienaars duur te staan. Zij werden ten eerste veroordeeld om den schout, alsmede den burgemeester van de gemeente of zijn plaatsvervanger, om vergeving te vragen op één knie; vervolgens om in de aanstaande processie generaal mede te gaan, blootshoofds en ongegord, met een wassen kaars van één pond, daarna mis te hooren, hun kaars in de kerk achter te laten en aldaar de heeren van de wet andermaal om vergeving te bidden. Ock moesten zij elk honderd pond parisis betalen bij wijze van profijtelijke betering. Verder werden zij onderscheidenlijk tot een bedevaart naar Keulen en Rome veroordeeld. Eindelijk werden beiden niet alleen uit hun bediening van politiedienaar ontzet, maar ook voor altijd tot soortgelijken werkkring onbevoegd verklaard.

‘Ghedynghet eenen specialen heerlicken dynghedach, sVrydaechs 19 in Decembre 1522.

Ten heerlicken dynghedaghe ghehouden ter vierschaere van Brugghe den 19^en dach van Decembre 1522, zo waren aldaer wettelic ontboden ende ghedachvaert Stevin vanden Houtte ende Donaes van Ackere, beede scadebeletters vander voors. stede, verweerers, jeghens ende ten verzoucke van dheer Simoen de Boot, wettelic stedehoudere van dheer Stevin van Praet, burchmeestre vanden coursse vander voors. stede, uter name vanden gheheelen coursse ende gheheelen lichame van diere, metsgaders joncheere Jacob van Halewyn, scoutheeten

[p. 16]

der zelver stede, uter name van onsen harden gheduchten heere ende prince, metten zelven burch. meestre ghevoucht, heesschers, ende hemlieden heesch annegheleyt, hoe al wast zo dat zy ende elc zonderlynghe, volghende den eedt die zy deden in tbezweeren van huerer officie, sculdich waren ende behoorden wel ende getrauwelic te doene ende vulcommene tghuent dies hemlieden by myn heeren vander wet ende den burchmeestre vanden coursse ofte zyn stedehoudere ghelast ende bevolen wordt, zonder dies te zyne in ghebreke of neggligencie ofte ooc eenich port, faveur ende dissimulatie daerinne te doene, up groote ende criminele punitie, dien nochtans nietjeghenstaende de voors. Stevin van Houtte ende Donaes van Ackere, die over zekere goeden tyt scadebeletters van deser stede gheweist hadden, naerdat te zekeren daghe voorleden de voors. stedehoudere van mynheere den burchmeestre vanden coursse hemlieden ende elck zonderlynghe ghelast hadde diligencie te doene, omme een persoon (die belast ende gheaccusseirt was van cryme) te vanghene ende by hem te brynghene handtvast ende wel bewaert, hadden den zelven persoon alleenlic ghezeyt dat hy jeghens den burchmeestre zoude commen spreken, latende hem alzo. contrarie hueren laste alleene gaen zonder houdden, tot den huuse vanden voors. stedehoudere vanden burchmeestre, ghevende hem alzo occasie tontrakene ende zynder vaerden te loopene; dat noch meer ende aerghere es, naerdat dezelve stedehoudere vanden burchmeestre hem in huerlieder presencie gheexamineirt hadde ende zy ghehoort hadden dat hy zekere groote dieften kende, vallende up beede zyn knyen en biddende om gracie ende dat hemlieden dezelve stedehoudere ghelast hadde handt an hem te slane ende wel verzekert in vanghenesse te leedene, hadden dien noch al nietjeghenstaende den zelven persoon alleene laten gaen, zonder an hem te commene, tot voor de deure up strate, aldaer

[p. 17]

hy ontrochte ende zynder, vaerden liep tot up tvrydom vander kereke; al twelcke, zoot vehementelic te presumerene dede, zy frauduleuselic ende wel wetende hadden laten ghescieden, meenende den voors. persoon daermede te sauverene van openbare correctie ende eeneghen dryncpenninghen van hem te ghecryghene ofte emmers ten minste hadden hem occasie ghegheven wech te loopene, zodat by huerlieder faulte ende negligencie justicie niet vulbrocht wesen en mochte, ter causen vanden welcken zy naer rechte behoorden te lydene zulcke correctie als degheune die wechgheloopen was zelve lyden zoude indien hy in handen ware; nemende midtsdesen de voors. heesschers conclusie dat men de voors. verweerers ende elc zonderlynghe sculdich was ende behoorde te rechtene metter galghe ende metten baste ende hemlieden alzo te brynghene vanden live ter doot ofte dat men hemlieden anderssins behoorde te corrigierene criminelic of civilic, ter discrecie van scepenen naer de qualiteyt vander mesdaet.

Ende naerdat de voors. verweerers in huerlieder andwoorde ende excusatie al in tlanghe ghehoort ghezyn hadden, daerby dat zy hemlieden jeghens den voors. heesch gheenssins stellen noch opposeren en wilden, zegghende dat zy hoopten de zaken daerinne verclaerst zo claer thuerlieder laste niet ghebleken zynde als den zelven heesch dat innehoudt ende begrypt ende zonderlynghe dat nemmermeer bevonden werden en zoude dat zy eenichsins in fraulden gheweist, biddende nietmin van tghuent dies zy hierinne mochten mesdaen hebben ghenomen te zyne in gracien ende submissien, presenterende al te vulcommene wes in beterynghe van huerlieder mesdaet gheordonneirt zoude wesen,

so waren hendelic, ter manynghe vanden heere ende by vonnesse van scepenen, de voors. verweerers ende elc zonderlynghe ghecondemp neirt, alvooren myn voors. heere den scoutheeten, uter

[p. 18]

name van onsen harden gheduchten heere ende prince, metsgaders mynheere den burchmeestre vanden coursse ofte zyn stedehoudere, uter name vanden coursse ende lichame van deser stede, verghevenesse te biddene up huerlieder een knye van tghuent dies zy jeghens justicie mesdaen hadden; voort noch te gane in deerste processie generale die men binnen deser stede draghen zal, blootshoofts ende onghegordt, met een keersse van eenen ponde was inde handt, de messe te hoorene - ende de keersse daer te latene ende thenden der messe den heere ende der wet aldaer anderwaerf verghevenesse te biddene; voorts noch te ghevene ende te betalene in proffitelicker beterynghe elc hondert ponden par. ende bovendien te doene een pilgrimaige, ten wille ende vermanene vander wet nu zynde of naermaals wesende, te wetene de voors. Stevin te Cuelene ende de voors. Donaes te Roome. Ende bovendien waren dezelve Stevin ende Donaes ende elc zonderlynghe gheslaect ende verlaten van hueren officien van scadebeletterscepe ende verclaerst onable ende inydonne zynde omme nemmermeer zulcke of ghelycke officien te bedienen. Actum als boven.’

Brugge, stadsarchief, register van de vierschaar over de jaren 1520-1528, blz. 135 V.-136.

R.-A. Parmentier.Z