Biekorf. Jaargang 31

Barren

WOUBRECHT van Brugge, of Galbertus Brugensis, schreef in 1127-28 de Geschiedenis van den moord gepleegd op Karel den Goede, en daar lezen wij:

Walterus, miles ex Sarran.

Sarran, nu Zarren, is de datief van den riviernaam de Zarre.

Om ons rekening te geven van dezen naam, zullen wij trachten de plaats te vinden die hem toekomt in eene reeks riviernamen die er in werkelijkheid, of ten minste in schijn mede verwant zijn.

Sara (ook eens Saravus) = die Saar, zijtak van de Moesel. La Sarre is daarvan eene jonge en dialektische verfransching.

Sara, bij Flodoard, 10^e eeuw = la Serre. zijtak van de Oise. Ook een dial. vorm; zuiver fransch zou zijn la Sère. Vandaar

[p. 245]

waarschijnlijk, als verkleinwoord, le Seron, die uitwatert in de Henemont, een zijtak van de Méhaigne.

Saare, een riviertje dat zich te Saarmund vereenigt met de Nuthe, een zijtak van de Havel, in Brandenburg.

Sara, klein riviertje in Italië.

Sare is ook de naam van een dorp in 't Zuiden van Frankrijk (Basses-Pyrénées).

Uitgebouwd met een -io-suffix:

Sarius, Rav. = Serio, zijtak van de Adda, met een meer en eene stad met denzelfden naam. Ook een riviertje Serio morto genoemd.

Uitgebouwd meteen -no-suffix:

Sarnus bij de oude schrijvers = Sarno in Campanië. En vgl. la Sarine, eene riv. in Zwitserland.

Hier dienen ook genoemd te worden Sarnen, aan het Sarner meer, in Zwitserland, Saarn, plaatsnaam in Kleef en Sarnau, een stadje in Posen.

Uitgebouwd met een -ro-suffix:

Sarra(-n) = de Zarre. Gesln. Van der Sarren. In Zwitserland bestaat een dorp genoemd la Sarra, en een ander in Engeland genoemd Sarre. - Bemerk verder Sarria, rivier en stadje in Spaansch Galicië.

Uitgebouwd met een -ko-suffix:

Sarca, riv. in Italië, die in het Garda-meer vloeit. Sark, riv. in Schotland. - Sarkau, een visschersdorp bij Koningsberg; Sarkholm, een eiland in de Golf van Riga.

Sarce (uit * Sarcia?), fransche riv. (Aube), die in de Seine vloeit.

Uitgebouwd met een -to-suffix:

La Sarthe, welbekende fransche rivier, en daarvan afgeleid le Sarton (Orne).

Eindelijk moeten hier nog genoemd worden de Sar, in Spaansch Galicië, die bij Pomponius Hela onder den zonderlingen vorm Sars te voorschijn komt, en de Sarela (verkleinwoord), een zijtak van de Sar.

Streng genomen zou * Sarra in Vlaanderen kunnen ontstaan zijn uit * Sarza, door overgang van z tot r, of uit *Sarna, door assimilatie of inlijking van rn tot rr; vgl. Sterre = voorhoofd, waarnevens Sterne (zie DeBo), hd. Stírn, wel verwant met Gr. στέρνον. Doch geene van beide veronderstellingen is waarschijnlijk te noemen.

Zarre zal wel voorgermaansch zijn; het is niet eens zeker dat het woord indogerm. is. In deze voorwaarden ware het vergeefsche moeite een etymon te zoeken. Tot voldoening nochtans

[p. 246]

van een of anderen onverzaadbaren geest weze de mogelijkheid toegestaan van een woordkern sxr, met de beteekenis ‘kruipen, glijden, vloeien, - water’ waaruit, met eenigen goeden wil, verscheidene indogerm. woorden kunnen afgeleid worden.

Aanm. - Opmerkelijk is het dat ook in Rusland eene rivier Sara bestaat, en daarnevens afleidingen als Sarascha, Sarpa, Sarya, enz.; ja, tot in Boekharië toe heeft men eene riv. Sarasu.

Maar wat nog wonderlijker is, het is dat Amerika wemelt van soortgelijke riviernamen. In het Noorden van Zuid-Amerika: Sara, Sara Yacu, Sarabita, Saraguro, Sarapiqui en eene dozijn andere; Saranac in den Staat New-York.

A. Dassonville.