Biekorf. Jaargang 25

Mengelmare

Houthakkers

‘Houthakkers’ zeggen ‘ze’ nu geren Vlaanderen-door.

En de westylaaamsche hervlaamschers, ze zeggen 't geren achter.

Maar weten dezen wel dat, in hun taal, een ‘houthakker’ een veenmol is? (Vgl. Idiot. o. 't w.).

Dan, een die werkt in 't hout, uit ambacht of... uit straffe...

en hij doet boomen om? die is een boomvelder,

of hij maakt ‘brandinge’? die is een houtkapper...

- Merkt op. - Dit is alzoo... àl-eender-wat de man er wint, hoeveel het zij den ‘teerling’ (den ‘teerling’ hoor ik onder 't volk, den ‘stère’ zeggen zijn ‘leiders’).

Dit, tegen misverstand... en tegen taalarmoê.

T. Raepaert.

[p. 367]

Okske

Okske

zat op een blokske

en hoe meer dat 't zonnetje schong

hoe meer dat Okske zonk.

Vr.: Raadt, raadt, wat is dat?

Antw.: een nootje boter op een bard,

aan 't smelten in den zonnebrand.

Dit raadsel, gehoord te Watou, en valt oprecht niet van stijf hooge.

Maar 't ziet er uit om oud te zijn.

Ik druk het om zijn liefheid, en om dat ‘Oksken’ ook.

- Wat is dat Okske? vroeg ik dan... tegen de groote menschendààr.

-E', Okske, lood die uitleg, is Octavie wellicht!...

'k En vroeg niet verder, maar ik dacht of Okske soms niet ‘Ecce’ en was, uit ‘Ecce homo’ immers? Daar inderdaad, een ‘eksje hoom’ in 't vlaamsch ‘Ons Heer, heet, op zijn blokske’. Van ‘eksje’ op naar ‘okske’ en is 't geen zware sprong, bezonderlijk waar ‘blokske’ een beetje meê- en opgeeft. Het volk wanneer het zint op woordenspel of -voeging, en kijkt niet nauw op niets vooral niet in 't latijn. Integendeel. 't lacht geren in 't latijn... latijn vanuit 't Geloove, maar op zijn vlaamsch gezeid; we weten dat.

Doch hier? of 't ook zoo is? ik gis het, maar wie weet het?

L.D.W.

Herfstlied en De klokken die jubelen, door W. Putman. Boekhandel Palmer Putman, Waereghem.

Een leerling van Maeterlinck, met zijn fouten en gaven: handeling wegdoezelend onder de gevoelens en gevoelihheidjes (hoe jammer!) Doch er ligt echte tragiek in dat Herfstlied. Inhoud? Hugo Staal woont alleen met een aangenomen kind. Haar brengt Max liefde; en zijn vertrek laat opbaar schrijnen de Herfstlucht van het huis, en zij ontvlucht het om het leven te zoeken, bij Max.

De uitwerkings-methode volgens Maeterlincks recept speelt de schrijver perten: de zielestrijd van Max om zijn meisje te verlaten is weggegoocheld door een wandeling buiten; de eindscene voldoet niet, want sluit niet het stuk, al laat zij het slot raden. Als tegenhanger moest schrijver eens Ibsen dóorwerken! Veel beloften zijn hier reeds voorhanden.

De klokken die jubelen, - de terugkeer van den soldaat naar zijn dorp waar huizen, menschen en zijn heilige liefde vermoord wierden - zijn meer dan een belofte: een daad. Het Maeterlinck-keursje spant, weldra springt het geheel; en dan vinden we een echte persoonlijkheid weer bij den jongen schrijver. Een diepe kijk in het leven, in de overwinnings-tragiek, gegroeid uit Vlaanderens ure, lijk een passie-

[p. 368]

bloem, is het stuk. Liefde tot zijn land en medelijden hebben schrijver boven hemzelven verheven. Daarin, vindt hij ware ingeving, en hoogere kunst. Hij weze welkom, om de ingeslotene belofte, om het flinke eerste werk.

L.D.

Aan de Kust

Onze Blankenbergsche visschersbevolking is een eigenaardig volk; zeden en gebruiken, zegs- en levenswijze, handel en wandel zijn eigen aan hun stam. Die eigenschappen waren vroeger bij alle visschers op te merken: nu nog vinden wij ze bij de oude, de jongere zijn ook al een weinig van den ‘nieuwen tijd’.

Oude gebruiken.

1. Ze wisten op alles iets te zeggen en gaven aan alles eene goede of slechte beteekenis. Alzoo bestond het volgende gebruik bij het oproepen van den visch die in de straten verkocht werd. De platen en scharren werden in hoopjes van 53 geteld en gemijnd gelijk het tegenwoordig nog geschiedt. In het optellen zouden ze nooit het getal 33 genoemd hebben zonder er bij te voegen: ‘33, ter eere Gods’, omdat Christus 33 jaar op de wereld geleefd heeft. Was er een die aan dit gebruik te kort bleef, dan verwittigde hem aanstonds een der medetellers met hem een natte plaat of schar in 't gezicht te slaan. Altijd ook werd het getal 80 door den afroeper achtergelaten: dit ter herinnering aan 't verraad van Judas die Onzen Heer Jesus voor 30 zilverlingen verkocht heeft. Dit laatste gebruik werd op aanvraag der vischkoopers op 6 Mei 1908 afgeschaft.

2. Bejaarde menschen, hier te Blankenberghe, gaan dikwijls 't kapelletje, dàt bij de oude kerkestraat, bezoeken en er bidden voor 't eerbiedweerdig kruisbeeld. Als ze hun gebed geëindigd hebben, vooraleer te vertrekken, raken zij 't kruisbeeld aan met de hand en maken dan op hen het kruisteeken. Op 't oud kerkhof, als ze 't graf van Pastor Callebert voorbij gaan, leggen ze ook de hand op den zerksteen en maken dan het kruisteeken. Ook nog in de kerk, als ze een' Heilige vereerd of voor zijn beeld gebeden hebben, eer ze weggaan, zullen ze ook het beeld of het voetstuk aanraken en daarna het kruisteeken maken. Daarmêe willlen ze hun gemeenschap uitwendig bevestigen met den Heer, hunne geliefde Heiligen en overledene priesters.

Blankenberghe

G.V.