Biekorf. Jaargang 23

Wit en zwart

HET heesch gerotel van de zee vermengde zich met het scherpere fluiten van de windzweepen en het onophoudelijk arbeiden van het machien in de ingewanden van het schip leek als het ziekelijk hijgen van een afgebeuld lichaam.

Flink vaarde ze evenwel, de stoomvischsloep en met heuschen zwaai spleet ze de aankomende waterruggen dat het schuimde en kriezelde om de ijzeren wanden.

De dag was uitgeleefd en als in treurigheid gestorven - een akelige Decemberdag dien de nacht haastig was komen dooddrukken - doch had hij wel geleefd die dag zonder zonne of blauw?

Een sneeuwstorm was t' einden den namiddag de zee komen overvallen en had water en lucht tot eene grijze oneindigheid versmolten. Met nijdigen truk waren de sneeuwwervels toegekomen, zij wrongen zich rechts en links als wisten ze niet hoe 't schip aangrijpen, daarna stortten ze tegen 't dek, tegen den boeg, langs de reeling over 't touwwerk en het want. Intusschen speersden vlokken schuim over boord, en 't zeewater kwam bij lange geuten over 't dek gespoeld, de gevallen sneeuw in de hoeken jagend en vermengend met slijmachtigen afval van visch en achtergebleven wier.

Rondom was het de woeste zee die ontketend vóór den ongetemden wind voortliep en overal was het die reus-

[p. 371]

achtige verwoede stem die als een bedreiging opging van dood en verdelging. Als een pinkend nachtlichtje kwam het anders zoo machtige vuur van Gris-Nez even opduiken in het verre Oosten, dan bleef het weg, voor goed weg, gesmoord in het omstuimig warrelen van zee en sneeuwstorm op dien ellendigen winteravond.

Op den uitkijk van het schip naar de commando-brug toe weerklonk tusschen in een kort geroep. De stuurman vernam de klanken die van den voorsteven naar hem toekwamen, doch hij zag den man niet die ze hem toeriep en op 't uiterst punt van 't voordek op den uitkijk stond. Hij wist echter dat de wachtman die achter het gordijn van sneeuw en duister stond, het oog was dat de baan moest verkennen in den blinden loop van 't schip en nu als de hand geworden was van iemand die tast in de nacht en de hinderpalen moet ontwijken waarnevens dood en ondergang liggen.

De verte bleef geheimzinnig afgesloten door de sneeuw massa's die ongenadig omleeg stortten. De wind blies scherper en de eerst donzige en streelende vlokken veranderden gestadig in hardere ijssterren die met hagelsteenen gemengd tegen den ijzeren romp neêrschoten. De toplichten van de sloep tuurden als meèwarige doodlichtjes waarvoor de gesneeuwde ijsschichten een perelgrijs doek aan 't weven waren.

Een kort geroep weerklonk op 't voorschip, het kwam als bij weergalm van de commando-brug weder ‘Wacht verdubbelen!’ Een zwarte gedaante kwam aangeslopen en verdween op 't voorschip. Het rinkelen eener bel in de ingewanden van het ijzeren monster deed het hijgen plots vertragen, de sloep vaarde doch met verminderde snelheid.

Het water vocht rond het schip in onzichtbare woeling. De zee scheurde vereend en slaakte de zware klacht - die oneindige - die noodkreet die u aandoet als waren duizende menschen in de verte aan 't vergaan daar ze om hulp roepen.

Veruit aan bakboordzijde weergalmde de schorre klank

[p. 372]

eener stoomfluit - een stem uit de nacht en zwart als de nacht, die verhakkeld door 't gedruisch van zee en rukwind als sukkelend kwam aangevloden. De stoomsloep antwoordde met schrillen klank op de waarschuwing en vaarde voort. De sneeuwstorm werd hoe langer hoe drukker. Schuinsch uit het Noorden af kwamen ze neergeschoten de gestolde vlokken, de hagelsteenen kletterden op de ijzeren kleedij van 't schip en rolden in de hoeken der verschansing, de koude werd onverdraaglijk. Een wervelwind dook het schip weg in een dichte wolk van sneeuw en ijs die door de duisternis zwierde en alle zicht wegnam.

Nogmaals weergalmde een schelle klank in 't onderschip en meteen vertraagde het machien aanzienlijk zijn gang, het ronken van raderwerk suste en 't geloei van 't orkaan werd alleen duidelijk en almachtig.

Een kort bevel en donkere mannen liepen naar voren en bukten zich over het zware anker en zijn rondgelegde ketting met de armdikke schakels die op 't voordek altijd opgerold te wachten lagen.

De ijsbrokken vielen voort uit de lucht op 't schip dat zich op den wind hield en wiegde op de aankomende baren. Een schok, een klank van metaal, en rinkelend schoot het anker in zee. De lange ketenreesem liep af; op twintig vaâm stopte de donkey: vier paar vuisten grepen even zooveel schakels vast; een stalen reep wierd aan den keten vastgeklonken.

Gebreideld moest de boot vastliggen aan zijn anker: aan bakboord met den staalreep, aan stuurboord met de ketting: beiden vervoegden elkaar buiten 't voorsteven; alweer liep de donkey af: ketting en kabel gleden voort en vaster steunde 't schip met twee banden verbonden aan 't zwaar anker dat alreeds grond had gebeten in de diepte.

De staaldraad grijnsde en kreesch over den ijzeren boord der verschansing, en plots was het alsof er iets haperde en dat de kabel niet meer schoof: het schip keerde zijdelings, een paar kreten sneden door 't geloei van den storm. Een

[p. 373]

fakkel liep langs de reeling op bakboordzijde, het vuilgele licht glom tusschen de neerzijgende ijsdraden, de vlammende rookende tong stak aan 't einde van een zwarten arm die zocht in de nabijheid van den spannenden reep. De matroos in zijn glibberig oliepak bukte voorover zoekende naar de hindernis, zijn schouder leunde tegen den geblokten ijzeren bollaard die op bakboordzijde uitstak. De toorts blonk akelig en waar de kabel haperde vond de matroos te laat. Het schip steigerde en schielijk, als een mes op 't schavot, kwam de staalreep die op den bollaard spande op het hoofd terecht van den vooruitgebogen man.

't Was hier een schrikkelijk oogenblik.

Het hoofd lag gespannen tusschen den ijzeren band van 't schip en den plettenden kabel. De fakkel ontgleed de hand, een schroevende vijlstaak drukte den kop en de kin op het ijzer: blind en ongenadig trok de boot op zijn banden en klom tegen de baren: de martelaar voelde in vlijmende smert zijn kakebeenen en tanden kraken, breken en vergaan. Het bovenmenschelijk zeer ging over in een wanhopige stuiptrekken van den romp die zich wrong als de gekwetste worm onder een voetzool, een stil gekreun ontsnapte evenwel aan den gesnoerden strot, en toen de geplette kin en beenderen den lijder alree in zijn bloed deden stikken, schoot de staalreep van het toegedrukt hoofd weg en de man zonk bewusteloos neder bij de verschansing, het bloed vloeide bij stralen uit neus en mond op de ijskorst van het dek.

De stormloop der aanrollende stortzeeën deed de boot dreunen onder 't geweld en van boven bracht de razende wind immer voort draaiende reesems ijs op 't zwarte schip.

De nedergestorte man bleef beweegloos liggen en bloedde langzaam, heel langzaam uit den vreeselijk verwrongen mond.

_**_*

Met vijven stonden ze in 't enge logies bij 't bed dat ze op een paar planken hadden gespreid en waarop de ver-

[p. 374]

ongelukte lag uitgestrekt. Deze was tot bezinning gekomen en kermde van 't schrikkelijk wee. Gansch zijn gelaat was met bloed bevlekt en uit den mond kwamen met een heesch gekreun vleeschklonters te voorschijn die afdropen met bloed op 't grijze laken.

Een der mannen ging neerzitten bij den verwonde en nam doeken die hij in water doopte.

De anderen stonden onbeweeglijk. Op hun oliegoed kleefden de ijsbrokken die smolten, en 't water zijpelde al tikken op den planken vloer. Op hun gebruinde wezens stond de schrik, sprakeloos en met medelijdende oogen stonden ze te staren op dien krachtigen man nu zoo weerloos en zoo lijdend geworden; en toen een jongere ook in 't logies binnen wilde en door 't slingeren van t schip uitgleed en tegen de bank nederviel, dan gromden er een paar: ‘Stil, of we werpen u over boord!’

_**_*

't Was weder dag. Een lichtblauwe nevel omkransde de kim, doch daarboven priemde de winterzon; vlekkeloos was de eindelooze hemelkoepel, en blauw, zoo blauw was het daar omhoog boven 't zeevlak.

De Noordoostwind sneed ijskoud door de ruimte en deed de baren dansen en tuimelen. De witte schuimbloemen liepen rond op de glimmende toppen, ontelbare kleine spiegels weerkaatsten het blindende zonnelicht en door die ijskonde speiering van blauw en wit stoomde de sloep vooruit als in triomftocht het Oosten in, naar huis. De scherpe voorsteven ploegde de blauwe waterboezems en vaarde dóór, dragende al beide kanten een hoogen krans van groenwit schuim.

Het schip glansde in 't zonnelicht, de boeg was blinkend en met ijsglazuur bedekt. De masten en bollaarden, de kettingen, de zwarte ankers, het dekhuisje, 't was alles in 't glinsterend ijs gekleed. De koorden en staaldraden van 't want droegen lange witte kegels, aan den troeviel en in de mazen der korre kleefden ijsschollen. 't Was een

[p. 375]

heerlijk ijspaleis dat door dien snijdenden kouden wind het Oosten in dreef naar Vlaanderen toe. Spiegelend in 't zonnelicht, tooverachtig schoon gleed het gevaarte vooruit, en bovenaan schoot een wolkende helderwitte stoompluim de blauwe lucht in.

Was dit wel het schip dat gisteren den duisteren strijd leverde in den nacht tegen het zwarte water der ontbondene zee?

_**_*

Beneden in 't ruim op het smalle bed lag de lijdende man, het hoofd met bloederige doeken bewonden. Een zonnestraal kwam door het kleine kajuitvenster en dwaalde rond over 't grijze laken. De gewonde zuchtte, dan liet hij zijn oogen rusten op het koperen kruiske dat zijn moede hand zoo lang reeds vast omsloten hield.

E. de Spot.