Biekorf. Jaargang 23

Djoken de leurder

't WAS uit met winteren; de avonden krompen ineen, de dagen begonnen te langen, en de koude zat weggeduffeld voor een gansche jaar. Eene versche warmte deed zich voelen en boodschapte allenthenen dat 't goe weder voor de deure stond en 't lenteleven aan 't priemen was. De buitenmenschen zagen die herwording der natuur met eene uitbundige vreugde te gemoet; ze zouden algauw den arbeid aanvatten, uitgerust lijk ze waren door 't aanhoudende nietsdoen.

Djoken ook schepte zijn genoegen in die ontluiking van 't nieuwe jaardeel; voor hem, evenals voor de boeren was de winter een gedwongen luiaardsseizoen en zulks begreep zich wijl het ventje leurder van stiel was en heel zijn

[p. 269]

klieenteel uit landlieden bestond. Toen de wegen besneeuwd lagen of glibberig toegevrozen, kon Djoken onmogelijk met zijne waren van d'eene hoeve naar d'andere dretsen; daarbij nog, aan zaken maken en viel er 's winters niet veel te denken. De boeren toonden zich dan slecht gemutst, greinsden en knoterden op alles, vonden 't al te duur en dongen schandalig af; 't beste wat Djoken verrichten mocht, was hand over hert te leggen en stillekens thuis te blijven. Gelukkiglijk dreef dit voorbij; een speelsch zonneke en een helderreine lucht lokten welhaast de boeren naar 't veld en banden meteen uit hunne harten de wintersche norschheid en 't mistevreden zijn. Ze werden andere menschen, lustig en opgeruimd, die niet meer morden, maar zongen en zottebolden lijk uitgelatene vogels. Nu moest Djoken eroppeinzen met hen te onderhandelen, en de verlangde leurderstijd nam weerom aanvang. 't Ventje had er zich op voorzien; 't had zijne koopwaren in gereedheid gebracht en zooeven nog eens uitgestald alvorens ermee op te trekken. Keuze bij de voere! Daar pronkten hemden en colknopjes, garen en twijn, stukjes krijt en bolletjes was, postzegels en schrijfpapier, verders spelden en naalden, beeldekens, medaliën, kammen en spiegels, tot propjes watte tegen het tandzeer en fleschjes haarlemmerolie ter leniging der buikpijnen! allen, voorwerpjes welke in 's menschen's leven en 's menschen's huishouden eene min of meer belangrijke rol vervullen. Dien overvloed van goeds borg Djoken in een vierkanten houten kasje dat onder opzicht van gerieflijkheid zijns gelijke niet had. Voor ieder artikel diende een eigen schofje, en ieder schofje nam eene bepaalde plaats. Boven in 't meubelken snoerde eene breede riem welke Djoken schuins weg over z'en linker schouder paste en die hem 't dragen van 't kofferken vergemakkelijkte. Dit laatste dokte bij iedere beweging tegen Djokens linkerheupe, eene hinderlijkheid echter waaraan 't manneke, door de gewoonte, totaal ongevoelig werd. Benevens voornoemde waren dreef 't ventje nog handel in mottebollen en dat was eigentlijk zijn sterke

[p. 270]

kant; daarop stond het bekend uren ver in 't ronde. Geen leurder immers die ooit schooner bollen verventte als deze van Djoken. Echte prachtexemplaartjes! allen welgevormd, even gelijkig van omvang, sierlijk afgerond, glansende van witheid en storend als een specie! Wie aan Djoken eene bestelling deed, kocht ter trouwe en dat wisten de boeren bij ondervinding; voor hunnen kop zouden zij geen andere mottebollen gewild hebben!

Djokens lijf zat doortrokken van den geur der naphtaline doch 't leurderke had er zijn leute in en 't wijdde 't daaraan toe dat 't immers in bloeiende gezondheid bleef. Ziektemicroben, schertste het, meugen mijn vleesch niet, de reuke bederft de goeste! Toen 't ventje op zijne reizen eene hofstèe naderde kondigde het, beleefdheidshalve, zijn bezoek aan door een luid en langrekkend geroep van ‘mottebollen, mottebollen’! Die woorden schreeuwde het altijd op een zelfde toontje zoodat de boer of beter de boerinne die met den thuiswacht beschoren was, al dadelijk verstond wie zich aanmelde. Eene pooze daarna, toen Djoken, met lichten tred, het voorhof overstapte naar de woning toe, verwelkomde hem de pachteres van uit het deuregat, met een welmeenend ‘Ha Djoken, kom maar binnen’. En Djoken liet het zich geen tweemaal gezeggen. In 'nen duivelslag stond het kofferke op den grond, werden de waren uitgehaald, en 't mannetje dat op zijn tonge niet gevallen was, begon de verheerlijking van zijn goeds; ook de mottebollen, gedoken, omwille van 't daglicht, in een zwart leeren zakje, kwamen nu in den klaren. De boerinne en deed haar niet pramen, ze kocht gewillig en veel. Z'en pruttelde op geen prijzen, betaalde met glariende zilvermunt, en op den hoop toe vergastte zij 't leurderken met eene dikke schelle hesp en eene pinte mierlend bier. Dit smakelijk traktaat sloeg Djoken zuinig in z'en krage, al zinnend bij zich zelven ‘wat zijn die boeren toch brave menschen!’

't Ventje leurde gansche weken door. Enkel den zaterdag keerde 't naar huis om zijn koffer ken weer op te vullen en

[p. 271]

gewonnen geld in 'nen veilige haven te brengen. Preusch lijk dertig en t' enden uit welgezind, trok het dan niet zijne ponke naar den post waar 't een spaarboekjen had! Djoken dacht verder dan z'en neuze lang was; 't slaafde en 't oogstte binst dat het de keure had en 't zorgde voor zijnen ouden dag - 't slachtte hierin de biekens die 's zomers hunne bekomste van honing opdoen omdat ze weten dat er 's winters korteresse is en d'er alsdan niets te vertinnen valt!

Voor den nacht vond Djoken een inkomen bij de boeren; 't klauterde den hooidilte op en 't polkte zich een warm plaatseken waar 't rustig insliep, z'en kop op 't zaksken mottebollen, en 't kofferken voor voetende! In sommige hoeven, waar 't leurderken bijzonderlijk bevriend was, kreeg het een stroozak ter ruste. Bij Djokens bezoek bleef heel het huisgezin, 's avonds, langer uit 't bed, dan gewoonte. Djoken vertelde zoo leuk! van de groote, woelige stad waar 't woonde, van de gevaartenissen welke het ontmoette en de perten welke het uitmat, van de jaren zeventig, toen het piot was en op de grenzen de wacht hield! De boerejongens horkten naar 't manneken, met gespannen oor en den mond wijd open lijk een ovendeur; de boer hoorde 't danig geern liegen; de boerin schonk het 't eene glas na 't andere, tot Djoken bruin werd en voor 't einde van 't spel aan 't flikkeren ging als een eerste jonkheid! 's Anderendaags, bij 't ontwaken, leed 't leurderken aan hoofdpijn en griezelingen in 't haar, doch de versche buitenlucht had algauwe die ongemakken verdreven en Djoken zette zijn tochten voort dieper in, te lande.

Zoo sleet Djoken tallooze, gelukkige dagen; 't leefde in vrede met Goden zijn geweten, 't onderhield een treffelijk verkeer met zijnen evennaaste en 't en voelde vare noch vreeze voor de ziektekiemen die zijn lijf vluchtten om reden van de reuke der witglansende mottebolletjes!...

Kortrijk, 1912.

Apoth. J. Impe.