Biekorf. Jaargang 16

[p. 411]

Sint Niklaai

't WAS eenige dagen vóór Sint Niklaai en, in nauwen kring, zaten Jantje en zijn twee broêrtjes, een avond, bij vader rond de stoof hen te koesteren. Het vuurtje gonsde zachtjes zijn eentoonig deuntje, en de deugddoende warmte spreidde eene zoete welligheid over hen allen.

Vader vertelde, altijd vertellen; de armen gekruisd op de borst, en de rechter wijsvinger gekneukeld over den steert van zijn pijpe waaraan hij met zichtbaar genoegen lutte.

Hij was doende van Sint Niklaai en verhaalde hun met kanten en abouten hoe het dan verging toen hij kind was.

‘Maar vader,’ onderbrak almeteens Jantje, de oudste der kleinen, ‘hebt gij nog Sint Niklaai gezien?’

- ‘Maar ja, ja 'k, ik heb hem nog gezien!’

- ‘En hoe was hij gekleed, vader?’

- ‘O! hij scheen mij een oude man met een langen grijsen baard. Hij was, dien keer, heel in een zwarten mantel gedraaid met groote gouden knoopen aan, en zijne beenen en voeten zaten in een paar groote kapleerzen.’

- ‘En gaat hij alzoo van huis tot huis, vader?’ vroeg Jantje voort, altijd meer en meer nieuwsgierig.

- ‘Ja, van huis tot huis der brave kinderen; maar alsdan rijdt hij uit met zijn wagen die opgepropt is van manden suikergoed en speeldingen, en, daarop van achter, zitten er twee knechten die gestadig maar afwerpen in de huizen waarvoor Sint Niklaai zijn wit peerd stille houdt.’

Wijl vader alzoo vertelde dat de kleinen hun hoofdeken er bij scheef legden, kwam moeder, die zoo even uitgegaan was, almeteens heel ontsteld weder binnengespotterd. Zij dubde eene poos en vertelde hun dan, met diepe ademhalingen, hoe zij had verschoten en bachten het waschhuis tegen Sint Niklaai geloopen had.

‘Hij is in 't gebuurte,’ zeide zij halfluide en de vinger op den mond, ‘en 't zou mij in 't gheel niet verwonderen

[p. 412]

moest hij eens komen zien hoeveel kinderen er hier wel zijn.’

De twee kleinsten, die gehorkt hadden met hun mondje open als om hunne ooren te helpen beter vatten, wierden nu benauwd voor den heilige; maar Jantje, die al wat stouter was, gaf luidop zijne begeerte te kennen.

- ‘Dat hij maar kome, 'k ben ik niet benauwd!’

Almeteens een buisch op de stove deed de drie kleinen opspringen van verschot. ‘'t Was Sint Niklaai, zeide vader, die al door de schouwe in de stove gekropen was om eens te luisteren of de kinderen braaf waren en... er niemand kwaad sprak van Sint Niklaai.’

En daar de kleinen nu benauwd naar vader opkeken, wist hij er nog seffens bij te voegen:

‘Ja, ja, hij onderzoekt dat alzoo, én waret gij niet braaf, én moest hij dat weten, dan zoude hij niets anders brengen dan eene wisse.’

Doch Jantje zat te peizen hoe het op Gods wereld wel mogelijk was dat Sint-Niklaai ongedeerd door het vuur trok.

‘Maar, vader,’ zeide Jantje, ‘als hij door het vuur kruipt, hoe verbrandt hij hem niet?’

‘Ha, Jantje!’ sprak vader, ‘Sint Niklaai is ook een geest. Hij kan hij overal in, overal door, hij vliegt mêe met den wind en in eenige stonden heelt hij de wereld rondgereisd.

En wijl de kleinen aandachtig vader bezagen, wierp moeder, in ronden zwaai, een poote koekskens al over hunne hoofdekens.

De bollekens poefden en tokkelden over den grond en zij waren nog niet tenden gerold of 't verschot der kleinen was reeds over en ze lagen daar al te robbelen over den vloer om ze thoope te scharten: ‘koekskens! koekskens!’ weêrklonk het door de keuken dat 't helmde. Max, de gedoezige hond, die tot nu toe stille onder de stove had zitten nijpoogen, was bij die onverwachte druistigheid bassend op de jongens gesprongen, en 't wierd daar een

[p. 413]

stond een schorming van arms en beenen dat de vader, bij 't gedacht van ongelukken, plotseling recht sprong en de kleinen ‘voorzichtig! voorzichtig!’ toeriep.

Als de laatste koekskens nu opgeraapt waren, bezagen de broertjes hijgend malkaar en begosten lachend hun broodjes te tellen.

‘'k Heb er ik vijf!’ zei Pietje en 't stak zijn poezelig linkerhandje met uitgestrekte vingertjes omhoog.

‘En ik zeven!’ zei Fransken.

‘En ik een heele beurze!’ riep Jantje en het steunde op 't woord en wees zegevierend op den gevulden broekzak die rond uitbuitte. En dan vielen ze alle drie aan 't smullen, Sint Niklaai dankende omdat hij gereusd had.

Een uurtje nadien lagen de bengels te slapen en te droomen van Sint Niklaai en zijn peerd....

Den volgenden dag, wijl zij bezig waren met marbelen in de keuken, kwam Sint Niklaai's knecht in huis, heel in 't witte gefoefeld en met een grooten hoed aan. In de eene hand hield hij nen paander met peperbollen en in de andere eene roede, die dienen moest om de stoute jongens te slaan.

Bij dit verschijnen liepen de drie kleinen bevreesd naar hun moeder en doken hun gezichtje weg in moeders schorte.

‘Zijn de kinders hier fraai?’ vroeg Sint Niklaai's knecht.

‘Maar ja, ja 's, Sinte Niklaai!’ volgde zoo zaan moeders antwoorde en zij dreelde met hare handen over hunne vlasharige kopkens. En de witte man stak hun handjes vol koekskens en ging er van door.

Nu zoude Sint Niklaai stellig weten dat zij fraai waren en zij ... dat hij nu alleszins ging komen. Dat stilde weldra hunne vreeze en al hun koekskens opmuffelend, bespraken zij reeds onder hen wat zij al zouden gereed maken voor Sint Niklaai's peerdje.

's Anderendaags was het de dag vóór zijn komste. Gansch dien dag wierd er van niets anders geronsd tenzij

[p. 414]

van Sint Niklaai en in den vooravond moesten zij van vader een brieftje schrijven om den heilige konde te doen wat zij al begeerden.

Jantje zette hem aan 't werk en schreef over het kost:

Sint Niklaai,

Ik zou een peerd en een geweer willen, nen pennestok, en nen cahier om schoon te leeren schrijven; en ook nog vele koeken en van die schoone gele appelsiens.

Jantje.

Jantje schreef dan nog twee andere brieftjes voor zijn broêrtjes en toonde ze aan vader. Deze las ze en stak ze in de stove opdat Sint Niklaai ze zoude lezen.

Dan namen zij eenige rapen en wortels die zij in fijne schelletjes sneden en met wat hooi erbij in nen paander legden.

En alles wel geschikt zijnde, liepen zij door den hof naar 't huis waar grootvader woonde, ook te wege hun kouse gaan hangen met wat eten er in voor Sint Niklaai's peerdje.

Maar grootvader bij hun inkomen schudde zijn hoofd.

‘Niet te doen,’ zeide hij, ‘gij moet uwe kouse hier niet komen hangen! Sint Niklaai zal hier niet komen! Hij weet hij wel dat er hier geen kinders zijn, en hij komt hij geen twee keers voor dezelfde.’

‘Maar, grootvader, mogen wij algelijk? misschien, wie weet? brengt hij toch nog iets!’

Grootvader liet ze dan doen, en zij hongen eene welgevulde kouse aan den schoorsteen opdat Sint Niklaai, al inkomen, het goed zoude bemerken; riepen grootvader ‘Goên avond!’ en ‘tot morgen!’ en liepen de deure uit.

Dien avond moesten zij vroeg lezen en vroeg naar bedde: ‘want,’ wiste moeder te zeggen, ‘Sint Niklaai en komt niet waar de kinders lange opblijven.’

Dien avond in bedde scheen het hun heel anders dan naar gewoonte. Zij hoorden nu daarbuiten zoo duidelijk het gerij der wagens en der rijtuigen, somtijds een luiden

[p. 415]

schreeuw of een snijdenden kreet on daar over hangde het oorverdoovend rumoer der straat. Het docht hun dat Sint Niklaai kwam aangereden,... dat hij ievers te zien was in de straat en dat 't volk in benden er naar toe kijken liep.... Zij luisterden stille en voelden hun hert krevelen van vreeze nu dat het donker was en zij alleen waren. Zij hoorden niets meer, zij bleven luisteren, roerloos.... en de doezige warmte van 't bedde verhaastte hunnen slaap....

Als Jantje wakker wierd en zijne gedachten 't hoope scharrelde was het reeds ochtend en dag, en het hoorde dat beneên alles reeds te been was en in leven. Zoo oogenblikkelijk viel het gedacht hem te binnen dat 't Sinte-Niklaai was. - Rap gelijk de wind liep het zijn broêrtjes wekken en in eenige stonden waren zij aangekleed en benêen.

En als zij bij hun mandeken kwamen, zagen zij dat het ommegesmeten was, en, in den hoek van de beste kamer, lag daar op twee tafels al wat Sint Niklaai voor hen had meêgebracht.

In 't midden der eerste tafel stond er eene glazen bokaal met acht schoone veie appelsiens torrewijs geleid; daarnevens zes tellooren.

In de eerste lag er speculatie en amandelbrood;

in de tweede achtjes of krakelingen;

in de derde peetjes, pijpkens en sigaren in chocolade;

in de vierde massepeins met wortels en aardappels in suiker;

in de vijfde eenige appels met blozende kaken en uitkijkende verschgeblonken nikkeltjes;

en in de laatste een langwerpig lekkerkoek met roode, groene en gele schellen gelijk venstertjes in een kijkkasse.

Op de andere tafel daarbachten lag er een gebreideld peerd, een geweer, eene fluit, een zakske blinkende lavoortjes, en, achter het peerd, eene zweep met een beenen schuifelet voor handvast; een kortewagentje met daarin een schrijfboek, en een groote koeke omzoomd beneên met een witten papieren kant en beleid al boven

[p. 416]

met violetjes en ranken en te midden een Sint Niklaai heel in geverwde suiker; daarbij ook nog een schoone roode pennestok met een vergulde penne.

Maar nauwelijks hadden zij het al bekeken of alle drie grepen naar hun grooten massepein en muffelend liepen zij door de lochting naar grootvader om hun Sint-Niklaai.

Doch van met dat grootvader hen geware was, schudde hij ontkennend het hoofd.

‘Sint Niklaai en heeft hier niet geweest!’ riep hij hun tegen.

Zij liepen naar den schoorsteen en, waarachtig, hun kouse hong daar ledig. - Alles was er uit en niets er in.

Hun moed begon te vallen en de teleurstelling lag op hun wezen te lezen. Maar grootvader wilde hen niet langer plagen.

‘Zoekt nen keer!’ zeide hij, ‘Sint Niklaai heeft misschien geen tijd gehad om het in de kouse te passen.’

Kijk, dat was een gedacht. De moed kwam weder en elk liep rond naar nen hoek en nen kant, kroop onder tafels en kassen, versleurde stoelen en banken; maar zij vonden niets.

‘Ge kunt gijlder niet zoeken!’ zeide grootvader, ‘ik ga nen keer helpen!’

Maar hij moest hij niet lange helpen. Hij deed de spinde open en daar lagen op den middelsten bank drie bergskens snoeperdingen, elk met een brieftje daarop met hun naam in rooden inkt.

Een luide en zegevierende kreet steeg uit de jonge kelen en Jantje snakte seffens naar zijn hoopken.

‘Wacht,’ zij grootvader, ‘zoo druistig niet!’

Hij gaf de kleinen elk een mandetje, legde met veel omzichtigheid elk het zijne daarin, en zond dan de deugnietjes hun Sint-Niklaai gaan toonen naar moeder.

Leo Claeys