Biekorf. Jaargang 11

[p. 1]

[Nummer 1]

1900... of 1907

DE dagbladen hebben, sedert eenige maanden, veel over het einde der 19^ste en het begin der 20^ste eeuw geschreven. In het algemeen schijnt men nu overeen te komen en wordt het jaar 1900 als het laatste jaar der 19^ste eeuw aanzien.

Eene eeuw is eene reeks van honderd volle jaren. Ten tijde der geboorte des Zaligmakers, hadde het hedendaagsch gebruik bestaan van de brieven te dagteekenen, en hadde de H. Joseph, op 26^sten van Wintermaand, willen nieuws zenden naar zijne vrienden van Nazareth, hij zou zijnen brief met het volgende opschrift mogen beginnen hebben: Uit Bethleem den 2^den dag der 1^ste maand van het eerste jaar, na de geboorte Christi. De 24^ste December daarop volgende zou de laatste dag geweest zijn van het eerste jaar der nieuwe tijdrekening, en de 24^ste der zelfste maand van het jaar 100 zou de laatste dag van het laatste jaar der eerste eeuwe moeten heeten.

[p. 2]

Om redens die wij hier niet te onderzoeken hebben, is nu de eerste dag van het burgerlijk jaar den 1^sten Januari; dus, volgens het aangehaalde voorbeeld, zal de 31^ste December van het jaar 1900 ongetwijfeld de laatste dag der 19^ste eeuw wezen. Zoo ook eene somme van honderd franks en is maar ten volle geteld en betaald, wanneer de laatste centieme van den laatsten frank op tafel ligt: dat is geheel eenvoudig en onbetwistbaar!

_**_*

Maar hetgene te verwonderen is, 't is dat noch de dagbladen, noch de tijdschriften den oorsprong en de geschiedenis der overal gebruikte tijdrekening zoeken op te helderen.

Al de beschaafde volkeren rekenen nu de jaren volgens de christene tijdrekening, die ook onder de geleerden den name van Dionysiaansche tijdrekening. draagt, om reden dat een zekere Dionysius Exiguus, of Denys de Kleine, er de uitvinder van is. Denys was een monik, uit Scythia herkomstig, en die Abt van een klooster was te Rome, waar hij ook in het jaar 564 gestorven is. Hij had het gedacht gekregen van de jaren en eeuwen te rekenen met de Geboorte van Jesus-Christus, die, volgens hem, vorengevallen was in het 754^ste jaar van het bestaan der stad Rome. In dat 754^ste jaar sedert den oorsprong van Rome stelde hij dus het begin der christene tijdrekening; en men was, volgens hem, in het jaar 526 na Christi geboorte, toen hij dat gedacht kreeg en, bij middel zijner geschriften, de wereld inzond.

De geleerden vonden die rekenwijze goed en zij wierd aanstonds algemeen aanveerd in Italie. Binst de volgende eeuw ging zij over naar Frankrijk en Engeland; doch, 't en is maar onder keizer Karel-den-Groote, dat de menschwording van Christus als het begin der christene tijdrekening algemeen gebezigd wierd.

Welke andere tijdrekeningen hebben er in den loop der eeuwen bestaan? Welke zijn de bijzonderste? Hoe lang

[p. 3]

was een jaar en wanneer begon het, volgens de verschillige tijdrekeningen? Die en andere vragen zullen wij voor den oogenblik niet oplossen: wij zullen alleenlijk doen opmerken dat Denys-de-Kleine eenen misslag heeft begaan, die maar in de XVIIste eeuw ontdekt is geworden, en die ons toelaat te zeggen, dat er inderdaad reeds verschillige jaren der twintigste eeuw sedert de Geboorte Christi vervlogen zijn.

Volgens het rekenen van Denys-den-Kleine zou Christus geboren zijn in het 754ste jaar sedert den oorsprong van de stad Rome. Maar koning Herodes, die de onnoozele kinderen ter dood bracht, was, in 't jaar 750 van Rome, reeds sedert vier jaar gestorven, en bij gevolg moet de geboorte van Christus ten minste vier jaar vóór de Dionysiaansche tijdrekening voorgevallen zijn, aangezien wij door het Evangelie weten dat Christus binst de regeering van Herodes ter wereld kwam.

Eene andere gebeurtenis die den misslag van Denys-den-Kleine bewijst, 't is de algemeene optelling der inwoners van Syrien onder keizer Augustus. Alles wel ingezien, men aanveerdt gemeenlijk dat deze optelling, in het jaar 747 van Rome geschiedde.

't Is om die twee redens, en nog om andere, dat geleerde schrijvers, gelijk wijlen D^r Jungmann, professor aan de Leuvensche hoogeschool, en pater Patrizi, S.J., die zoo meesterlijk de H. Schriftuur heeft uitgeleid, de geboorte des Zaligmakers vaste stellen op den 25sten December van het jaar 747 sedert het bestaan van Rome. Bij gevolg, op den 1^sten Januarij der Dionysiaansche of gewone tijdrekening, die de onze is, had Jesus reeds, sedert acht dagen, zijn zevenste jaar begonnen. Het is ook waar dat al de geleerden, over het verschil tusschen onze gewone tijdrekening en het getal jaren sedert de geboorte van Christus, het niet ééns en zijn. Allen aanveerden zonder den minsten twijfel dat er een verschil bestaat; maar daar zijn schrijvers die dat verschil alleenlijk op vijf jaar bepalen.

[p. 4]

Hieruit moeten wij besluiten dat er, in ons jaar 1900, reeds meer dan negentien eeuwen verloopen zijn sedert de menschwording van den Zoon Gods. Men zou dus eigentlijk moeten schrijven 1907, misschien ook 1906 of 1905.

De onnauwkeurigheid van ons jaartal is zeker; maar, dit eens vastgesteld zijnde, niemand en heeft, sedert 200 jaar dat men zulks weet, het gedacht opgevat van de gewone tijdrekening te veranderen. Er zouden daaruit te veel en te groote moeielijkheden gesproten zijn, die de geleerden eenparig hebben willen vermijden.

O.